Во храбар чекор кон одржливо управување со нуклеарниот отпад, Финска е подготвена да стане првата нација што ќе ги закопа потрошените прачки од нуклеарно гориво длабоко под земја за долгорочно складирање, објави „Би-Би-Си“.

Нуклеарната енергија е еден вид извор на енергија со ниска содржина на јаглерод кој се искористува од моќта што ја поседуваат атомите.

Сепак, управувањето со нуклеарниот отпад е важно бидејќи тој останува радиоактивен и може да претставува ризик за безбедноста и животната средина.

Овој отпад може да остане опасен илјадници години, па затоа е од клучно значење да се постапува со него внимателно за да се заштитат луѓето и животната средина.

Финскиот проект Онкало претставува монументален скок кон складирање на отпадот и заштита на животната средина.

Онкало – што значи „пештера“ или „шуплива“ на фински – е изградено во последните две децении за да биде експанзивно подземно складиште и да служи како прво постојано место за складирање на нуклеарен отпад во светот.

„Тие ќе чуваат вкупно 5.500 тони отпад“, изјави за Би-Би-Си Анти Јоутсен, главен геолог на проектот. „Значи, Онкало ќе го земе целиот нуклеарен отпад на високо ниво произведен од петте фински нуклеарни централи во целиот нивен животен циклус.

Значењето на Онкало се протега многу подалеку од границите на Финска, при што Меѓународната агенција за атомска енергија го поздравува како менувач на играта во управувањето со нуклеарниот отпад, објави Би-Би-Си.

Имено, напредокот на Финска со Онкало ја стави една деценија пред другите нации кои се соочуваат со слични предизвици, рече еден експерт цитиран од медиумот.

Во срцето на Онкало лежи концептот „KBS-3“, развиен во соработка со Шведската компанија за управување со нуклеарно гориво и отпад. Овој иновативен пристап користи систем со повеќе бариери, кој го вградува нуклеарниот отпад во бакарни канистри, обвиен во глина и закопан длабоко во стабилна основа.

Со безбедно изолирање на нуклеарниот отпад на високо ниво од животната средина, проектот го ублажува ризикот од контаминација и изложеност на радијација.

Освен тоа, Онкало дава пример за тоа како технологијата може да го подобри секојдневниот живот со справување со итни еколошки предизвици. Другите технолошки достигнувања, исто така, доведоа до решенија за управување со нуклеарниот отпад.

На пример, развојот на молекуларните кристали, наречени „Октопод“ и откривањето на бактерии кои јадат отпад, ја менуваат играта.

Тие нудат потенцијални решенија за зафаќање на нуспроизводи од нуклеарни реактори, па дури и за разградување на отпадот, што ја прави нуклеарната енергија поодржлива и побезбедна опција за производство на чиста енергија.

Како што Финска напредува кон оперативната фаза на Онкало, таа поставува преседан за одговорно управување со нуклеарниот отпад на глобално ниво.

Додека нуклеарната енергија останува спорна тема, Онкало демонстрира како технолошкиот напредок може да одговори на еколошките предизвици додека ја подобрува човековата благосостојба.