Европа последниве години се соочува со големи безбедносни предизвици, кои силно ја потресуваат политичката сцена. Нападот на Русија врз Украина донесе длабоки промени во односот кон безбедноста, а многу држави започнаа масовни вложувања во своите армии. Се отворија специјални буџети за вооружување, а дури и Австрија која традиционално има низок воен буџет инвестира во својата армија како никогаш досега. Идејата дека само преку вооружување може да се одврати Москва стана најчест аргумент во јавноста. На тоа дополнително влијае и конфликтот во Појасот Газа, кој ја врати темата за оружјето и армиите во центарот на европските расправи и јавни дебати. Но дел од експертите предупредуваат дека ваквиот пристап е кратковид и дека дипломатијата мора повторно да биде ставена во прв план.
По повод Светскиот ден на мирот, иницијативата Дискурс од Виена организираше експертска трибина на која универзитетски професори и истражувачи повикаа на враќање кон дипломатските решенија. Политикологот Дитер Сегерт од Универзитетот во Виена изјави дека војната во Украина сепак ќе заврши на преговарачка маса. Според него, траен мир може да се постигне само ако се отстранат и подлабоките причини за конфликтите, кои имаат историски и структурни корени.

Потреба од преговори и долгорочна помирувачка политика

Сегерт нагласи дека западната претпоставка за крај на историјата по падот на комунистичките системи била голема заблуда. Идејата дека светот ќе функционира под трајна доминација на Соединетите Американски Држави не се покажа точна. Русија иако ја започна агресијата против Украина, има и свои безбедносни интереси кои не смеат да се игнорираат. За да заврши војната, потребни се долготрајни разговори меѓу политичките и воените раководства, а исто така и заеднички договори за контрола и ограничување на вооружувањето.

По завршувањето на борбите, во преден план треба да дојде процес на долгорочна политика на надминување на поделбитe, во која двете страни постепено ќе ги надминуваат создадените непријателски перцепции. Повторното воспоставување економски и научни контакти ќе биде дел од тој процес. Сегерт смета дека не е точно дека само вооружувањето може да ја гарантира безбедноста, ниту пак дека Путин има јасна намера да го нападне НАТО. Со тоа тој ја отвори дебатата за нов пристап кој ќе вклучи и механизми на доверба и соработка, а не исклучиво сила.

Дипломатија наместо воена хистерија

Сосема поинаков аспект понуди Максимилијан Лакич од Универзитетот во Грац, кој укажа дека многу партии со традиционално мирољубива реторика денеска целосно го напуштиле својот пацифистички пристап. Посебно ги истакна Зелените, кои порано беа симбол на антивоено движење, а денес го поддржуваат вооружувањето. Според него, на местото на пацифизмот дошол нов консензус дека оружјето е најразумното решение, проследен со атмосфера на хистерија која ги стигматизира мировните активисти како наивни или дури предавници.

Лакич предупреди дека вистинската мировна политика мора да се разликува од апсолутен пацифизам кој ја отфрла секоја форма на одбрана. Мировната политика, рече тој, се темели на употреба на ненасилни средства како поефикасни и одржливи, но не ја исклучува одбраната доколку е неопходна. Главната улога сепак треба да ја имаат дипломатијата, дијалогот и меѓународната соработка. Тој оцени дека само со враќање на дипломатијата во прв план може да се најде пат кон мир во Украина, но и кон намалување на тензиите на Блискиот Исток.
Дебатата ја заокружи политикологот Јулија Сакседер од Универзитетот во Виена со анализа од феминистички перспективи. Таа истакна дека Европската Унија се движи од својата првична визија како мировен проект кон позиција на воен актер. Сигурносната политика премногу често се сведува само на воена сила, додека е занемарен факторот на социјална правда и други општествени димензии кои исто така придонесуваат за стабилност. Сакседер заклучи дека вистинска и кредибилна безбедносна политика мора да ја надмине логиката на вооружување и да го врати фокусот на праведни општества и долгорочна соработка меѓу народите.