Спомениците на жртвите на сталинистичката репресија во Русија исчезнуваат или се вандализираат поради зголемените обиди за рехабилитација на советскиот диктатор. Во изминатите девет години, повеќе од 700 плочи беа поставени во Русија и на други места, во спомен на луѓето кои загинале во чистките на Сталин во 1930-тите, пишува Би-Би-Си.

Од мај, сепак, десетици такви споменици исчезнале во неколку руски градови, вели Оксана Матиевскаја, која е дел од проектот за плакети Последни Адрес (последна адреса). Полицијата не го истражува проблемот, а Матиевскаја верува дека тоа не е случајно.

„Сеќавањето на советскиот терор го оспорува концептот дека државата секогаш е исправна и затоа е незгодно за руските власти. Особено по инвазијата на Украина“, рече таа.

Милиони луѓе опишани како „непријатели на народот“ биле испратени во советските работни логори, познати како Гулаг, а 750.000 биле убиени за време на Големиот терор на Сталин во 1930-тите.

На мета се и други споменици. Најмалку 18 споменици на жртвите на репресијата, како и на странските војници кои се бореле во Втората светска војна, се пријавени за украдени или вандализирани од февруари 2022 година. Повеќето се посветени на полските државјани. Во октомври, споменикот од тули на истакнат полски свештеник бил урнат и уништен во градот Владимир. Демолиран бил и бетонскиот крст подигнат во републиката Коми, во спомен на полските затвореници. Полицијата го припишува неговото уништување на лошите временски услови и одби да покрене кривична постапка, соопштија локалните медиуми.

Советските власти егзекутирале стотици илјади Полјаци по 1939 година. Во 1940 година, 1,7 милиони биле депортирани во логорите Гулаг во Сибир и Казахстан. Во јули, истражувањето на независниот анкетар на Левада Центарот сугерираше дека 63% од Русите имаат поволен став кон советскиот лидер – негов највисок рејтинг во последните 13 години.

Објаснувањето зад неговата зголемена популарност не е сигурна, но руската пропаганда која ја оправдува војната со Украина, исто така, го прослави нејзиното советско минато. И за разлика од спомениците на неговите жртви, оние на Сталин се зголемија на број.

Истражувачкиот канал на социјалната мрежа Телеграм наречен „Можеме да објасниме“ вели дека во Русија има 110 статуи на Сталин – 95 подигнати за време на владеењето на претседателот Владимир Путин и најмалку четири за време на целосната инвазија на Украина.

Некои Руси сакаат уште повеќе. Во август, приватната фондација Руски Витјаз (Руски витез) инаугурираше статуа на Сталин висока 8 метри во градот Великие Луки, а собира пари за да постави уште повеќе. Нејзината веб-страница тврди дека овие споменици се клучни со оглед на тоа што Русија води „вистинска патриотска војна“. „Големата патриотска војна“ е како Русите ја опишуваат војната меѓу СССР и нацистичка Германија од 1941 до 1945 година. Кремљ редовно ја споредува руската инвазија на Украина со Втората светска војна. Руски Витјаз, за ​​кој се вели дека е основан од Здружението на ветерани на руските специјални сили, одби да ги коментира причините за неговата кампања.