Летните горештини ја испустеа трговијата. Празните трговските центри, дуќаните, месарниците и пазарите сведочат дека никој не сака да ризикува на жештината, а најхрабрите излегуваат само во раните утрински часови. Пазарувањето сега е насочено кон поголемите маркети во трговските центри каде што храната нон-стоп е под клима, но цените се двојно повисоки од оние на пазарите. За да остварат каков-таков промет, деновиве и трговците го прилагодија нивното работно време по мерка на ранобудните.

Банките, менувачниците, поштите, најголемиот дел од дуќаните и бутиците, фондовските шалтери, па дури и пазарите, ги отвораат вратите пред 8 или 9 часот наутро и тогаш има најголеми редици. Што се однесува до трговските центри, нивното работно време почнува во 10 часот и трае до 22 часот навечер, а таму граѓаните и во недела кога за најголемиот дел од трговците и институциите е неработен ден, ја користат можноста да се разладат.

И зелените пазари се празни, понудата е минимална, а цените се ниски. Тропските горештини ги сменија навиките за пазарење на граѓаните. На терен се излегува или рано наутро или доцна навечер за да се избегнат високите температури.

-Овошјето и зеленчукот не стојат свежи на високиве температури. Ние на пазар немаме фрижидери и климатизери, па се прилагодуваме. Жешкото време многу ги оштетува нашите производи. Доматите за два часа стануваат кечап, краставиците почнуваат да скапуваат, зелените салати свенуваат, пиперот омекнува – вели продавачка на Зелениот пазар.

Трговците велат дека речиси половина од дневните набавки се вршат во периодот од 8 до 10 часот наутро, а навечер има огромни редици пред касите на половина час пред затворање. Најбрзо се трошат зеленчукот и овошјето, а најмал промет има кај сувомесните производи и свежото месо. Рано наутро „пламнуваат“ и јогуртите и киселите млека. Млечните производи, јајцата, сладоледите и колачите се најподложни на расипување на високи температури. Ова го знаат и граѓаните, па затоа се повнимателни кога купуваат храна периодов.

-Наутро добиваме свежи производи и тие се трошат за помалку од еден час, што значи дека квалитетен зеленчук и овошје има само за ранобудните. Порачуваме помалку, па прегледуваме и фрламе што се расипува. Уредите за ладење го продолжуваат векот на млечните производи, а редовно го проверуваме месото. Оваа храна многу лесно се препознава доколку е расипана – велат во маркетите.

Деновиве има многу малку купувачи и по месарниците. Речиси никој не купува свинско месо, а најмалку се троши меленото, кое е најмногу подложно на расипување, потврдуваат месарите. Од Агенцијата за храна и ветеринарство, по традиција ги предупредија граѓаните дека за да се спречи евентуална појава на труење со храна, неопходно е да се направи правилен избор и нејзина набавка, да се обезбеди соодветен транспорт и услови за чување на храната.

И дел од помалите дуќани, пекарници и здравствени ординации веќе поставија известувања дека попладне нема да работат, а некои сосема затворија за да го искористат летниот одмор. Во таа шема се вклопуваат и шнајдерите, чевларите, механичарите… Граѓаните се жалат дека по 16 часот мора да трчаат во ретките банки, пошти или менувачници што работат до подоцна. Ако задоцните да ја надополните картичката за автобус, ќе мора да барате дежурна трафика, оти добар дел од билетарниците работат само една смена.

Владата од работни обврски ги ослободи бремените жени и лица на возраст над 60 години во период од 12 до 18 јули. Исто така, во истиот период работодавците треба да ги реорганизираат работните активности на градежните работници и на работниците кои работат на отворено, со тоа што ќе се избегне вршење на градежни и други физички активности на отворено во период од 11 часот до 17 часот.

-Изложеноста на прекумерни нивоа на топлина може да доведе до топлотен удар, понекогаш дури и со фатален исход. Работниците во сите сектори се погодени, но одредени професии се особено загрозени бидејќи тие вклучуваат поголем физички напор и/или се одвиваат на отворено. Ваквите работни места обично се наоѓаат во земјоделството, стоките и услугите за животна средина (управување со природни ресурси), градежништвото, собирањето отпад, итни поправки, транспортот, туризмот и спортот потсетија од Бизнис конфедерацијата на Македонија.

Од „Гласен Текстилец“ велат дека добиле двоцифрен број на претставки од страна на работници за неклиматизираните автобуси и повисоки температури во погоните, иако сите фабрики се климатизирани. Кристина Ампева од „Гласен Текстилец“ вели дека најголем дел од претставките се за несоодветна температура во погоните. Посочува дека инспекторите од државниот инспекторат за труд веднаш излегуваат на терен и се прават мерења на температурата во погоните.

Законот вели – полно работно време и под 36 часа неделно!

Според Законот за работни односи, работникот може да склучи договор за вработување со полно и неполно работно време. Работниците што склучиле договор за вработување со полно работно време, не смеат да работат подолго од 40 часа неделно, а не помалку од 36 часа, но во одредени случаи во некои професии, како полно работно време може да се смета и работно време под 36 часа неделно.

За работните места кај кои постои поголема опасност од повреди или здравствени оштетувања, со колективен договор на ниво на работодавач, полното работно време може да трае помалку од 36 часа неделно. На работникот што работи на особено тешки, напорни и штетни по здравјето работи, а чие штетно влијание врз неговото здравје, односно работна способност, не може во целост да се отстрани со заштитни мерки, работното време му се скратува сразмерно на штетното влијание врз неговото здравје, односно работна способност, во согласност со закон и колективен договор. При остварување право на плата и другите права од работен однос, скратеното работно време се изедначува со полното работно време.