Турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган рече дека со претседателот Доналд Трамп постигнале значаен напредок по низа регионални и билатерални прашања на нивната прва средба во Белата куќа по шест години, објави Ројтерс.

Сепак, белешката од изјавите на Ердоган дадена на возвратниот лет од Вашингтон не го спомнува директно турското купување руска нафта или набавката на американски борбени авиони, кои беа централни теми на разговорите во четвртокот.

По ладниот однос со претходникот на Трамп, Џо Бајден, Анкара била расположена да ги искористи пријателските лични врски меѓу Ердоган и Трамп и да искористи администрација во САД која е подготвена да склучува големи договори во замена за крупни договори за оружје и за трговија.

Ердоган среќен ја напушти Белата куќа

Ердоган рече дека размениле мислења за чекори за зголемување на трговијата, вклучувајќи ревизија на царинските давачки за постигнување на нивната цел од 100 милијарди долари, и додаде дека по средбата заминал среќен.

„Сигурно е невозможно да се реши секое прашање на една средба. Меѓутоа, оваа средба доведе до значаен напредок по многу прашања“, рече тој, според транскриптот објавен од неговиот кабинет во петокот.

Претставувајќи долгоочекуван договор по средбата, Турската национална авиокомпанија (Turkish Airlines) соопшти дека ќе нарача 75 авиони Боинг 787 и дека завршила преговори за 150 авиони 737 МАКС.

По разговорите, Трамп рече дека верува оти Турција, како сојузник во НАТО, ќе се согласи на неговото барање да престане со купување руска нафта. Турција во последните години ги диверзифицирала каналите за снабдување со енергија, но се спротивставува и на западните санкции против Русија поради нејзината полномасовна инвазија на Украина, наведувајќи дека треба да ги балансира врските со Москва и Киев. Кремљ, коментирајќи ги разговорите Трамп-Ердоган, изјави во петокот дека соработката меѓу Русија и Турција продолжува.

Додека турскиот транскрипт не ја спомнува нафтата, турскиот министер за енергетика рече дека сојузниците потпишале меморандум за разбирање за стратешка цивилна нуклеарна соработка.

СУДБИНАТА НА F-35 И САНКЦИИТЕ НЕЕ ЈАСНА
Пред средбата, и Ердоган и Трамп ги нагласија како клучни точки на агендата – турската набавка на борбени авиони F-16 од „Локхид Мартин“ и желбата да се надминат американските санкции за да може Турција да купи напредни F-35.

Трамп им кажа и на новинарите пред и по средбата дека можеби ќе ги укине санкциите кои Вашингтон ги воведе во 2020 година — во првиот мандат на Трамп — поради набавката од страна на Анкара на рускиот систем за противвоздушна одбрана S-400.

Санкциите, исто така, ја исклучија Турција од програмата F-35 во која таа беше купувач и производител, што ја натера Анкара да развива свој борбен авион и да бара алтернативи како „Јурофајтер тајфун“.

Коментарите на Ердоган не го спомнаа прашањето за авионите или за санкциите.

Претседателот на Турција рече дека тој и Трамп воделе опсежни дискусии за војната на Израел и за напорите за мир во Појасот Газа. Ердоган изјави дека „постигнале разбирање“ за тоа како да се дојде до примирје и за траен мир во Газа и Палестина. Ердоган рече и дека му ја објаснил на Трамп потребата од решение со две држави на Блискиот Исток за регионален мир.

Турција е гласен критичар на израелската офанзива во Газа, ја нарекува „геноцид“ и ги повика државите, вклучително и САД, да ја прекинат поддршката за владата на премиерот Бенјамин Нетанјаху.

Израел силно ги негира обвинувањата за геноцид.