
Орбановиот закон за транспарентност под лупа на ЕУ
Унгарската влада предлага закон со кој би се ограничила работата на невладини организации и медиуми што добиваат странско финансирање, ставајќи ги на „црна листа“ и барајќи од нив посебна дозвола за работа – потег што предизвика масовни протести и критики од ЕУ и организациите за човекови права, поради опасноста од задушување на демократските слободи.
Во Унгарија се води интензивна јавна дебата и се одржуваат масовни протести поради новиот предлог-закон на владата на Виктор Орбан, кој има цел да ги ограничи невладините организации и независните медиуми што добиваат финансиска поддршка од странство. Законот, наречен „Закон за транспарентност на организациите под странско влијание“, предвидува создавање на официјална „црна листа“ на организации кои, според унгарската влада, го загрозуваат националниот суверенитет преку странско финансирање и влијание врз јавниот живот.
Препорачано
Со усвојување на законот, сите такви организации би морале да добијат посебна државна дозвола за да продолжат со прием на средства од странски извори, без разлика дали се од фондации, влади или поединци со странско државјанство. Дополнително, овие организации би биле исклучени од правото да добиваат 1% од персоналниот данок на граѓаните – форма на доброволно финансирање која е од витално значење за многу хуманитарни и граѓански иницијативи во земјата.
Во текот на вчерашниот ден, илјадници граѓани излегоа на улиците на Будимпешта за да протестираат против ова законско решение. Тие носеа транспаренти со пораки како „Не сме непријатели“, „Не сме агенти“, и „Демократија, не диктатура“. Протестот, наречен „тивок марш“, го организираа повеќе граѓански и новинарски здруженија.
Опозицијата, како и голем број меѓународни организации, го споредуваат овој закон со сличната регулатива во Русија, која властите таму ја користат за затворање на критички настроени медиуми и организации. Европската Унија остро реагираше, а Европската комисија најави можни санкции доколку законот биде усвоен.
Гласањето во унгарскиот парламент е закажано за средината на јуни. Бидејќи партијата на Орбан, Фидес, има двотретинско мнозинство, се очекува законот да биде изгласан. Сепак, протестите и меѓународниот притисок продолжуваат со надеж дека ќе се спречи неговото спроведување и дека ќе се зачува слободата на здружување и изразување во Унгарија.