Езерото Моноун во Камерун експлодирало во 1984 година.

Во август 1984 година, 72-годишниот Абдо Нканџуоне возел велосипед покрај брегот на езерото Моноун, езеро во облик на коска во Камерун, кога наишол на возило паркирано на страната на патот. Во возилото било безживотното тело на локалниот свештеник Луис Курејапа.

Нканџуоне се вратил на својот велосипед за да побара помош. Малку подолу по патот пронашол уште едно мртво тело, овој пат потпрено на мотор. Целосно преплашен, Нканџуоне се симнал од велосипедот и продолжил пеш. Околу еден свиок наишол на стадо овци кои лежеле во тревата. Тие не биле живи. Малку понатаму имало повеќе паркирани коли, сите со загинати патници.

Отпрвин, мештаните се сомневале дека мистериозните убиства кај езерото Моун се политички мотивирани, но американската амбасада го испратила вулканологот Харалдур Сигурдсон да го истражи езерото и неговата околина.

Сигурдсон не нашол докази за злосторство, иако не можел да најде ниту докази за вулканска ерупција. Во езерото немало сулфурни соединенија, ниту пак забележал зголемување на температурата на водата или нарушувања на дното на езерото. Меѓутоа, тој открил дека водата на дното на езерото Моун содржи исклучително висока количина на јаглерод диоксид.

Загатката почнала да се разрешува, локалниот свештеник, мотоциклистот, другите возачи и овците не биле дел од политичката одмазда. Тие се задушиле од јаглерод диоксид од езерото. Властите биле уверени дека мајката природа нема да ја повтори оваа несекојдневна несреќа, но Сигурдсон не бил толку сигурен, пишува „Биг тинк“ (Big Think).

Две години подоцна, втора, поголема и посмртоносна ерупција се случила на езерото Ниос, лоцирано 60 милји северно од Моун. Ефрим Че и Халима Сулај, двајцата преживеани, го споделиле своето искуство со магазинот Смитсонијан. Околу 21 часот Че слушнал звук кој звучел како одрон, по што од езерото почнал да се шири чуден бел чад.

Фармата на Че имала поглед кон езерото. Сулеј, овчарката, била во близина на брегот кога звукот на одронот ја погодил долината. Силен ветер носел бел чад од водата и таа изгубила свест.

Кога се разбудила, синото езеро станало матно и црвено, еден од блиските водопади се исушил, а птиците и инсектите замолкнале.

„Околу 1.800 луѓе загинаа на езерото Ниос“, проценил магазинот Смитсонијан. „Многу од жртвите биле пронајдени таму каде што вообичаено би биле околу 21 часот, што сугерира дека починале на местото на настанот. Телата лежеле покрај огновите за готвење, стуткани во вратите и во креветите.“ Повторно бил Моун, но во многу поголеми размери.

Телата на овие 1.800 луѓе – вклучувајќи ги и четирите деца на Сулеја и речиси 1.000 жители на селото на Че – биле закопани во масовни гробници. Никој не ги преместил труповите на добитокот и на 3.500 животни кои со години скапувале покрај езерото.

Двете езера, Моноун и Ниос, лежат на кратерот од урнатини создадени од претходните вулкански ерупции. Јаглерод диоксидот на езерото доаѓа или директно од овие урнатини или од магмата што тече подлабоко подолу. Поради комбинација на струи, притисок и клима, јаглеродниот диоксид не може да избега, поради што се акумулира на дното на езерото.

Списанието Смитсонијан го споредува езерото Ниос со огромно шише газиран пијалок, кое со години се тресело без да се отвори капачето. Кога тој притисок конечно бил ослободен, околу 764,55 милијарди кубни метри јаглерод диоксид излегле во воздухот и во околината. Луѓето и животните умреле од задушување – недостаток на кислород.