Осмото издание на „Џез фабрика фестивал“ во Битола ќе се одржи од 16 до 19 април со настап на повеќе реномирани џез-музичари од Македонија и од странство во Народниот театар и во Центарот за култура во Битола.

Фестивалот „Џез фабрика фестивал“ се организира под патронажа на Општина Битола и во партнерство со НУ Народен театар Битола, а со поддршка на Министерството за култура и Центарот за култура – Битола, како и од Францускиот институт од Скопје, Амбасадата на Шпанија и Делегацијата на Европската Унија.

Годишно фестивалот реализира девет концерти и пет придружни настани на сцената на Народен театар Битола, во Центарот за култура, како и во локалните клубови и културни сцени со посетеност од над 2.000 посетители.

Во изминатите години на фестивалот настапија врвни уметници од Македонија и од странство, меѓу кои: Николас Гардел (Франција), Џулија Сајдл (Австрија), Сакис Пападимитриу (Грција), „Анлишт Коорпорејшн“ (Полска), Баба Сисоко (Мали), Баптист Хербин (Франција), Ермано Панта (Шпанија), Теодосиј Спасов (Бугарија), Васил Хаџиманов (Србија), „Куарем квартет“ (Франција), Наташа Роџерс (Франција), „Хјуман тач“ (Грција), „Фишерманс оркестар“ (Швајцарија), „Ликвид карпет“ (Словенија), „Фанфара стејшн“ (Италија), Арменд Џафери (Косово), „АЈС Квартет“ (Албанија), Славен Љујиќ (Црна Гора), Милан Петровиќ (Србија), Тони Китановски, Џијан Емин, Гоце Мицанов и други.

Низата со учесници кои ќе настапат годинава ја дополнува Сашо Поповски, директор на „Џез фабрика фестивал“ во Битола.

Каков звучен концепт ќе понуди осмото издание на фестивалот?

– За осмото издание на фестивалот подготвивме три различни концептуални вечери од кои во првата фокусот ќе биде ставен на модерниот концепт за џез-пијано и светските трендови во џез-музиката со концертот на Лоран Кулондре, како и трендот на креирање современ народен џез преку влијанието на денешната сцена во Њујорк пресликан во вториот концерт истата вечер на Кори Вилкокс и „Воркинг клас хироус“.

Втората вечер ќе почне со едно традиционално пијано џез-трио кое инспирација црпи од џезот во 50-тите и 60-тите години на минатиот век, но со звучна слика поблиска до современите светски џез-трендови и спорадично користење на традиционалното шпанско фламенко – концерт на Јауме Микел Трио. Вториот концерт на саксофонистката Свантје Ламперт се заснова на сличен концепт на музиката за џез саксофон од 60-тите години на минатиот век како појдовна точка, но со доста силно авангардно влијание од џез-артисти, како Орнет Колман и Дон Чери.

Третата вечер на фестивалот по традиција е експериментална со фокус на македонските уметници. Првиот концерт ќе биде на битолската група „Код 369“, кои негуваат фузија од различни стилови со доминантно влијание на рок-концептот како израз и структура, но и со силно џез-влијание кое е сѐ поприсутно на светската џез-сцена од почетокот на 21 век.

Вториот концерт на „ЏФФ Литл биг бенд“ е оригинална продукција на фестивалот, ќе бидат изведени композиции исклучиво од современи македонски автори, како Драган Ѓаконовски Шпато, Тони Китановски, Васил Хаџиманов и Сашо Поповски. Аранжманите за 10-член состав се на Тони Китановски, кој ќе диригира со бендот.

Секоја година фестивалот го шири спектарот на придружни настани. Со каква цел?

– Целта е доближување до поширока публика и креирање општествена свесност за постоењето на овој вид креативна музика – уметност.

На кој начин се прави селекцијата за наградата „Гоце Димитровски“?

– Награда „Гоце Димитровски“, која секоја година се доделува во соработка со Општина Битола, има за цел да ги поддржи, инспирира и афирмира младите македонски џез-музичари до 30 години активно да настапуваат и да креираат џез-музика, а истовремено и да се зачува неговото име и наследство, посветеност и страст за џез-музиката. Клучно за изборот е талентот и напредокот на музичарот, бројот на концертни настапи и влијанието што го има во џез-заедницата.

Што за фестивалот значи одржувањето на годишната конференција на Асоцијацијата на џез-фестивали?

– Конференцијата отвора можност за размена на информации помеѓу членките (фестивалите) во асоцијацијата, правење планови за следните изданија во делот на финансирање на фестивалите, уметнички избор, анализа на светските џез-трендови и можност за заеднички букинг на интернационални џез-артисти, како и директна размена на проекти. На тој начин оваа платформа создава нови можности за уметниците, организаторите и публиката.

Наградата „Гоце Димитровски“ за најдобар млад џез-музичар оди во рацете на Теодор Јаневски

Наградата за најдобар млад џез-музичар за 2024 година, која го носи името на легендарниот Гоце Димитровски, годинава ја добива Теодор Јаневски, дипломиран џез-тапанар на Џез-одделот на Музичката академија при Универзитетот „Гоце Делчев“ – Штип. Наградата традиционално се доделува во соработка со Општина Битола и ќе биде врачена на 19 април, во 20 часот, на сцената на Народниот театар во Битола.

Досегашни добитници на наградата се Александар Ванчовски (тапани) во 2020 година, Филип Динев (гитара) во 2021, Александар Бошков (гитара) во 2022, Јован Цветковиќ (пијано) во 2023, Давид Скерлевски (пијано) во 2024 и Теодор Јаневски (тапани) во 2025 година.

(Разговорот е објавен во „Културен печат“ број 276, во печатеното издание на весникот „Слободен печат“ на 12-13.4.2025)