Комесарката за човекови права на Советот на Европа, Дуња Мијатовиќ во писмо до македонскиот Парламент, како што вели, силно ги охрабрува тековните напори да се усвои законската рамка во однос на законско родово признавање на трансродовите лица во согласност со стандардите на Советот на Европа.
Писмото е испратено до претседателот на Собранието, Талат Џафери, до претседателката на Комисијата за политички систем, Соња Мираковска, до претседателката на Законодавната комисија Снежана Калеска-Ванчева и до пратеничката Маја Морачанин, како подносител на предлогот за законски измени.

Комесарката Мијатовиќ во писмото наведува дека смета оти усвојувањето на амандманите на Законот за матична евиденција ќе биде суштински чекор во извршувањето на пресудата на Европскиот суд за човекови права во случајот од 2019 година, во кој Судот заклучил дека кршење на член 8 од Европската конвенција за човекови права кој што се однесува на правото на почитување на личен и семеен живот, поради немање брзи, транспарентни процедури во националното законодавство за родово признавање.

Според Мијатовиќ, спроведувањето на пресудите на Судот во Стразбур е клучно за заштита на човековите права во членките на Советот на Европа.

Комесарката додава дека законското признавање на родовата припадност е суштинско за спречување на дискриминацијата и насилството против трансродовите лица. Таа уште ја подвлекува клучната улога на членовите на Парламентот во борбата против постојните оптествени предрасуди и нетолеранција против ЛГБТИ заедницата и ги повикува да пружат отпор на притисокот од групи кои се залагаат за поткопување на целосното почитување на човековите права.

„Нацрт амандманите, за кои што разбрав дека се во фаза на прво читање, обезбедуваат можност за пратениците во македонскиот Парламент да ги заштитат човековите права на трансродовите лица и да обезбедат извршување на пресудите на Европскиот суд за човекови права. Уште повеќе, сметам дека усвојувањето на анцрт амандманите ќе претставува суштински чекор во извршувањето на одлуката на Судот во случајот ‘Х против поранешна југословенска Република Македонија‘ во кој Судот утврдил кршење на членот 8 (правото на почитување на личниот и семејниот живот) од Европската конвенција за човекови права поради отсуство на брзи, транспарентни процедури во националното зкаонодавство за признавње на родова припадност. Извршувањето на пресудата чека уште од 2019 година. Без точно наведување на нивното име и род во личните документи, трансродовите лица се соочуваат со ризик од насилство и дикриминација на многу полиња, вклучувајќи вработување, домување, социјална безбедност и слобода на движење, како и во случај на легитимирање од полицијата или лишување од слобода“, пишува Мијатовиќ во писмото.

Таа потсетува дека земјите членки на Советот на Европа имаат обврска да овозможат
признавање на родова припадност преку брзи, транспарентни процедури утврдени со закон. Според неа, нацрт амандманите имаат потенцијал да ја усогласат македонската законска мерка со овие стандарди.

„Ве охрабрувам да ја зајакнете законската рамка со отстранување на условот лицето кое бара признавање на родовата припадност да биде разведено. Овој услов може да доведе до наметнување несакан развод кој може да има спротивен ефект врз правото на почитување на семеен живот. Исто така ја користам можноста да ја нагласам важната улога на пратениците во унапредување на инклузивните општества кои се почитува различноста“, пишува Мијатовиќ во писмото до Џафери, Мираковска, Калеска-Ванчева и Морачанин.

На крајот таа, меѓу другото, додава дека би било добро ако е информирана за напредокот на овој процес и очекува конструктивен дијалог. Мијатовиќ очекува писмото да биде споделено со сите пратеници во парламентот, вклучувајќи ги и членовите на соодветните комисии.