Движењето Самоопределување на Албин Курти после цела година повторно е на добар пат да формира влада на Косово, после убедливата победа на парламентарните избори во неделата.

Самоопределување со 48 проценти освоени гласовите е далеку пред Демократската партија на Косово со околу 18 проценти, владејачката Демократска лига на Косово со 13 проценти и Алијансата за иднината на Косово со околу 7 проценти. Интересно за овие избори исто така е и релативно малиот одзив на гласачите од 47 проценти, што е помалку од парламентарните избори од 2019.

Сепак речиси референдумското изјаснување за партијата на Албин Курти покажува дека граѓаните на Косово се уморни од децениското владеење на партиите или клановите на Хашим Тачи и Рамуш Харадинај. Изјавата на Курти дека „Изборите се референдум за правда и вработување и против корупција и заробување на државата” не е далеку од вистината и го покажува револтот на луѓето против бесперспективноста и организираниот криминал кој ја тресе државата. Уривајќи ги и традиционалните балкански стереотипи Курти на изборите настапи со Вјоса Османи која во моментов е вршител на должност претседател на Косово, со што се создава младо, динамично дуо кое би требало да внесе нов ветер во застоената политичка сцена во Приштина.

Во однос на најголемиот регионален и косовски проблем се разбира, спорот со Србија, победата на Курти според неговите претходни ставови навидум дополнително ги комплицира напорите за решавање на повеќедеценискиот спор. Албин Курти неколку пати во минатото настапуваше со тврди позиции дека не треба да има компромис во дијалогот со Србија бидејќи како што вели името на неговото движење тоа е неприкосновено право на косоварите. Пред изборите Курти додатно и порача дека создавањето на преговарачки тим за дијалог со Србија е далеку од списокот на приоритети на шестото или седмото место. Во времето кога беше премиер на Косово, Албин Курти влезе и во отворен судир со меѓународната заедница во однос на укинувањето на таските за робата од Србија и Босна и Херцеговина, и ја напушти власта со со тој безкомпромисен став.

После неодамнешната изјава на Курти дека “Косово има право на референдум за обединување со Албанија до 2025 година”, жестоко реагираше американскиот амбасадор во Приштина, кој рече дека “американските војници не гинеле ниту за голема Албанија ниту за голема Србија”. Судирот на Курти со претставниците на САД и ЕУ на моменти беше и збунувачи со оглед на заслугата на Америка за создавањето на косовската држава. Сега претседателката на Косово, Вјолца Османи порачува дека “нашата мисија останува зајакнување на државноста на патот на евроатлантските интеграции со вечно пријателство со САД”. Оваа изјава на Османи делува доста поразумно во однос на косовските интереси, но останува да се види каков ќе биде ставот и на Курти. Познавајќи го “модусот операнди” на САД сепак треба да се верува дека победата на Самоопределување ќе донесе ветер во едрата на напорите за решавање на косовското прашање. Логиката е едноставна, решение се бара кога постојат доволни силни фактори кои ќе можат да ги менаџираат неизбежните компромиси.

Српскиот претседател Вучиќ експресно одговори на честитката на Бајден проследена со порака за признавање на Косово и Вучиќ ќе продолжи да се факторизира во однос на овој проблем со досега успешното балансирање меѓу истокот и западот. Со Вучиќ и Курти на масата, американците имаат два силни лидери кои можат да избоксираат решение и да го спроведат во своите држави. Изјавата на Курти за референдум за спојување со Албанија, треба да се гледа во тоа светло, едноставно тоа е дополнителен притисок во преговорите со српската страна и обид да се добие повеќе во крајната фаза. Не е спорно дека е можно косовското прашање да остане “замрзнат конфликт” по примерот на Тајван или Кипар, но сигурно е дека администрацијата на Џо Бајден ќе ја искористи приликата за додатно притискање врз двете страни за решение.