Додека Бугарија се приближува кон својата цел – приклучување на еврозоната на почетокот на следната година, таа сè уште се соочува со предизвикот да ги освои срцата и умовите на својата јавност, вели Ева Мајдел, бугарската известувачка на ЕНП за извештајот во кој се препорачува усвојување на единствената валута од страна на источноевропската земја, објави Еуроњуз.

Со огромно мнозинство, Економскиот и монетарен комитет (ECON) на Европскиот парламент гласаше во вторникот за извештајот во кој се препорачува пристапување на Бугарија кон единствената валута. На гласањето 36 пратеници беа „за“, тројца „против“ и четворица „воздржани“.

Членството на Бугарија во еврозоната беше одобрено од Советот на министрите за економија и финансии на ЕУ (ECOFIN) на 20 јуни. Ќе биде дискутирано од Европскиот совет во четврток и петок, а формално одобрено од Европскиот парламент на неговата пленарна седница во Стразбур закажана за неделата од 7 јули.

По гласањето во комитетот на ECON, Мајдел, која е член на владејачката партија ГЕРБ во Бугарија, ги повика проевропските сили во Бугарија да покажат политичко единство и одговорност по повеќе од пет години внатрешна политичка нестабилност.

Бугарија одржа седум парламентарни избори за пет години и доживеа серија краткорочни влади.

„Навистина се надевам дека проевропските сили ќе можат да се обединат и да обезбедат стабилност, со цел да се олесни непреченото усвојување на еврото во Бугарија“, изјави Мајдел за „Еуроњуз“.

Јавното мислење во Бугарија, како што се наведува, останува поделено во врска со усвојувањето на единствената валута, при што значителен дел од населението е длабоко загрижено за потенцијално понатамошно намалување на куповната моќ.

Мејдел ги призна овие стравувања, наведувајќи ја преференцијата кај некои граѓани да го задржат бугарскиот лев, националната валута.

Дали еврото е популарно во Бугарија?

Поранешниот премиер од централно-десничарската партија и долгогодишен лидер на ГЕРБ, Бојко Борисов, беше принуден да поднесе оставка во 2013 година, делумно поради непопуларноста на политиките за штедење што неговата влада ги воведе како подготовка за патот на земјата кон еврозоната.

Денес, јавните финансии на Бугарија се во ред, со јавен долг и дефицити далеку под критериумите од Мастрихт. Сепак, зголемувањето на цените продолжува да ја загрижува бугарската јавност. Инфлацијата достигна 3,5%.

Според Евростат, 30% од населението живее под линијата на сиромаштија, што е највисока стапка на сиромаштија во ЕУ.

„Многу Бугари веруваат дека кога земјата ќе се приклучи на еврозоната, ќе ја изгуби својата економска независност, а животниот стандард ќе се влоши“, рече Антоанета Христова, членка на Бугарската академија на науките. „Ова чувство е особено силно поради непопуларноста на сегашната политичка елита, вклучувајќи ги и про-ЕУ фракциите“.

На парламентарните избори во октомври 2024 година, апстиненцијата на гласачите достигна 62%, со зголемување на поддршката за ултраконзервативните и антиевропските политички сили.

„Постојат реални стравови кај граѓаните и, секако, ова се грижите на кои ние, како политичари, треба да се осврнеме. Мора да се грижиме за овие групи“, рече Мајдел, појаснувајќи дека на ниво на ЕУ постои конкретна политичка волја за ублажување на овие грижи и обезбедување „непречено усвојување на еврото“.

Шефот на државата против еврото

Бугарскиот претседател Румен Радев во мај предложи референдум за одложување на усвојувањето на еврото по јануари 2026 година.

„Радев го предложи референдумот од политички опортунизам. Тој се обидува да ги поттикне растечките анти-ЕУ чувства за да ги унапреди сопствените политички амбиции“, вели Мајдел.

Мандатот на Радев треба да истече на есен 2026 година.

„Постои уште еден проблем: манипулацијата со јавното мислење од страна на одредени политички актери, вклучително и претседателот Радев, кои ги искористуваат стравовите на јавноста предлагајќи антиуставни мерки“, рече Мајдел, осврнувајќи се на референдумот.