Претседателот на Собранието Африм Гаши ја злоупотребил службената положба со патувањето на свадба во Косово, немаат дилема експретседателот на парламентот Тито Петковски и аналитичарот Иво Ранѓеловиќ.

Од Антикорупциската комисија уште нема одговор дали има основа за постапување во случајот свадбарска колона кога на граничниот премин Блаце, на границата кон Косово, без контрола ја поминале службени и приватни возила предводени од собранискиот спикер. Гаши, пак, и неговите колеги од коалицијата Вреди сметаат дека тенденциозно се напаѓа претседателот на Собранието, дека не ја злоупотребил службената положба и дека тој приватно бил многу скромен.

Ранѓеловиќ: Практика што е поопасна од некултурата

Поранешниот претседател на Собранието Петковски вели дека не знае дали од формално-правен аспект е спорно неговото патување во Косово, но додава дека за него на прво место е моралната димензија.

– Претседателот на Собранието ја претставува државата, тој приватно може да оди каде сака во која било држава, но не смее да се испушти од вид дека е претседател на Собрание на една суверена, самостојна држава, во која прописите важат еднакво за сите – и за претседателот на државата, за премиерот, како и за сите граѓани. Да се почитува законот значи ако државен функционер оди во официјална посета на една држава, тогаш важат строго протоколарни мерки, но ако претседател на Собрание, на држава и премиер патуваат надвор, мерките се подигнуваат еден степен повисоко. Никаде не пишува дека претседател на Собрание, на Влада, нема да злоупотреби, секаде во светот се злоупотребува, особено ако се знае какви се односите меѓу Косово и Македонија во сите сфери на животот, постојаната фреквенција на луѓе. Дури лично мислам дека таа граница е формална, ние немаме, де факто, граница со строги контроли, а да не говорам пак, што се случува со претседател на Собрание или со друг висок функционер. Во овој случај крајно сомнително и неодговорно е ако автомобили – два, три, шест – кои поминале, а биле дел од патувањето на претседателот на Собранието, поминале без контрола, тоа е кривично дело – вели Петковски за „Слободен печат“.

Тој потенцира дека во прашање е морална димензија, бидејќи станува збор за пари на граѓаните и дека не може туку-така да се злоупотребува службената функција.

– Тоа е злоупотреба на службената функција ако патувал со цела свита, со повеќе автомобили, и патници коишто никој не ги исконтролирал кои се. Додека бев претседател на Собранието, пет-шест пати патував надвор од државата, но со сопствено возило. Кога патував во Грција, пријавував во МВР, и известено беше МВР на Грција, а на граница ме пречекаа со прашања каде одам и така натаму. Значи, контрола е извршена и од наша и од грчка страна. Тоа е моралната димензија, Гаши самиот треба да се извини за грешката – смета Петковски.

Според аналитичарот Ранѓеловиќ, ваквите инциденти или практики одразуваат нешто поопасно од некултурата и неодговорноста кон државата. Тој смета дека потегот на Гаши е огледало на отсуството на емпатија на одреден дел од општеството и политичарите кон самата држава.

– Тоа што веќе јавноста е навикната на вакви примитивизми истите ги прави норма, низ која моралот и достоинството секојдневно еродираат. Како капак на сè, ова е извесното отсуство на политичка одговорност која ќе царува под тепих, како и секогаш. Настрана од фактот што ова е еклатантна злоупотреба на службената должност, истата претставува прилика за соочување со сервилноста на Владата кон албанскиот коалициски партнер, причината поради која неславно заврши претходната власт. Би потсетил на Рамковниот договор кој му овозможи на албанскиот политички блок историска шанса и привилегија за интеграција во самата држава, но не и право да ја доуништи – смета Рангеловиќ.

Меџити: Гаши побарал да се намали нивото на обезбедување кое му следува

Првиот вицепремиер Изет Меџити во одбрана на Гаши вели дека тој приватно е скромен, а како аргумент за тоа вели дека и побарал да се намали нивото на обезбедување кое му следува како втор човек во државата, но дека поради протоколите тоа не било дозволено.

– Прво, се работи за втор човек во државата и мислам дека протоколот за безбедност е многу строг. Имам разговарано и со Гаши и со претходниот претседател на Собрание и со Јован (Митревски) и со Талат (Џафери). Сакаа повеќе слобода во секојдневниот живот, за децата и за жената, но постојано се под строг надзор, строго обезбедување, при што се губи приватноста, особено на децата. Но поради тоа што е втор човек во државава и покрај тоа што побарал да се намали тоа ниво на безбедност, да има повеќе приватност, не е дозволено поради протоколите – изјави Меџити во гостување на ТВ Канал 5.

Од кабинетот на Гаши, пак, оценија дека тривијална е дебатата дали претседателот на Собранието треба приватно да патува, иако тоа никој не го спори. Од кабинетот ценат дека „првпат сме сведоци на ваков обид за дискредитација на јавна личност“. И оттаму се осврнуваат дека претседателот на Собранието заедно со други високи функционери и нивните семејства се под постојан безбедносен надзор.

Гаши, пак, во интервју за „Фокус“ вели дека неосновани се тврдењата дека злоупотребил службени возила.

– Се појавија неосновани тврдења дека злоупотребувам службени возила, и покрај тоа што сум обврзан со закон да бидам постојано обезбедуван и за време на службените должности и при приватно патување. Кога овие тврдења се гледаат изолирано, тие навидум може да изгледаат како тенденција за прикажување инцидент – вели Гаши.

Опозициската Левица, која поднесе интерпелација против Гаши, повторно побара поддршка од ВМРО-ДПМНЕ тој да биде сменет од функцијата претседател на Собранието, откако премиерот Христијан Мицкоски изјави дека нема да гласаат за разрешување на Гаши.

– Најавата на Мицкоски дека ДПМНЕ нема да ја поддржи интерпелацијата е само поддршка за газењето на Уставот, кршењето на законите и злоупотребите на Деловникот од собранискиот спикер, кому сето ова му „успеа“ за пократко од 100 дена. Збеснатиот Гаши смогна сили и непосредно по поднесувањето на интерпелацијата да направи нов скандал, одејки со службено возило и собраниско обезбедување на свадба во друга држава – дејствие проследено со блокирање на границата и овозможување нелегален нејзин премин од други возила, скандал, не помал од оној кога неговото обезбедување вадеше пиштол на полициски службеник. Децидни сме дека Африм Гаши нема ниту углед, ниту интегритет да ја врши функцијата претседател на Собранието и заради тоа бараме поддршка за интерпелацијата во седум точки: повреда на секуларноста на државата; повреда на дипломатските правила за обезбедување на ВИП – личности; повреда на употребата на македонскиот јазик; повреда на правилата за употреба на државните инсигнии; повреда на начелото на инкомпатибилност на функциите; повреда на законските и етичките одредби за антинепотизам; повреда на низа деловнички одредби за нормална работа на пратениците – велат од Левица.