Независните кандидати за градоначалници и за советници во општините вчера почнаа да собираат потписи за да може да учествуваат на локалните избори што ќе се одржат на 17 октомври. Целата процедура ќе се спроведе според одредби од актуелниот закон, откако беше решено дека нема да се прават измени во Изборниот законик.

Премиерот и лидер на СДСМ, Зоран Заев, повикувајќи се на разговор со претседателот на Собранието Талат Џафери, рече дека единствените промени ќе бидат оставањето отпечатоци од прст, што значи законот ќе остане таков каков што е, за да нема забелешки дека нешто се прави во „пет до 12“ и да биде повод да блокади во Собранието.

– Државната изборна комисија одобри собирање потписи според старите правила на игра. Но, сметам дека бројот на потписи треба да се намали, особено за градот Скопје, каде што независниот кандидат треба да собере 1.000 потписи, колку што треба и за да се формира политичка партија – изјави за „Слободен печат“ Енвер Салихи, претседател на НВО „Јустица“ и поранешен член на ДИК.

Повеќе групи граѓани најавија дека ќе собираат потписи за учество со свои листи на локалните избори. Прва го направи тоа граѓанската иницијатива „Шанса за Центар“, составена од активисти и експерти од областа на архитектурата, урбанизмот, животната средина, спортот, култура и од други. Тие објавија дека нивната цел е „да се спречи натамошното уништување и да се подобри квалитетот на животот во Општина Центар“.

На социјалните мрежи поддршка бара и граѓанската иницијатива „Независни за Карпош – за заштита на Карпош“, „Подобро за Тетово“, а во Охрид беше промовирана група граѓани што се очекува да собираат потписи за кандидирање на локалните избори.

Потписите се собираат пред службените лица на Државната изборна комисија и пред нотар на образец утврден од ДИК. Подносителот на листа определува пред кои нотари ќе се собираат потписи и за тоа ја известува ДИК, која на својата интернет-страница објавува листа на нотари пред кои подносителите на листа собираат потписи. Трошоците ги сноси подносителот на листата. Секој избирач својот потпис може да го даде за повеќе листи на кандидати за градоначалник. Подносителите на листата треба да имаат избирачко право и постојано живеалиште во општината.

Листите на кандидати за членови на Советот на градот Скопје и листата на кандидат за градоначалник на Скопје, овластените претставници на предлагачите ги доставуваат до општинските изборни комисии и до избирачките комисии на Градот Скопје најдоцна на 11 септември – 35 дена пред денот на одржување на изборите. ОИК врши проверка на листите најдоцна во рок од 24 часа од приемот на листата и исто така доставува барање за проверка на податоците од листата до институциите веднаш или најдоцна 24 часа по поднесувањето односно на 12 септември. Институциите се должни повратните информации до ДИК да ги достават во електронска форма за 24 часа.

Доколку ДИК утврди дека листата е во согласност со Изборниот законик ја потврдува во рок од 24 часа, а ако утврди неправилности подносителот треба да ги отстрани за 48 часа. Откако ќе се констатира дека листата е во согласност со Изборниот законик се потврдува со решение. Најдоцна до 23 септември ДИК на својата веб-страница, а ОИК во сите населени места ќе ги огласат утврдените листи за градоначалници и за советници.

Независните кандидати мора да соберат најмалку еден процент од вкупниот број гласачи во општината. Тоа значи дека во општините во кои има до 10.000 жители со право на глас ќе требаат 100 потписи, во тие од 10.001 до 30.000 – 150 потписи, од 30.001 до 50.000 – 250 потписи, од 50.001 до 100.000 жители најмалку 350 потписи, во општини над 100.001 најмалку 450 потписи, додека во Град Скопје цензусот е 1.000 потписи.