Изгорениците од сонце се нешто што може да му се случи на секого. Подолгата изложеност на директна светлина, зголемената чувствителност на кожата за време на летните месеци, недоволното нанесените креми со соодветен заштитен фактор, може да доведат до ситуација кожата да не боли неподносливо, истата да поцрвени, да се лупи, да се создадат плускавци – а сето тоа е голема траума за најголемиот човечки орган.

Како кожата се штити и што навистина значат изгореници од сонце

Изгорениците од сонце се одбранбен механизам на телото од ултравиолетова (УВ) сончева светлина. Кога кожата е изложена на УВ зраци, телото произведува меланин, темен пигмент кои го создаваат клетките на кожата наречени меланоцити. Меланинот е „дизајниран“ да ја штити кожата. Колку меланин произведува човекот во голема мера зависи и од генетиката. Кога луѓето кои произведуваат помалку меланин се прекумерно изложени на УВ зраци, ДНК во горните слоеви на клетките на кожата се оштетува. Ова резултира со изгореници од зрачење, односно изгореници од сонце, објаснува дерматологот Дебра Јалиман од Њујорк, САД.

Обликот на изгореници кај секого е различен

Не секој реагира на ист начин на изложување на сонце. Општо земено, луѓето со природно посветла кожа, пеги, црвена или светла коса се повеќе склони кон сериозни изгореници од сонце. Сепак, сите типови на кожа, од светла до темна, не се имуни на штетните УВ зраци. Оштетувања може да настанат во услови на многу сончево и топло време, но и кога е облачно, бидејќи УВ зраците продираат и низ облаците.

Од што зависи колку време ќе биде потребно за кожата да се опорави

Колку време ќе биде потребно за кожата да се опорави од изгореници зависи од тоа колку се интензивни изгорениците, односно колку кожата била изложена на сонце. Повеќето изгореници кои предизвикуваат болка и црвенило треба да исчезнат за три до пет дена. Но, ако се работи за посериозна изгореница која направила плускавци на кожата, истата може да трае и до десет дена.

„Болката од изгореници предизвикана од прекумерно изложување на сонце обично започнува во рок од два до шест часа по изложувањето. Својот врв го достигнува во период од 24 часа. Кога станува збор за посериозни изгореници, кожата може да создаде плускавци и да се лупи. Плускавците обично се појавуваат помеѓу шест и 24 часа по изложувањето на сонце, но понекогаш е потребно подолго време да се појават“, објаснува дерматологот Ронда К. Клајн од Конектикат, САД.

Кога кожата се лупи, тоа е дел од закрепнувањето

Пилинг (процес кога кожата се лупи) е дел од процесот на заздравување на кожата по изгореници од сонце и обично започнува по приближно три дена. Лупењето треба да исчезне кога кожата целосно ќе зарасне, што може да потрае и неколку недели во случаи на тешки изгореници. Не треба да ја допирате кожата кога ќе почне да се лупи, бидејќи физичкото отстранување на епителот на кожата може дополнително да ја оштети – одолејте му на искушението да ги чепкате лушпите, затоа што тоа може да предизвика дополнително оштетување.

Симптоми на изгореници кои бараат лекарска помош

Симптомите на изгорениците варираат во зависност од сериозноста на оштетувањето на кожата. Ако имате благи изгореници, кожата ќе ви биде црвена и ќе ве боли. Умерените изгореници од сонце може да доведат до оток, а кожата да биде жешка на допир. Тешките изгореници од сонце предизвикуваат екстремно црвенило и болни меурчиња, а доколку болката е навистина неподнослива, ќе мора да побарате медицинска помош.

„Ако покрај изгорениците од сонце кренете и висока телесна температура, задолжително јавете се кај вашиот лекар. Во тешки случаи, преголемото изложување на УВ зрачење може да доведе до шок, дехидрација или топлотен удар. Симптомите вклучуваат екстремна жед, екстремна болка, конфузија, треска и забрзан пулс. Плускавците кои покриваат голема површина на кожата понекогаш може да бараат и медицинска интервенција. Посебна грижа е потребна во случај на инфекција на плускавците како што се гној, оток и/или болна чувствителност“, предупредува д-р Дебра Џалиман.

Како да ги ублажите симптомите на изгореници и да го забрзате заздравувањето на кожата

Со цел да се забрза заздравувањето на оштетената и луплива кожа, д-р Џалиман препорачува да се ставаат ладни облоги, да се нанесува хидратантен крем или вазелин. Оштетената кожа ќе се одвои сама, а новата кожа ќе биде нежна и склона на иритација, но, затоа што нашето тело е исклучително паметно и таа рамнотежа ќе си ја направи само.

Изгорениците од сонце нè дехидрираат и затоа е важно да пиеме големи количини вода. Чувајте се подалеку од сонце додека кожата не заздрави и целосно не закрепне. Се препорачува и нанесување крем од алое, кој благотворно делува на кожата.