Македонските граѓани си знаат дека треба да добијат, ама и си бараат фискална сметка, фактура или потврда за плаќање, покажа најновата онлајн анкета на Организацијата на потрошувачите. Ваков одговор добиле од 95 отсто од испитаниците, а малкумина од нив (5 отсто) се изјасниле дека трговецот ја нема оваа обврска! Од друга страна, само една третина од граѓаните или 34 отсто се запознаени дека има законски рок од 14 дена во кој имаат право да се повлечат од договорот склучен на далечина (договор со кој се обврзале за купување одреден производ или користење услуга склучен преку интернет или друго средство за комуникација со трговец што е легално регистриран).

Интересно е дека дури 90 отсто од граѓаните знаат дека трговецот треба да им ја наплати куповната цената на производот што е означена на рафтот каде што е изложен производот, но во практиката тие речиси никогаш не спорат со трговците за тоа дека една каса е на рафт, а им се наплаќа по друга цена на каса и во таква ситуација само го оставаат производот. Сепак, има и граѓани (10 отсто) што сметаат дека треба да им биде наплатена цената што е утврдена на касата иако таа е поразлична од онаа означена на рафтот.

– Пред некој ден земав пакувани слатки во маркет, но цената на каса излезе повисока за 50 денари. Го знам правото, но не сакав да се расправам, па само го оставив производот за да не слушам разни оправдувања во стилот дека акцијата завршила, па немале време да ја сменат цената или, пак, дека намалената цена се однесува на друг вид производи – вели една скопјанка.

Од ОПМ посочуваат дека голем дел од граѓаните (76 отсто) се запознаени со правото дека на трговецот му е забрането да наплатува известување или опомена во случај на доцнење со наплата на доспеани парични обврски од страна на потрошувачите.

– Помал процент од испитаниците (13 отсто) сметаат дека трговецот може да ги наплатува опомените согласно утврден тарифник, додека пак само 11 отсто од испитаниците сметаат дека трговецот може да ги наплатува опомените во согласност со паушално утврдени износи. Членот 36 став 1 од Законот за заштита на потрошувачите (Известувања или опомени за задоцнување при плаќање) јасно вели дека е забрането трговецот да врши наплаќање за кoe било известување или опомена на потрошувачот поради неплаќање на неговите стасани парични обврски – објаснуваат од ОМП за „Слободен печат“.

Организација на потрошувачите на Македонија, во рамките на Програмата за заштита на правата на потрошувачите за 2024 година на Министерството за економија и труд, спроведе онлајн анкета за тоа колку потрошувачите се запознаени со нивните потрошувачки права. На неа одговорија 538 граѓани.

Само најхрабрите приговараат на суд

Само 2 отсто од граѓаните поднесуваат потрошувачки приговори до судовите, а 40 отсто
сметаат дека потрошувачкиот приговор најпрво треба да се поднесе кај трговецот од каде што го купиле производот, додека 31 отсто од испитаниците сметаат дека тоа треба да го направат најпрво до надлежната инспекциска служба.

Произлегува дека 28 отсто од испитаниците сметаат дека своето право можат да го остварат преку организациите на потрошувачи и дека треба најпрвин таму да се обратат, а мал процент од 2 отсто сметаат дека потрошувачки приговор најпрво треба да поднесат до судот. Инаку, потрошувачите може да бараат замена на стоката во случај кога таа е веќе поправана трипати во текот на гарантниот рок, независно од причината за поправање, како и во случај кога потрошувачката стока е веќе поправана двапати во текот на гарантниот рок од иста причина за поправање, потсетуваат од ОПМ.