Минатата недела, Европската комисија објави дека се подготвува да воведе тарифи за увоз на руска нафта што влегува во ЕУ преку Унгарија и Словачка. Ова доаѓа во време кога американскиот претседател Доналд Трамп врши притисок врз членките на НАТО да престанат да купуваат руска енергија во обид да се стави крај на војната меѓу Русија и Украина.

На Генералното собрание на ОН минатата недела, Трамп рече: „Тие финансираат војна против себе. Кој некогаш го слушнал тоа?“. Трамп алудираше на повеќе од 1 милијарда евра  што земјите од ЕУ сè уште ѝ ги плаќаат на Русија месечно за фосилни горива.

Ал Џезира ги презентира најновите бројки за увозот на нафта и гас од Русија во Европа, зошто некои земји сè уште зависат од руската енергија и кои други земји сега купуваат руско гориво.

Кои европски земји сè уште купуваат руска енергија?

Според Центарот за истражување на енергијата и чистиот воздух (CREA), кој ги следи реалните текови на фосилни горива, ЕУ потрошила 1,15 милијарди евра за руски фосилни горива во август.

Петте најголеми увозници учествуваа со 85 проценти од вкупниот износ, купувајќи руска нафта и гас во вредност од 979 милиони евра. Останатите 15 проценти дојдоа од земји како Шпанија, Бугарија, Романија, Италија, Грција, Хрватска, Словенија, Австрија и Полска.

Најголеми купувачи на руска енергија се Унгарија: 416 милиони евра, Словачка: 275 милиони евра, Франција: 157 милиони евра , Холандија: 65 милиони евра, Белгија: 64 милиони евра.

Унгарија и Словачка купуваа руска сурова нафта и гас преку цевковод, додека Франција, Холандија и Белгија увезуваа течен природен гас (LNG), што е природен гас изладен до течна состојба, така што може да се транспортира со брод наместо преку цевковод.

Големата зависност на Европа од нафта и гас

Заедно, нафтата (33 проценти) и природниот гас (24 проценти) сочинуваат повеќе од половина од европската потрошувачка на енергија. Јагленот придонесува со 11,7 проценти, по што следуваат нуклеарната енергија со 11,2 проценти, биогоривата со 10,9 проценти, сончевата и ветерната енергија со 6,1 процент и хидроенергијата со 3,1 процент.

За транспорт на овие големи количини нафта и гас, Европа се потпира на широка мрежа од 202.685 километри активни цевководи до 2023 година, според „ГлобалДата“.

Клучниот дел од оваа мрежа е нафтоводот „Дружба“, долг 4.000 км, еден од најдолгите во светот, со капацитет од 1,2 до 1,4 милиони барели дневно. Транспортира нафта од источна Русија преку Белорусија и Украина до Унгарија и Словачка.

Унгарија и Словачка продолжуваат да добиваат нафта преку цевководот благодарение на привременото ослободување доделено од ЕУ за да се спречи сериозен недостиг на енергија, бидејќи овие земји без излез на море се во голема мера зависни од Асоцијацијата за цевководи и имаат малку алтернативни увозни правци или пристаништа.

Како се промени зависноста на Европа од рускиот гас?

Пред руската инвазија на Украина во февруари 2022 година, ЕУ добиваше повеќе од 45 проценти од вкупниот увоз на гас и 27 проценти од увозот на нафта од Русија. До 2024 година, овие удели паднаа на 19 проценти за гас и три проценти за нафта.

Многу европски лидери се под притисок да воведат построги санкции врз Русија, бидејќи ЕУ се стреми да ја намали својата зависност од руските енергетски резерви. Сепак, тоа сè уште е предизвик за земјите кои се многу зависни од еден извор на енергија, на пример во Унгарија повеќе од 60 проценти од енергијата доаѓа од нафта и гас.

Увозот на руски гас се намали од над 150 милијарди кубни метри во 2021 година на помалку од 52 милијарди кубни метри во 2024 година. Овој недостаток во голема мера беше компензиран со зголемениот увоз од други партнери: увозот од САД се зголеми од 18,9 милијарди кубни метри во 2021 година на 45,1 милијарди кубни метри во 2024 година, од Норвешка од 79,5 милијарди кубни метри на 91,1 милијарди кубни метри и од други партнери од 41,6 милијарди на 45 милијарди кубни метри.

Кои други суровини Европа купува од Русија?

Покрај намалениот увоз на енергија, ЕУ сега увезува помалку никел, железо и челик од Русија.

Сепак, увозот на ѓубрива, кои се неопходни за земјоделството, а за кои Русија е еден од главните производители и извозници, се зголеми за речиси 20 проценти од 2021 до 2025 година.

Претходно, Европската комисија предложи воведување царина од 6,5 проценти за увоз на ѓубрива од Русија и Белорусија, што Европската комисија го поддржа, со цел постепено да се стави крај на зависноста од неоргански ѓубрива од Москва.

Кој купува руска енергија надвор од ЕУ?

Во август, Кина беше најголемиот купувач на руски фосилни горива, со приходи од извозот на руска енергија во вредност од 5,7 милијарди евра, при што 58 проценти (3,1 милијарди евра) од тој увоз доаѓа од сурова нафта.

Индија беше втор најголем купувач, со увоз во вредност од 3,6 милијарди евра, од кои 78 проценти (2,9 милијарди евра) беше сурова нафта.

Турција се рангираше на третото место, увезувајќи енергија во вредност од 3 милијарди евра, вклучувајќи мешавина од цевководи, нафтени производи, сурова нафта и јаглен.

ЕУ беше четвртиот најголем купувач, со увоз од 1,2 милијарди евра. Две третини од тоа беа руски течен природен гас (LNG) и гасовод, во вредност од 773 милиони евра (907 милиони долари).

Јужна Кореја беше петтиот најголем купувач со 564 милиони евра, од кои три четвртини од увозот беа јаглен.