Постои загриженост дека серијата земјотреси на грчкиот остров Санторини би можеле да ја најават ерупцијата на вулканот скриен под островот. Но, колкава е веројатноста за такво нешто?

Санторини е „дете“ на поранешниот вулкан Тера, кој експлодирал и потонал околу 1620 година п.н.е. Тоа бил еден од најмоќните вулкански настани во историјата за кои знаеме, пишува „Дејли мејл“.

Вулканска ерупција на Санторини – крајот на минојската цивилизација?

Тогаш вулканска експлозија уништила голем дел од островот и создала огромна калдера која сега е исполнета со море. Ерупцијата исто така испуштила огромни количества пепел што ја зафатила пошироката област на Егејското Море.

Слоеви од пепел од Санторини дури се пронајдени во мразот на Гренланд, што укажува на глобалното влијание на настанот. Ерупцијата предизвикала и заладување на климата и влијаела на растот на земјоделските култури во поширокиот регион.

Пепелта и огромното цунами што следеле по ерупцијата, сепак, многу веројатно предизвикале пад на т.н. минојска цивилизација, една од првите европски цивилизации што процветале на Крит во тоа време.

За време на вулканската експлозија, повеќе од половина од островот се урнал во себе, а сè било преплавено со морска вода, создавајќи таканаречена калдера со карактеристична кружна форма. Денес, калдерата која остана по ерупцијата е една од најубавите и најпрепознатливите природни атракции во Грција.

Два вулкански центри во областа Санторини

Санторини лежи на геолошка карактеристика наречена хеленски (или грчки) вулкански лак, синџир на вулкани кои биле формирани пред приближно 2,5 милиони години од движењето на тектонските плочи.

„Во оваа област и денес има активни вулкански центри“, изјавил д-р Димитрис Сакелариу, експерт за морска геологија од грчкиот центар за морски истражувања, за „Дејли мејл“.

„Постојат два главни вулкански центри во оваа област: првиот се наоѓа под калдерата на Санторини, а вториот, подводниот вулкан Колумбо, се наоѓа на околу 7 километри североисточно од Санторини“, додал тој.

Веројатноста за ерупција моментално е мала.

За среќа, експертите се согласуваат дека сегашната сеизмичка активност не е поврзана со ниту еден од вулканите во областа.

„Сеизмичката активност се развива одделно од вулканската активност. Тековната сеизмичка активност не се совпаѓа со локациите на вулканските центри“, рекол Сакелариу.

Земјотреси се детектирани во сеизмички активното подрачје на Егејското Море, каде има многу тектонски раседи. Во оваа област, егејската тектонска плоча се движи кон југ и ја поместува африканската тектонска плоча. Како што плочите се тријат една со друга, триењето предизвикува зголемување на притисокот кој повремено се ослободува како земјотрес.

Дури и ако земјотресите се поврзани со вулканска активност, тие веројатно нема да претставуваат сериозна закана за островот, објаснува грчкиот експерт.

Професорот Дејвид Пајл, главен вулканолог на Универзитетот Оксфорд, се согласува.

„Во моментов нема знаци на промени во вулканскиот систем на Санторини и веројатноста за ерупција е многу мала“, рекол тој.

Прашањето од милион евра

„Ниту сеизмичката активност од 2011-12 година не доведе до ерупција, а во последните 300 години сите вулкански ерупции на островот Камени во калдерата на Санторини вклучуваа само мали ерупции на лава или мали експлозии на пепел кои не претставуваат директна закана за главниот остров“, објаснил Пајл.

Позагрижувачка е можноста дека серија земјотреси со низок до среден интензитет би можеле да навестат посилен земјотрес. Некои островјани сè уште се сеќаваат на земјотресот со јачина од 7,7 степени според Рихтеровата скала што ги погоди Аморгос и Санторини во 1956 година.

Земјотресот однесе 53 животи, предизвика голем број повредени и голема материјална штета.

„Тоа, исто така, предизвика големо цунами што го поплави брегот на блиските острови, а висината на брановите достигнува 20-30 метри над брегот“, рекол Сакелариу.

Сепак, д-р Сакелариу вели дека „прашањето од милион евра“ е дали сегашните земјотреси ќе доведат до сличен настан.

„Сеизмолозите имаат две сценарија: првото, поверојатно, е дека активноста ќе продолжи неколку дена, недели или месеци со слични или помали магнитуди и постепено ќе престане. Второто сценарио, кое е помалку веројатно, е дека активноста ќе заврши со силен земјотрес, по што ќе почне да се намалува“, заклучил тој.