Дејвид Гребер, американски антрополог и критичар на либералната економија, ја поминал својата кариера истражувајќи го потеклото на парите, долгот и феноменот на „бесмислени работни места“.

Тој беше еден од основачите на движењето „Окупирај го Волстрит“, а неговата статија „Бесмислени работни места“ објавена пред повеќе од 20 години, стана основа за книга која беше објавена пред седум години.

Според дефиницијата на Гребер, „бесмислена работа“ е онаа за која лицето што ја работи смета дека е непотребна и дека не треба да постои. Гребер тврди дека ваквите работни места се најчести во администрацијата, финансиите, правото, маркетингот и човечките ресурси – пишува Каматица.

Тој идентификуваше неколку видови такви работни места: „чекери“ или проверувачи – формално потврдуваат дека нешто се прави, иако не се прави (на пр. службеници за усогласеност). Асистенти или како што тој ги нарекува потрчковци- постојат за да ги направат претпоставените да изгледаат поважни (на пр. асистенти и носачи), супервизори – надгледуваат луѓе на кои не им е потребен надзор, составувајќи извештаи, луѓе кои работат лобирање и телемаркетинг.

Гребер, исто така, ја забележа „бесмисленоста“ на вистинските работни места, наведувајќи го примерот на наставниците и истражувачите кои губат време на административни задачи наместо на суштината на нивната работа.

Додека економистот Џон М. Кејнс предвиде дека технолошкиот напредок ќе доведе до работна недела од 15-20 часа, Гребер го забележува спротивниот тренд. Производството се зголеми, но беа „измислени“ нови, бесмислени работни места и милиони луѓе сè уште работат прекувремено.

Тој го објасни овој феномен со терминот „менаџерски феудализам“, во кој менаџерите вработуваат група асистенти за да го одржат својот статус и моќ, а бројот на вработени под нивен надзор директно влијае на нивната плата. Овој систем поттикнува бирократизација и раст на бројот на работни места без вистинска цел.

Иако се чини дека луѓето треба да бидат задоволни кога прават малку за добри пари, Гребер го тврди спротивното. Истражувањата покажаа дека работниците во овие сектори често се несреќни, вознемирени и депресивни. Нивното страдање е усложнето од чувството дека „немаат право“ да бидат несреќни поради добрата плата, што доведува до чувство на вина и страв дека нивната „измама“ може да биде откриена.

Гребер предложи универзален основен приход како решение, што би ја намалило нееднаквоста и би го спречило растот на бесмислените работни места. Неговите идеи, иако понекогаш претерани и „американски ориентирани“, сепак поставуваат важно прашање: зошто современиот економски систем создава толку многу работни места без цел и зошто луѓето ги прифаќаат?