Со години се шпекулираше дека младата Ана Франк и нејзиното семејство биле откриени од Гестапо во 1944 година благодарение на непознат доушник, но сега пензиониран агент на ФБИ верува дека го открил името на човекот кој открил каде се крие семејството Фрaнк: Арнолд ван дер Берг.

Последните шест години, Винс Панкок, кој 30 години работел за ФБИ бркајќи ги колумбиските нарко картели, се обидел да го реши овој „ладен случај“ со помош на современата технологија. Панкок и неговиот тим користеле вештачка интелигенција во пребарувањето на податоците и оригиналните документи за семејството Фрaнк кои ги довеле до потенцијалниот виновник. Панкок верува дека Ван ден Берг бил доушник на нацистите, но што е уште поневеројатно, дека таткото на Ана, Ото, знаел сѐ за тоа.

За да се спаси себеси и семејството

Ван ден Берг бил член на Еврејскиот совет во Амстердам, формиран од нацистите за да ја надгледуваат еврејската популација која сакале да ја истребат. Советот имал списоци на сите локални Евреи.

Бидејќи Ван ден Берг не бил испратен во концентрационен логор пред крајот на војната, кога нацистите ги растуриле еврејските совети, Панкок и неговиот тим веруваат дека успеал да се спаси себеси и своето семејство со предавството на други Евреи. Ван ден Берг починал во Лондон во 1950 година. Причината за неговата смрт е непозната.

Ана водела дневник две години, криејќи се зад полица за книги, а нејзините дневни белешки, објавени по војната, ја направија глобално препознатлив симбол на холокаустот.

Ана починала во концентрациониот логор Берген-Белсен кога имала 15 години.

Панкок со тимот ги посетил скриените соби во кои живеело семејството Франк во потрага по индиции. За да откријат кој ѝ дојавил на полицијата каде се кријат, истражителите, меѓу кои биле и психолог, историчар, криминолог, иследник за воени злосторства и неколку архивари, користеле стандардни полициски техники за испрашување и проучување на различни осомничени врз основа на принципите на „знаење, мотив и можност“.

Со помош на вештачката интелигенција, тие прегледале купишта архивски материјал, податоци, писма, фотографии и ја стесниле истрагата на доушникот кој или бил антисемит или поткажувал за пари. Од десетина потенцијални осомничени, се појавило името на Арнолд ван ден Берг.

Ван ден Берг бил познат еврејски бизнисмен кој живеел во Амстердам со сопругата и децата.

„Ја започнавме потрагата. И не можевме да го најдеме Арнолд ван ден Берг или кој било од членовите на неговото најтесно семејство во тие логори“, објаснил Панкок за Си-Би-Ес.

Наизглед живеел „нормален“ живот и покрај тоа што бил во Холандија окупирана од нацистите, додека Евреите насекаде околу него биле однесени во концентрациони логори.

Панкок претпоставил дека Ван ден Берг морал да има некаков облик на заштита и влијание врз нацистите.

„Ван ден Берг не беше депортиран“, рекол холандскиот новинар Питер ван Твиск, кој работел на истражувачкиот проект на тимот. „Влеговме во градската архива и пронајдовме доказ дека тој всушност е „аријанизиран“, па го загубил својот еврејски идентитет за време на војната. Тоа беше вистински подвиг. Не можело тоа туку-така да се изведе.“

Постоел и уште еден клучен доказ: пораката што таткото на Ана, Ото Франк, ја добил по војната во која Ван ден Берг е наведен како главен осомничен.

Како еден од основачите на Еврејскиот совет, Ван ден Берг имал пристап до списокот на адреси на кои Евреите би се криеле во Амстердам. Како што растела шансата тој и неговата сопруга да бидат испратени во концентрациони логори, знаел дека мора да им даде на нацистите нешто вредно за тој и неговата сопруга да останат безбедни.

„Нема докази што би укажувале дека знаел кој се крие на некоја од овие адреси. Тоа биле само адреси за кои се знаело дека таму се криеле Евреи“, објаснува Панкок.

Зошто Ото Франк не го предал доушникот?!

Панкок има свои теории зошто Ото Франк дури и години подоцна не излегол во јавноста со името на Ван ден Берг.

„Ото знаел дека Арнолд ван ден Берг е Евреин, а во повоениот период, антисемитизмот сè уште беше присутен. Така, можеби само мислел дека, ако го спомне тоа, дополнително ќе го разгори огнот“, рекол тој.

И покрај длабокото нурнување во случајот стар речиси 80 години и идентификацијата на Ван ден Берг како личност која го предала семејството Франк, истражниот тим вели дека доказите сè уште се многу индиректни.

Сепак, се надеваат дека нивното откритие би можело да разоткрие и други тајни на Ван ден Берг.