Конфликти, прогон и други опасности беа причина до крајот на 2024 година приближно 123 милиони луѓе да ги напуштат своите домови. Ова го покажува најновиот извештај на Високиот комесаријат на Обединетите нации за бегалци (УНХЦР). Агенцијата има задача да им помага на овие лица.

Извештајот, објавен овој месец, дава информации за луѓето кои веќе се признати како бегалци, но и за оние кои сè уште чекаат одлука за нивните барања за азил и оние кои се раселени во рамките на нивните земји на потекло.

Овие девет графикони покажуваат од кои земји доаѓаат најмногу бегалци и кои држави ги примаат.

1. Денес има повеќе луѓе во бегство отколку пред десет години

Во 2015 година, девет од 1.000 луѓе ширум светот се сметале за раселени. Во 2024 година, тоа биле 15 од 1.000 луѓе.

Во апсолутни бројки, денес приближно 58 милиони повеќе луѓе ширум светот се раселени од своите домови отколку во 2015 година. Ова одговара на бројот на целото население на Италија.

2. Повеќето раселени лица остануваат во својата земја

Од приближно 123,3 милиони раселени лица низ целиот свет евидентирани од страна на УНХЦР, 73,5 милиони се сметаат за внатрешно раселени. Тие биле принудени да ги напуштат своите домови и заедници, но сè уште се во границите на нивната земја на потекло. Овој број одговара на целото население на Обединетото Кралство.

УНХЦР ги брои само луѓето раселени поради насилство и војна. Меѓународниот центар за следење на раселувањето следи дополнителни приближно 9,8 милиони луѓе кои биле принудени да ги напуштат своите домови поради природни катастрофи и климатски промени.

3. Повеќето внатрешно раселени лица се во Африка и Блискиот Исток

Од 73,5 милиони внатрешно раселени лица низ целиот свет, приближно 45 проценти доаѓаат од африканските земји, а околу 22 проценти од Блискиот Исток.

Со приближно 11,6 милиони внатрешно раселени лица, Судан е домаќин на 16 проценти од внатрешно раселените лица во светот. Многу луѓе се раселени и во Сирија (7,4 милиони), Демократска Република Конго (6,2 милиони) и Јемен (4,8 милиони).

Од десетте земји со најмногу внатрешно раселени лица, само четири не се во Африка или на Блискиот Исток: Колумбија (7,2 милиони) во Јужна Америка, Авганистан (4,1 милион) во Централна Азија, Украина (3,6 милиони) во Европа и Мјанмар (3,5 милиони) во Југоисточна Азија.

4. Многу луѓе се раселени и во некои европски земји

Но, и во други региони – на пример, во Европа – многу луѓе се протерани од своите домови.

На пример, на Кипар, каде што повеќе од 245.000 луѓе – околу 18 проценти од Кипарците – моментално се сметаат за раселени. Ова првенствено се должи на територијалниот конфликт меѓу Кипар и Турција, кој трае веќе пет децении.

Слична е ситуацијата и во Грузија, Азербејџан, Србија и Босна и Херцеговина. Раселените лица честопати не се враќаат во своите домови дури ни децении, па дури и генерации подоцна.

5. 86 проценти од бегалците доаѓаат од само десет региони

Според УНХЦР, приближно 45,3 милиони луѓе ширум светот живеат надвор од своите земји на потекло како бегалци или во рамките на други меѓународни програми за заштита, како што се привремени хуманитарни престои. Овој број е поголем од бројот на населението на Ирак.

86 проценти од сите бегалци доаѓаат од Венецуела, Палестинските територии, Сирија, Авганистан, Украина, Јужен Судан, Судан, Мјанмар, Демократска Република Конго или Сомалија.

6. Повеќето бегалци бараат заштита во соседните земји

Земјите домаќини со најмногу бегалци честопати граничат со области во кои има хуманитарни кризи. Според извештајот на УНХЦР, 67 проценти од бегалците во 2023 година живееле во соседна земја.

Иран, Турција, Јордан и Колумбија се домаќини на најголем број бегалци, кои првенствено бегаат од Авганистан, Сирија, Венецуела и Палестинските територии.
Најголем исклучок е Германија, која е домаќин на стотици илјади луѓе од далечни земји како што се Украина, Сирија, Авганистан, Ирак и Еритреја.

7. Земјите во развој се домаќини на натпропорционален број бегалци

Германија прима најмногу бегалци од сите земји на ЕУ – повеќе од 2,5 милиони на крајот на 2024 година. Сепак, ова е значително помалку од бројот на бегалци што го примија Иран, Турција, Јордан или Колумбија, на пример.

Со своите 11,4 милиони жители, Јордан е домаќин на најголем број бегалци во однос на големината на своето население: повеќе од три милиони, од кои повеќето доаѓаат од блиските Палестински територии, живеат во Јордан. Ова значи дека на еден милион жители на Јордан, има околу 270.000 бегалци.

Некои од најсиромашните земји во светот се домаќини на најголем број бегалци. Чад, на пример, е домаќин на повеќе од еден милион луѓе, иако е една од најмалку развиените земји во светот. Ова е повеќе од 56.000 бегалци на милион жители, околу двојно повеќе од Германија.

8. Бројот на одлуките за азил е далеку помал од бројот на нови барања

Покрај внатрешно раселените лица и лицата што веќе се признати како бегалци, во светот има приближно 8,4 милиони луѓе кои сè уште чекаат земјите домаќини да одлучат за нивните барања за азил.

Бројот на одлуки за азил во моментов не е во чекор со бројот на барања. Во 2024 година, низ целиот свет беа поднесени 3,1 милиони нови барања за азил, а беа донесени само 1,4 милиони одлуки.

За раселените лица, ова значи правна неизвесност.

9. Раселените лица често се враќаат во земји кои остануваат небезбедни

Во 2024 година, приближно 1,6 милиони бегалци се вратиле во своите земји на потекло. Ваквото враќање често е небезбедно: Повеќето повратници наоѓаат земји каде што сè уште беснеат војна и конфликт. Примери за тоа се Јужен Судан и Украина.

Извор: Дојче веле/ Автор: Родриго Менегат Шуински