Без разлика дали се работи за мирис од портокали и каранфилче или остар мирис на зимзелено дрво, празничната сезона е исполнета со ароми кои ги навраќаат спомените на Божиќ.

Истражувањата покажуваат дека нашето сетило за мирис и неговата поврзаност со нашата меморија, може да се искористи за да помогне во борбата против деменцијата, пишува „Гардијан“.

Нашите сетила може да се влошат како резултат на болести и старост. Но, иако оштетувањето на слухот или видот е брзо видливо, опаѓањето на нашето сетило за мирис може да биде подмолно, со месеци, па дури и години пред да стане очигледно.

„Иако може да има други причини, губењето на сетилото за мирис може да биде ран знак за деменција“, рече д-р Леа Мурсалин, раководител на истражувањето во Алцхајмеровата студија во Велика Британија.

Овој податок доведе истражувачите од Велика Британија да проучуваат како падот на нашето сетило за мирис може да сигнализира за состојби како што е Алцхајмеровата болест и како сетилото за мирис и неговата поврзаност со меморијата може да се искористат за дијагностицирање и превенција.

Знаејќи дека користењето на слушни помагала може да го намали ризикот од развој на деменција, научниците се запрашаа дали и зајакнувањето на нашето сетило за мирис може да го стори истото и дали опаѓањето на сетилото за мирис може да биде фактор на ризик за когнитивно опаѓање, а не само симптом.

„Мирисот е тесно вклучен во многу процеси во мозокот, а особено во емоционалната обработка на дразбите“, вели професорот Томас Хумел од Техничкиот универзитет во Дрезден.

Тој изјави дека мирисите, сеќавањата и емоциите често се тесно поврзани, а спомените предизвикани од мирис може да имаат свои корени во нашето детство.

„Ако сетилото за мирис не функционира, стимулите губат значење, што може да влијае и на општата когнитивна функција“, рече Хумел.

Невроните вклучени во миризливиот систем се вклучени и во други системи во мозокот, а некои области на мозокот играат клучна улога во когнитивните и миризливите процеси. Како резултат на тоа, ако сетилото за мирис стане нефункционално, може да влијае и на когнитивната обработка.

Бројни студии открија дека изложувањето на одредени мириси може или да го подобри или да го наруши сознанието, додека работата на Хумел и неговите колеги сугерира дека подобрувањето на сетилото за мирис кај постарите луѓе може да ја подобри нивната вербална функција и субјективната благосостојба.

Студијата објавена минатата година покажа дека интензивната обука за мириси довело до подобрувања во третманот на депресија и подобрување на вниманието, меморијата и јазичните функции кај 34 пациенти со деменција во споредба со 31 учесник со деменција кои не добиле таква обука.

„Некои рани студии сугерираат дека „тренингот“ на нашето сетило за мирис, преку постојано изложување на супстанции со силен мирис, може да има придобивки за подобрување на когнитивните перформанси“, рече Мурсалин.

Таа истакна дека се потребни многу повеќе истражувања за да се разбере дали работи како „обука“ за мирис може да помогнат да се спречи или забави почетокот и прогресијата на благо когнитивно оштетување и деменција.

Како дел од нивната работа, тимот се надева дека ќе произведе квалитетни обуки за мирис кои ќе бидат погодни за здрави постари луѓе, оние со благо когнитивно оштетување и оние кои живеат со деменција во домовите за нега.

Научниците веруваат дека изложувањето на повеќе мириси, дури и кога спијат, може да ги зајакне нивните миризливи способности.