Во културниот центар „Бруталиск“ во Скопје е поставена првата самостојна изложба на фотографии со наслов „Брутален град“ на младата фотографка Снежана Алексовска, чиј интерес за фотографирање се објекти што се изградени во бруталистички и модерен архитектонски стил.

Високите вертикали на бруталистички и модернистички архитектонски објекти од повеќе македонски градови се во фокусот на скопската фотографка и кустоска Снежана Алексовска. „Брутален град“ е нејзина прва изложба на фотографии, иако интересот за фотографијата кај неа се појавил уште во нејзиното детство, а со неа почнала да се занимава во својата младост.

Родена е во 1990 година и е дипломиран археолог. Веќе неколку години работи како кустос во НУ Спомен-куќа на Мајка Тереза и како туристички водич. Фотографирањето за неа е повеќе од хоби, бидејќи веќе има определено повеќе теми со кои сака да се занимава. Со фотографијата го истражува градот, околината, птиците, но ги детектира и состојбите во кои западнало современото општество.

Што беше пресудно да одлучиш на првата изложба со фотографии да се претставиш со композиции на бруталистички и модернистички архитектонски зданија?

– Идејата за изложба си гравитираше последните неколку години, меѓутоа никогаш со доволно самодоверба за да се исполни. Во моментот кога се поклопија сите делчиња од сложувалката за таа да стане реалност, некако најлогично беше на истата да го претставам она што најмногу го фотографирам, односно фузијата од архитектура и птици. Бруталистичките и модерните архитектонски зданија се оние што отскокнуваат од останатите, па затоа се најзастапени на моите фотографии.

На изложбата „Брутален град“ се претставени 40-ина фотографии. Каква селекција беше направена претходно?

– Самата изложба, иако несвесно, се спремаше повеќе години. Затоа кога дојде момент да се направи селекција, бројката на фотографии беше релативно голема. Првичната одлука беше договор сама со себе околу тоа што сакам да претставам пред јавноста и што „Бруталиск“, како културен центар посветен на брутализмот, претставува за градот Скопје. Потоа следеше избор на поголем број фотографии кој на крајот се намали на 40-ина, кои одлично се вклопија во просторот.

Зошто брутализмот го стави во фокусот на твоите фотографии? Какви асоцијации те поврзуваат со тој правец?

– Скопје како град има претрпено премногу промени и бруталистичката архитектура настаната во постземјотресно Скопје е она градско наследство до кое сите цврсто се држиме и се гордееме наспроти промената што му се случи на градот во последните години. Веројатно и тоа е причината поради која изложбата главно се состои од фотографии од Скопје и неговите карактеристични бетонски зданија, макар и само детаљ од нив.

Студираше археологија, која се занимава со минатото, а сега се занимаваш со реалноста на сегашноста. Како се случи тој брутален пресврт?

– Не би рекла дека имам направено целосен брутален пресврт. Иако директно веќе не се занимавам со археологија, сепак е неизбежен дел од она што сум сега и постојан дел од мојот живот, без разлика дали преку посета на изложби или локалитети. Сепак, не за џабе е кажано дека без минатото нема ниту сегашност ниту иднина.

Фотографијата како изразно средство е широко распространета. Како се појави твојот интерес за фотографирањето и каде ги научи финесите на фотографскиот занает?

– Интересот за фотографијата како изразно средство ми се појави уште во детството, од времето кога татко ми поседуваше „зенит 3м“ и таа љубов само продолжи низ тинејџерските години и до денес. Фотоапаратите се менуваа, меѓутоа мојата желба да учам, да се надоградувам и изразувам креативно преку овој медиум е сè уште присутна. Финесите сè уште ги учам и тоа е непресушен процес на нови информации и можности.

Секоја фотографија може да пренесе моќна порака ако е направена во вистинско време на вистинско место. Какво чувство ти носи добро направена фотографија?

– Некогаш за добра фотографија е потребен само момент, вистински погоден момент, а некогаш процесот на подготовка за неа трае подолго. Секоја добро направена фотографија носи чувство на исполнетост и сатисфакција, посебно ако пораката што ја носи допре онаму каде што треба или до оној кому му е наменета.

(Разговорот е објавен во „Културен печат“ број 203, во печатеното издание на весникот „Слободен печат“ на 4-5.11.2023)