Добитникот на наградата „Златна камера 300“ за животно дело на 43. ИФФК „Браќа Манаки“, Ентони Дод Ментл, одржал мастерклас на кој истакнал дека кинематограферите треба да снимаат филмови што ги возбудуваат.

Ентони Дод Ментл, британско-дански кинематографер со светска кариера и голем број награди, меѓу кои е и актуелната „Златна камера 300“ за животно дело на 43. ИФФК „Браќа Манаки“ во Битола, одржал мастер клас во киното „Манаки“. Мастеркласот бил модериран од Најџел Волтерс, поранешен претседател на интернационалната федерација на кинематографери ИМАГО и докажан промотер на битолскиот самит на кинематограферите од светот, известија од ИФФК „Браќа Манаки“.

Претставувањето на Ментл – кој пред 13 години, во 2009 на триесеттиот јубилеен фестивал „Браќа Манаки“, стана добитник на Специјалната „Златна Камера 300“ – започнало со неговиот своевиден автопортрет. Ментл ги запознал присутните што ја исполниле салата на киното „Манаки“ со уметничките пасии на членовите на неговото семејство: одраснал во слободоумно семејство, без притисоци од родителите, мајка му била сликарка, а неговиот брат е книжевник. И Ентони мислел дека, можеби, ќе биде сликар, секогаш заинтересиран за игрите со светлината.

Како млад работел разни физички работи во Британија и во Данска, потоа поминал подолг период во Индија, каде што своевремено живееле и работеле неговите баба и дедо. Таму на најдобар начин го споил воодушевувањето од пејзажите и питорескниот социјален живот на тој континент и – фотографијата. Релативно доцна, на 26 години, од 1985 до 1989 година студирал камера на Националната филмска школа во Копенхаген (претходно завршил колеџ за фотографија и комуникации во родната Британија). Таму се случува средбата со професионалната судбина од првата фаза во неговата кариера: соработката со режисерите Ларс фон Трир и Томас Винтерберг, протагонистите на правецот „Догме ’95“, кои се творци на, веројатно, последниот значаен филмски манифест во светската кинематографија, кој заговараше снимање филмови со камера од рака и природна светлина.

Ментл накратко ги портретирал своите најпознати соборци од разни фази на кариерата: Трир секогаш сакал да провоцира, Винтерберг во „Семејна прослава“ направил едноставна, но исклучителна поетика. За Дени Бојл, пак – со чиј филм „Сиромашниот милионер“ („Slumdog millionaire“) го освои „Оскарот“ за кинематографија, а филмот доби вкупно осум Оскари – кажал дека е забавен, но истовремено и брутален автор што сака да предизвикува.

– Секој филм е „ѕверка“, има свој живот и си зазема сопствена форма, па крајниот исход може да биде непредвидлив – истакнал Ментл.

Тој посочил дека за него многу е битна екипата што работи на фотографијата и на монтажата при реализацијата на филмот. Ако нема доволно соработка, а има премногу его, тогаш процесот на снимање филм е многу напорен.

На мастеркласот биле презентирани извадоци од неколку значајни филмови со потписот на Ментл, како „28 дена“ и „Сиромашниот милионер“ на Бојл, „Антихрист“ на Трир, „Последниот крал на Шкотска“ на Кевин МекДоналд. Ментл открил и сочни детали за воведната секс-сцена во „Антихрист“, снимена со професионални порно-актери.

Ментл зборувал и за соработката со Винтерберг, кого многу цени како автор и кој му е близок пријател. За Трир, пак, Ментл открил дека кога го снимал „Антихрист“ бил во мрачно расположение (во кое сѐ уште се наоѓа), потоа преточено и во атмосферата во филмот.

– Сите кинематографери треба да го прават тоа што го сакаат и ги возбудува – посочил Ентони Дод Ментл на крајот на средбата со гостите на неговиот мастерклас.

Со слична мисла – дека авторите во нивните креации треба да бидат водени од срцето – Ментл ја прими наградата „Златна камера 300“ за животно дело и на церемонијата на свеченото отворање на 43. ИФФК „Браќа Манаки“, известија од фестивалот.

(Текстот е објавен во „Културен печат“ број 143, во печатеното издание на весникот „Слободен печат“ на 27-28 август 2022)