Речиси сите фабрики во молдавскиот сепаратистички регион Транснистрија го запреа производството откако на 1 јануари беа запрени вентилите на гасоводот од Русија кон Западна Европа. Во регионот со речиси половина милион жители деновиве работат само погоните за производство на храна.

– Сите индустриски погони мируваат, освен неопходните за производство на храна. Прерано е да се суди како ќе се развива ситуацијата. Проблемот е широк и ако не се надмине долго време, последиците ќе бидат ненадоместливи. Многу погони нема да може да бидат рестартирани – изјави Сергеј Оболоник, вицепремиер на самопрогласениот регион Приднестровје, признаен за независен само од Москва.

Во Приднестровје е стациониран контингент од 1.500 руски војници, заради одвраќање на молдавските власти од акција за присоединување на сепаратистичкиот регион.

Наспроти војната, Киев ѝ дозволи на Русија да пумпа гас до Европа преку гасоводите во Украина. Таа зделка ѝ носеше на Украина приход од по 1 милијарда долари годишно, но Киев реши да не го продолжува договорот за транзит на гас, кој официјално заврши на 1 јануари.

Повеќето корисници на рускиот гас во изминатите три години се прилагодија и веќе користат гас од други извори, главно од САД и од Катар. Проруските власти во Транснистрија не се во позиција да најдат друг извор.

Регионалната енергетска компанија во средата престана да испорачува топла вода и парно греење до домаќинствата. Компанијата им препорача на семејствата „да се собираат во една соба, да ги покријат прозорците со ќебиња и да користат греалки на струја“.

Лидерот Вадим Красноселски изјави дека регионот има резерви на гас доволни за десет дена во северниот дел и 20 дена во јужниот, и тоа само за итни потреби. Главната енергетска централа премина на користење јаглен и ќе може да генерира струја во јануари и февруари.

Транснистрија добиваше по околу 2 милијарди кубни метри гас од Русија секоја година. Во овој регион е централата што испорачуваше струја и за Молдавија, земја со 2,5 милиони жители. Властите во Кишинау отворено бараат прием во Европската Унија, а имаат долга историја на спорови со Москва поради неплатени сметки за гас. По затворањето на вентилите, Молдавија од соседна Романија задоволува 60 отсто од своите енергетски потреби.

Директорот на молдавската компанија за гас, Вадим Чебан, ѝ понуди на Транснистрија да купува ограничено количество гас што Молдавија го добива од европските партнери, но само ако го плати по пазарна цена. Транснистрија вообичаено нема пари и му должеше огромна сума на рускиот гигант „Газпром“, но добиваше гас поради политички причини.

Словачка, пак, најави „реципрочни мерки“ против Украина, поради затворањето на вентилите за руски гас. Премиерот Роберт Фицо, кој настојува да одржува добри односи со Москва, порача дека владејачката партија Смер веќе предложила низа казнени мерки, вклучувајќи намалување на помошта за украинските бегалци во Словачка или запирање на извозот на струја во Украина.

Словачката индустрија не е егзистенцијално зависна од рускиот гас и веќе има обезбедено алтернативни извори, поради што како политички притисок се толкуваат заканите од владата на Фицо, која веќе ја запре воената помош за Киев. Украинскиот претседател Володимир Зеленски пред една недела го обвини Фицо дека „по наредба од Москва отвора нов енергетски фронт против Украина“. Фицо, пак, побара отштета од Киев во висина од половина милијарда евра.