Родена на 12 ноември 1961 година во Онестија, Романија, Надја Команечи се смета за една од најдобрите спортистки на минатиот век и една од најголемите светски гимнастичарки.

Почнала да се занимава со гимнастика во родниот град кога имала пет години, поттикната од семејството. Познатиот тренер по гимнастика, Бела Кароли, ја видел како врти обрачи во училишниот двор и ја избрал да ја посетува неговата експериментална гимнастичка школа.

Набрзо Надја станала најважен дел од романската гимнастика.

Првиот поголем успех Надја Команечи го постигнала на 13-годишна возраст, кога освоила три златни и еден сребрен медал на Европското првенство во 1975 година во Скиен, Норвешка.

Но, нејзиниот навистина неверојатен настап дојде неочекувано на нејзината прва Олимпијада, во 1976 година, кога 14-годишната романска гимнастичарка го запрепасти светот со нејзината совршена изведба од 30 секунди на двовисински разбој.

Судиите ѝ доделија 10, првата десетка во историјата на олимписките натпревари во гимнастика. На почетокот оваа одлука доведе до збунетост во јавноста бидејќи наместо 10, на таблата блесна „1.00“ – семафорот имал само три цифри за прикажување резултати како 9.50 или 9.85.

Бидејќи никој никогаш не постигнал совршен резултат во гимнастиката до Надја Команечи на Летните олимписки игри 1976 година, таа го доби прекарот Божицата од Монтреал. За време на нејзината олимписка кариера, Команечи доби уште шест десетки.

Таа се повлече од натпреварувањата во 1984 година, со 24 медали (од кои дури 16 златни) освоени со напорна работа, неверојатен талент, самодоверба и истрајност на Олимписките игри, Светските првенства и Европските првенства.

Откако нејзиниот тренер Бела Кароли пребегнал во САД, на Надја ѝ било забрането да патува во западните земји и беше под постојан надзор на властите, па затоа правела планови за бегство. Во своите мемоари, насловени „Писма до младата гимнастичарка“, таа опишува како се одвивало бегството.

„Многупати ја изгубив довербата во тој што нè водеше. Ни кажа дека ако не „одиме во правец лево“, ќе се вратиме во Романија. Лево… која беше таа насока? Сакав да видам компас, мапа, нешто слично, но што друго можевме да правиме во темнината освен да ја следиме личноста и да се надеваме дека знае каде нè води?

Но, дури кога ги видовме силуетите на романските граничари пред себе, на двесте метри, како туркаат маж и жена одзади, кои штотуку ги фатија како се обидуваат илегално да ја преминат границата, сфативме колкава е опасноста. Талпош ни сигнализираше да легнеме на земја и да се скриеме во ров. Во целосна агонија слушавме како гласовите на граничарите, измешани со лаењето на кучињата што ги следеа, се оддалечуваа, изговарајќи ги суровите пцости и плачот на заробената жена.

Кога полицијата ги виде моите лични документи, веднаш ми понуди да останам во Унгарија. Бев позната гимнастичарка и затоа добар „улов“. И сега се прашувам зошто им изгледав толку важна. Мојата кариера беше завршена и, иако важев за добар тренер, што друго би можела да ѝ дадам на Унгарија за возврат? Останатите двајца од групата добија азил, но на другите им беше кажано дека ќе бидат вратени веќе следниот ден.

– Слушајте – им реков на полицајците – ќе останам само ако дозволите целата група да остане во вашата земја.

Тие зборови излетаа од мојата уста уште пред да сфатам што се случува. Гимнастиката ме научи да бидам тимски играч, а во овој случај мојот тим беа моите сопатници. Само мислев дека не е фер. Преминувајќи ја линијата, сите го презедовме истиот ризик и беше фер да останеме во иста формација.

– Дојдовме заедно, остануваме заедно!

На мое целосно изненадување, полицијата се согласи.“, раскажува Надја.

Во 1989 година, само неколку недели пред романската револуција, таа илегално ја преминала романско-унгарската граница со група други млади Романци и после долги патешествија, стигнала во САД.

– Кога авионот слета на аеродромот во Њујорк, ме чекаа многу новинари. Најпознатата гимнастичарка на сите времиња бегаше од сопствената земја, која беше под контрола на жестокиот тоталитарен режим четири децении. На прашањето како романската влада ќе реагира на моето бегство, реков „тоа не ме засега“ – изјавила Надја.

Се врати во Романија во 1996 година, по падот на комунистичкиот режим, на нејзината венчавка која се одржа во Букурешт и која беше пренесувана во живо низ цела Романија, а дочекот се одржа во поранешната претседателска палата.

Во 2004 година, Надја Команечи ги напиша своите мемоари, насловени „Писма до младата гимнастичарка“, во кои го опиша нејзиниот тежок пат до успехот, базиран на талентот, напорната работа и посветеноста.

Бидејќи некои од правилата за бодување во гимнастика се променети, практично е невозможно некој некогаш да добие совршена 10-ка, па можеби низата од совршени 10-ки на Надја засекогаш ќе остане врв во историјата на Олимпијадата.