Европската Комисија ја стави на маса новиот предлог за целосна забрана на увозот на руски гас во сите форми – и оној што се транспортира преку цевководи и течниот природен гас (ЛНГ) – со рок до 2027 година. Со оваа одлука, Брисел сака да ја намали сегашната енергетска зависност од Москва и да ги ограничи приходите што Русија ги добива од извозот на фосилни горива, кои се користат за финансирање на војната. Сепак, предлогот веќе создава поделби меѓу земјите-членки, откривајќи ја сложеноста на европската енергетска политика.
Предлогот доведува до поделени реакции меѓу земјите-членки. Додека Шпанија и Холандија ја поддржуваат забраната, Франција и Белгија се противат, наведувајќи економски и правни пречки. Оваа дилема ја открива сложеноста на европската енергетска стратегија, каде што економските интереси често се судираат со политичките цели.

Франција и Белгија: Бараат детална анализа пред забрана

Франција и Белгија се најгласните противници на предлогот за забрана на рускиот гас. Двете земји инсистираат на детална проценка на економските и правните последици пред да донесат конечна одлука. Франција, преку својот министер за Енергетика Марк Ферачи, истакна дека поддржува диверзификација на европските енергетски извори, вклучувајќи ги и зголемените испораки од Катар. Сепак, Париз смета дека целосна забрана на рускиот ЛНГ би значела прекин на сите увезувања, што би предизвикало сериозни економски проблеми.

Освен тоа, Франција се соочува и со правни пречки. Енергетскиот гигант Total Energies има долгорочен договор со рускиот Novatek до 2032 година и поседува 20% од проектот „Јамал“ во Сибир, кој произведува течен гас. Ако ЕУ донесе забрана, Русија може да покрене правни постапки, што би ги изложило француските компании на големи парични казни.

Белгија, од друга страна, не отфрла можност за идно ограничување, но бара целосен економски извештај пред да се запре увозот. Како еден од најголемите потрошувачи на руски ЛНГ во ЕУ, Белгија сака да осигура дека европската економија нема да биде оштетена од наглите енергетски промени.

Поделба во ЕУ: Шпанија и Холандија за построги мерки

Додека Франција и Белгија се колебаат, Шпанија и Холандија ,следните најголеми увозници на руски ЛНГ ја поддржуваат иницијативата на Европската Комисија. Овие земји се залагаат за забрана на краткорочните купувања веќе во 2024 година, а на долгорочните договори да им се стави крај до 2027 година.

Шпанската влада, која активно инвестира во обновливи извори на енергија, смета дека ЕУ мора да ја забрза транзицијата кон зелените технологии, наместо да продолжува да зависи од руски фосилни горива. Холандија, пак, како важно енергетско средиште, сака да ги намали ризиците од геополитичките тензии со Русија.

Меѓутоа, не сите земји се подготвени за таков чекор. Некои источноевропски држави, како Унгарија и Словачка, сeуште се значително зависни од рускиот гас преку цевководите. За нив, брзата забрана би предизвикала економски шок, што ја отежнува можноста за консензус во ЕУ.
Предлогот за забрана на рускиот гас ја открива длабоката поделба во ЕУ околу тоа како да се ослободи од руската енергетска зависност. Од една страна, земјите како Шпанија и Холандија се залагаат за агресивни мерки, сметајќи дека продолжувањето на трговијата со Русија ја финансира нејзината војна во Украина. Од друга страна, Франција и Белгија инсистираат на претпазлив пристап, предупредувајќи за економските и правните последици.

Најголемиот предизвик за ЕУ е зголемениот увоз на руски ЛНГ, кој достигна рекордни нивоа откако „Газпром“ ги намали испораките преку цевководите. Ова ја покажува иронијата на ситуацијата: иако ЕУ формално ги намалила цевководните испораки, Русија сè уште заработува милијарди преку ЛНГ.

Конечната одлука ќе зависи од способноста на ЕУ да понуди алтернативни извори на енергија по прифатливи цени. Доколку нема јасен план за диверзификација, забраната може да доведе до пораст на цените и економски нестабилност, што ниту една земја не го сака. Затоа, следните месеци ќе бидат клучни за европската енергетска стратегија – дали ќе преовлада политичката тврдоглавост или економскиот реализам.