Научниците со помош на вселенскиот телескоп „Џејмс Веб“ открија древна и далечна галаксија која обезбедува докази дека преминот од „мрачните доба“ на универзумот, кратко време по Големата експлозија, се случил порано отколку што се мислеше.

Со помош на телескопот, кој гледа назад во минатото низ огромни космички растојанија, научниците ја набљудуваа галаксијата наречена „JADES-GS-z13-1“, како изгледала околу 330 милиони години по настанот Големата експлозија (Биг Бенг), кој го создаде универзумот пред приближно 13,8 милијарди години. За споредба, Земјата е стара околу 4,5 милијарди години, пренесува „Ројтерс“.

„Со JADES-GS-z13-1, Веб ја потврди една од најдалечните галаксии познати до сега“, рекол астрофизичарот Јорис Витсток од Центарот за космичка зора на Универзитетот во Копенхаген.

Се смета дека универзумот доживеал брзо и експоненцијално ширење во дел од секундата по Големата експлозија, а откако доволно се оладил, се случил период наречен космичка темна доба, при што младиот универзум бил обвиен со густа магла од водороден гас во електрично неутрална состојба.

Таканаречената епоха на рејонизација следела кога универзумот првпат почнал да свети, а научниците сега докажаа дека „JADES-GS-z13-1“, една од најраните познати галаксии, го направила преминот кон оваа епоха.

„За разлика од која било друга слично далечна галаксија, таа покажува многу јасен, звучен знак што сугерира дека галаксијата содржи исклучително моќен извор на енергетско ултравиолетово зрачење и започнала со рејонизација неочекувано рано“, рекол Витсток.

Времето кога се формирале првите ѕвезди, црни дупки и галаксии во универзумот се нарекува космичка зора, а во времето на формирањето на космичките тела, ултравиолетовото зрачење што тие го емитирале хемиски го променило неутралниот водороден гас во процес наречен рејонизација и дозволил ултравиолетова светлина да избега, „вклучувајќи ги светлата во космосот“.

„Универзумот, по Големата експлозија, бил ‘супа’ од водород, хелиум и темна материја, која полека се ладеше. На крајот, универзумот беше во состојба каде што беше целосно непроѕирен за енергетското ултравиолетово зрачење. Водородот лебдел наоколу во неутрална состојба, што значи дека секој мал атом на водород имал електрон прикачен на него“, рекол Кевин Хејлин од Универзитетот во Аризона.

Истражувачите рекоа дека светлината која „Џејмс Веб“ ја откри во оваа галаксија може да потекнува од интензивното формирање на ѕвезди во јадрото на галаксијата, присуството на растечка супермасивна црна дупка во галактичкото јадро што насилно го троши околниот материјал или некоја комбинација од двете.

Оваа галаксија е широка околу 230 светлосни години, неколку стотици пати помала од Млечниот пат.

 

View this post on Instagram

 

A post shared by Space Telescope Science Inst. (@space_telescopes)