По речиси 14 децении мистерија и безброј неуспешни пребарувања, остатоците од дрвениот брод „Ф.Џ. Кинг“, кој потона во бурна ноќ во 1886 година, конечно се пронајдени на дното на езерото Мичиген.

Бродот, кој оттогаш стекна репутација на „брод-дух“, беше пронајден благодарение на упорноста на истражувачите и еден уникатен проект за граѓанска наука, откривајќи извонредно зачувана временска капсула од златното доба на американската индустријализација.

Во раните утрински часови на 16 септември 1886 година, капетанот Вилијам Грифин и неговиот осумчлен екипаж беспомошно гледаа од мал чамец за спасување како нивниот 147-метарски брод, „Ф.Џ. Кинг“, исчезнува под брановите на езерото Мичиген. Тие отпловиле од Есканаба, Мичиген, кон Чикаго, носејќи вреден товар од 600 тони железна руда. Но, среде ноќ, биле зафатени од силна бура со бранови високи до три метри.

Стариот дрвен труп на бродот, изграден во 1867 година, не можел да го издржи притисокот. Водата почнала да навлегува побрзо отколку што морнарите можеле да ја испумпаат. Гледајќи дека битката е изгубена, капетанот Грифин ја дал судбоносната наредба: „Напуштете го бродот!“

Во последен момент, екипажот се качил на спасувачкиот брод и се преместил на безбедно растојание. Тие биле сведоци на драматична сцена: крмата на бродот одеднаш се кренала во воздух, а тони железна руда се урнале кон предниот дел со тресок. Од силината буквално се разнела кабината на капетанот, фрлајќи ги неговите документи високо во воздух пред „Ф.Џ. Кинг“ засекогаш да исчезне во темните длабочини. Целиот екипаж подоцна бил спасен од Ла Петит и однесен во пристаништето Бејлис.

Легендата за недостижниот „брод-дух“

Иако екипажот преживеал, локацијата на остатоците стана една од најголемите мистерии на Големите езера. Потрагата започна во 1970-тите, но „Ф.Џ. Кинг“ успешно им избега на ловците на остатоци со децении.

„Овој брод беше еден од најбараните на езерото Мичиген“, рече Тамара Томсен, поморски археолог од Историското друштво на Висконсин.

Проблемот беше што имаше спротивставени извештаи. Капетанот Грифин тврдеше дека бродот потонал на околу пет милји од брегот. Сепак, чуварот на светилникот на блискиот остров Кана, Вилијам Сандерсон, изјави дека видел јарболи како штрчат од водата многу поблиску до копното денот по потонувањето.

Дополнителна конфузија беа локалните рибари кои тврдеа дека нивните мрежи се закачиле на парчиња од остатоците од бродот. И покрај сите напори, секое пребарување заврши со неуспех, а „Ф.Џ. Кинг“ стана познат како „брод-дух“ кој едноставно не можеше да се најде. Нуркачите од нуркачкиот клуб „Нептун“ во Грин Беј дури понудија и награда од 1.000 долари за неговото откривање.

Граѓанската наука решава мистерија стара еден век

Мистеријата конечно беше решена ова лето, на 28 јуни 2025 година, благодарение на тим предводен од Брендон Бејлод, претседател на Здружението за подводна археологија на Висконсин. Наместо да се потпира на скапи експедиции, Бејлод започна иновативен проект за граѓанска наука. Тој изнајми локален туристички брод и покани 20 аматерски историчари и ентузијасти од целиот Среден Запад да му се придружат.

„Повеќето луѓе имаа многу ниски очекувања со оглед на репутацијата на бродот“, рече Бејлод.

Клучот за неговиот успех лежеше во неговото темелно истражување. Тој разгледа стотици историски документи и одлучи да му верува на извештајот на чуварот на светилникот Сандерсон, претпоставувајќи дека капетанот не можел точно да ја процени оддалеченоста од брегот во темнината и бурата.

Тој дефинираше област за пребарување од околу пет квадратни километри околу локацијата пријавена од чуварот на светилникот. Неверојатно, користејќи современ сонар, тимот ја пронајде олупината за помалку од два часа.

Временска капсула на дното на езерото

„Неколкумина од нас мораа да се штипнат. По сите претходни пребарувања, не можевме да веруваме дека го најдовме, и тоа толку брзо“, рече Бајлод.

Возбудените граѓани-научници потоа спуштија далечински управувано подводно возило и станаа првите луѓе што го видоа „Ф.Џ. Кинг“ по 139 години.

Она што го пронајдоа на длабочина од околу 130 стапки (42 метри) ги надмина сите очекувања. Благодарение на студената, свежа вода на Големите езера, која спречува распаѓање на дрвото, остатоците од бродот се извонредно добро зачувани.

„Бродот е во суштина морска временска капсула. Трупот е неверојатно недопрен, што нè изненади со оглед на тежината на товарот што го носеше“, изјави Бајлод за списанието „Смитсонијан“.

Бродот лежи на дното во речиси иста состојба како и денот кога потонал, со само видливи оштетувања од ударот. Иако целата остатоци од брод е покриена со школки, неговата структура останува недопрена, давајќи непроценлив увид во бродоградбата од 19 век.

Откривањето на бродот „Ф.Џ. Кинг“ е повеќе од само пронаоѓање стара олупина; тоа оживува дел од американската историја. Поради неговото историско значење и исклучителната состојба на зачуваност, олупината е номинирана за вклучување во Националниот регистар на историски места. Откако официјално ќе биде заштитена, нејзината точна локација ќе биде објавена јавно, со што приказната за „бродот-дух“ ќе биде заклучена и ќе стане достапна за сите.