На една светска карта беше објавено како националните парламенти во светот се распоредени во пет поткатегории. Односно, беше опишан физичкиот распоред на пратеничките столчиња – дали се во елипсовиден полукруг, во обичен полукруг, целосно кружно поставен распоред итн. Ние, како и повеќето авторитарни системи од југоисточниот дел на европскиот континент, но и азиските деспотии бевме сместени во типот „класна училница“. Дали ова има некоја симболика и води наследство од нашето тоталитарно минато, кога сме се наоѓале во рамките на политичко-партиското едноумие или пак е чиста „случајност“ сеедно, сепак тоа најдобро ја опишува улогата на парламентарниот дом. Пратениците се послушни ученичиња, додека лидерите на нивните матични партии (кои и најчесто не се дел од Собранието), се нивни класни раководители.

Циркус „Медрано“ и кловновите во него!

Последниот скандал кога претседателот на Собранието Талат Џафери, видно вознемирен и револтиран, им држеше „предавање“, како што еден нервозен класен раководител на класниот час ги кара своите ученици, ни укажува на кое нивно е спаднато нашето Собрание и каква е неговата улога. Впрочем, од самиот почеток на фиктивниот повеќепартизам во 1990 година и фасадната демократија која се инсталираше како одговор на сообразеноста со новото време, нашиот „храм на демократијата“ претставува само акламациона сала во која претходно договорените законски решенија во партиските коридори на најмоќните политички центри, напати по нарачка и во спрега со крупните бизнис-олигархиски интереси, се гласаат или, што би се рекло, се „штанцаат“ преку гласачката машина.

Никогаш ние не видовме сеопфатна, квалитетна и студиозна дебата, конзензус помеѓу најголемите пратенички групи, заедништво во интерес на што поширок круг граѓани при носењето на едно законско решение. Никогаш или премногу ретко во изминативе триесет години беа прифаќани амандмани на опозицијата и тоа се правеше колку да се остави некој впечаток на демократски  амбиент и конструктивност во работењето на парламентот.

Дивјачката, примитивната, претполитичката (не)култура на нашите „народни избраници“ (колку тоа иронично звучи), не доведе до ситуација во која Собранието го претворивме во карикатурален циркус, а пратениците во него се однесуваат како обични кловнови, без грам срам, без елементарно чувство за одговороност, без морал во дејствувањето, што всушност значи пратеничката функција.

Не случајно Талат во неговото нервозно експозе им „плесна в лице“ дека порано и се судрил со разгневената јавност поради енормно високите патни трошоци кои пратениците си ги прибираат на своето трансакциско-банкарско конто, бранејќи ги, но сега им укажа дека 101 (мизерен пратеник, а не Далматинец), брзо-брзо се пријавиле на списочето за примање на тие фамозни патни трошоци. Станува збор за пратеници од сите политички партии и коалиции (СДСМ со неговите пајтон-сателити партии, ВМРО-ДПМНЕ со неговите партија-човек приврзоци, но и здушно пратениците од  ДУИ и коалицијата Алијанса за Албанците-Алтернатива). Така, гледаме дека веќе не станува збор ниту за партиски кавги, ниту за тоа кој повеќе ја сака и прави за Македонија или повеќе ја уништил и ја упропастил, ниту за тоа кој повеќе направил за т.н „албанско прашање“ во Македонија, туку за сопствениот личен, материјален интерес, преку нагло зголемување на приходите, а потоа и на становите. Истиот тој Закон за патни трошоци е изгласан од истите тие 120 пратеници, од истите политички партии и коалиции.

Ни ред, ни поредок

Последниот пример со пратеничката Бисера Костадиновска-Стојчевска, од владејачкото мнозинство, која позитивна на ковид-19 со скафандер влезе во Собранието за да се постигне потребното парламентарно мнозинство за гласање на петтиот економски пакет мерки за вбризгување финансии во коматизираните македонски компании, поради неодењето на работа и биотерористичкото загрозување на 20.000 фирми и 130.000 работни места и плати од страна на пратеничката група на ВМРО-ДПМНЕ и коалицијата и од страна на коалицијата Алијанса за Албанците и Алтернатива, е доказ дека веќе нема ни Собрание, ни закони, ни Устав, ни ред ни поредок.

И, нормално, хистеризираната јавност повторно се подели на половина како со нож: поддржувачите на владејачката партија ја величеа нивната пратеничка, истакнувајќи дека направила „херојски чин“ за спас на македонската економија, поддржувачите на опозицијата ја масакрираа, колнеа до седмо колено и ѝ се закануваа дека кривично ќе одговара кога ќе дојдат на власт, обвинувајќи ја за биотероризам. Која иронија на судбината: „терористите од 27-април“ (според нив „уставобранителите“), обвинуваат за биотероризам! А тие што го третираат 27 април како терористички чин, овој чин на својата пратеничка заразена со ковид-19 го третираат за „херојство и уставобранителство“. Според мене, нема ниту еден уставобранител, уште помалку херој, туку сите до еден се „терористи“ од секаков вид, на пат да ги надминат и оние вистинските од УЧК, денеска преоблечени во костуми, кои две децении се главен и незаобиколив фактор на „стабилноста“ на македонската политичка сцена.

(Јазикот на кој се напишани како и ставовите изнесени во рубриката „Колумни“ не се ставови и одраз на уредувачката политика на „Слободен печат“)