Додека во Хрватска започна одбележувањето од воената акција „Бура“ („Олуја“), која во земјата се слави како ден на победата, а во соседна Србија како ден на најголемиот егзодус на Србите по Втората светска војна, регионалните медиуми сè повеќе пишуваат за тоа што точно се случило за време на оваа воена операција на хрватските сили на просторите од поранешна Југославија.

Имено, балканскиот сервис на „Ал Џезира“ објави текст во кој се повикува на извештај на американската ЦИА во кој се откриваат детали малку познати за јавноста, а се однесуваат за хрватската воено-полициска акција „Бура“ во 1995 година.

Во декласифицираните податоци пишани во документот се посочува дека Милошевиќ на неколку пати бил подготвен да се откаже од претходно окупираните територии во Хрватска од страна на Србите. Тогашниот српски претседател според извештајот бил подготвен да го остави тамошното српско население на судбината без никаква намера да им помогне воено со цел тој по секоја цена да остане на власт.

Како што наведува медиумот, со овој документ се докажуваат и тврдењата на Хрватите сиве овие години дека хрватската Влада и вооружените сили на земјата всушност не планирале да извршат етничко чистење во јужниот и северниот дел од земјата, за што Србите постојано тврдат дека се случило.

Милошевиќ во неуспех да седне на преговарачка маса ги остави Србите во Хрватска на цедило

Во тајниот документ на ЦИА меѓу другото пишува дека Милошевиќ во тоа време бил подготвен да се обиде да постигне пријателско решение со Загреб, и покрај воениот пораз на Србите од Краина во секторите Север и Југ во Хрватска, но и обвинувањата за предавство упатени до Белград од српските бегалци кои ја напуштија Хрватска и заминаа во Србија.

Различни разузнавачки извештаи на оваа тема покажуваат дека Милошевиќ во тој момент останува мотивиран од желбата да ги прекине санкциите на ОН наметнати на неговиот режим и да го искористи договореното решение за легитимирање и заклучување на преостанатите српски територијални придобивки во БиХ како и во хрватскиот сектор на истокот од земјата.

Но, постојаното напредување на хрватската армија во БиХ и нападот на хрватските сили во секторот на истокот на земјата, сепак, сериозно во тоа време ги ограничува опциите на Милошевиќ и со тоа веројатно подоцна ќе предизвика директна интервенција на југословенската армија во конфликтот.

Белград „не ја поддржувал во целост воената цел на босанските Срби“

Одлуката на Милошевиќ да не го оспори хрватското напредување на северниот и јужниот дел на Хрватска во делот кај Краина, укажуваат и фактите од тоа време дека тој се обидувал да ја консолидира својата политичка контрола врз неговата иднина повеќе отколку судбината на Србите во соседството. Тоа, впрочем се наведува и во извештајот на ЦИА напишан во тоа време, каде што Милошевиќ судбината на неговите сонародници ја гледал единствено како дел од некаква „Голема Србија“, во која ќе бидат опфати делови од БиХ, но и можеби и некои територии од Хрватска. Сепак, документот наведува дека Милошевиќ веројатно никогаш не бил цврсто подготвен ниту воено ниту политички да ги контролира сите територии што Србите ги имале во Хрватска, но и во соседна Босна во периодот од 1991 година.

– Во 1993 година, Белград беше подготвен да му отстапи на Загреб поголем дел од територијата на Хрватска која во тоа време беше под српска контрола со цел да го обезбеди Посавскиот коридор меѓу Србија и Западна Босна – се наведува во документот.

Она што се издвојува во документот е дека најважната цел на Милошевиќ во тоа време беше да остане тој на власт. Хрватското освојување на Краина ја отстрани дилемата на српскиот лидер за одбрана на оддалечена територија под контрола на Србите и му даде можност да ги елиминира клучните српски ривали, особено лидерот на босанските Срби, Радован Караџиќ, кој ги попречуваше напорите на Милошевиќ да постигне договорено решение и да ја легитимира „Голема Србија“. Милошевиќ и другите српски лидери тврдат дека одбивањето на Караџиќ да го прифати планот на контакт-групата ѝ дало време на Хрватска да ги обучи и опреми силите способни да ги победат Србите од Краина.

Иако Караџиќ тогаш ја имаше поддршката од собранието на босанските Срби, неговите денови како лидер на босанските Срби беа веројатно избројани. Дури и да останеше „претседател“ на босанските Срби, вистинската моќ веројатно сè повеќе ќе ја имаше воениот командант на босанските Срби, Ратко Младиќ, кој во тој период беше евидентно поблизок до Милошевиќ.

Контролата врз тајните служби го правеше Милошевиќ вечен лидер

Контролата на Милошевиќ врз безбедносните служби, во повеќето медиуми и врз високи офицери во југословенската војска, го правеше српскиот претседател моќен играч кој си ја осигуруваше власта во Белград во догледна иднина. Тоа му овозможуваше да ја избегне вината за падот на Краина, префрлајќи ја вината на тогашното српско раководството на Краина и на босанските Срби.

– Од преземањето на Краина од Хрватска, провладините медиуми во Белград упорно тврдеа дека раководството на Србите во Краина е виновно за дебаклот исто како и Загреб, бидејќи не го прифатиле оригиналниот мировен предлог на Загреб, кој на Србите им даваше во тоа време ограничена автономија во рамките на Хрватска.