Станувањето од столче можеби изгледа како тривијална задача на која не ѝ посветуваме многу внимание, но всушност, способноста да го направите тоа кажува многу за вашето здравје, пишува Би-би-си.

За да го проценат тоа, лекарите користат тест на седење и станување (sit-to-stand test), кој мери колку пати можете да станете во исправена положба за 30 секунди. Иако се користи во ординации кај матични лекари, може лесно да се изведе и дома.

„Ова е навистина корисен тест, бидејќи ни кажува многу за тоа колку добро функционираат луѓето“, вели д-р Џагдиб Деси, геријатар и професор по геријатриска медицина на Кингс колеџ во Лондон.

Ни кажува за нивната сила, рамнотежа и флексибилност. Некои истражувања укажуваат дека со тестот може да се предвиди ризикот од паѓања, кардиоваскуларни проблеми, па дури и зголемена веројатност за смртност.

Како да го направите тестот дома

Сè што ви треба е столче со исправен потпирач, без потпирачи за раце, и тајмер (може и на мобилен).

Седнете на средината на столчето, прекрстете ги рацете на спротивни рамена, држете го грбот исправен, стапалата цврсто на подот. Стартувајте го тајмерот и станете во целосно исправена положба, потоа седнете повторно. Повторете го ова колку што можете за 30 секунди.

Што значи низок резултат?

Низок резултат на тестот може да укаже на зголемен ризик од негативни здравствени исходи. Иако тестот главно се користи кај лица постари од 60 години, ефикасен е и за помлади.

Центрите за контрола и превенција на болести во САД објавиле просечни резултати според возраст. Резултати под просекот може да укажуваат на ризик од паѓања, посебно кај постари.

Примери за просечни резултати:

• 60–64 години: 14 (машки), 12 (женски)
• 65–69: 12 (машки), 11 (женски)
• 70–74: 12 (машки), 10 (женски)
• 75–79: 11 (машки), 10 (женски)
• 80–84: 10 (машки), 9 (женски)
• 85–89: 8 (машки и женски)
• 90–94: 7 (машки), 4 (женски)

Тестот е корисен и за млади

Истражување во Швајцарија опфатило речиси 7.000 возрасни. За возраст од 20–24 години, просекот бил 50 станувања за мажи, 47 за жени за една минута. Некои достигнале и до 72 повторувања.

Друго истражување на здрави 21-годишници покажало силна врска меѓу резултатите од овој тест и нивниот аеробен капацитет и издржливост.

Тестот, според стручните лица, може да покаже дали некој има ослабено срце или бели дробови, што ги изложува на повисок ризик од срцев удар, мозочен удар или срцева слабост. Исто така, кај лица кои поминале низ операција или лекување на рак, ниски резултати може да значат поголема ранливост.

Како да го подобрите резултатот?

Професорот Деси советува: најдобриот начин е да останете активни. Ако ви е намалена подвижноста, започнете со лесни вежби од седечка положба. Со тек на време, пробајте да станувате 5 пати на секои 1–2 часа.

Одете низ дневната соба, качувајте се и симнувајте по скали неколку пати дневно. Ако можете, вклучете се на часови за вежбање бидејќи многу вежбални нудат програми за повозрасни по ниски цени. Дополнителна придобивка е социјалниот контакт, кој е важен за менталното здравје.

Исто така, играта со внуци (ако ги имате), спуштање и станување од подот, е одлична активност.

Вклучете повеќе движење во секојдневието: шетајте до продавница, работете во двор или градина, истегнувајте се ако подолго сте седеле.

„Тестовите како овој се одличен начин да процените каде сте во споредба со луѓе од вашата возраст. Тоа може да биде добар поттик да преземете контрола врз сопственото здравје“, заклучува проф. Деси.