Уставниот суд на наредната седница треба да го усвои нацрт-текстот на одлуката што ја донесе пред повеќе од една недела – да поведе постапка за контроверзните измени на Кривичниот законик. Измените беа усвоени во септември 2023 година, по што не само што се намалија казните за функционерите обвинети за корупција, туку со тоа и се скрати рокот за застарување на делата. Целта на тогашната владејачка гарнитура што ги изгласа измените беше да се „амнестираат“ сторителите на високопрофилна корупција, не само тогашни, туку и идни.

Процедурата налага откако ќе биде усвоен текстот на одлуката на Уставниот суд, таа да биде објавена и пратена до Собранието, кое има рок од шест месеци да интервенира и да ги смени спорните измени.

Мерката нема да важи ретроактивно

Иако Уставниот суд поведе постапка за спорните измени, доколку Собранието ги коригира спорните членови, Уставниот суд нема да треба да ги укинува или да ги поништува одредбите. Поранешните функционери од ВМРО-ДПМНЕ, кои со донесувањето на овие измени во меѓувреме куртулија, ќе останат спасени, затоа што нема да има мерка што важи ретроактивно, како што е случај кога ќе се донесе времена мерка поништување одредби. Евентуалните корекции би важеле за функционерите што ќе се гонат во иднина, односно откако тие ќе бидат на сила.

Од владејачкото мнозинство за „Слободен печат“ велат дека сè уште не виделе никаков допис од Уставниот суд и дека кога ќе го добијат ќе се произнесат.

Оваа одлука на Уставниот суд беше донесена откако министерот за правда Игор Филков најави брзи и кратки измени на спорниот Кривичен законик (КЗ) додека се чека мислењето од Европската комисија за Законот. Сепак, овие кратки и брзи измени сè уште се работат и од Министерството за правда велат дека работната група што беше формирана за таа цел интензивно работи на измените, но Собранието е тоа што ќе има клучна улога во „исправката“ на спорните одредби.

– Министерството за правда е целосно посветено на корекција на оваа ситуација и интензивно работи со правни експерти и советници на највисоко ниво за подготовка на точни и правно издржани измени. Ние веќе формиравме работна група што има задача да ги усогласи законските одредби со уставните начела за да се избегнат какви било понатамошни правни последици и погрешни применувања на Законот. Со оваа иницијатива, како Министерство, ние ја преземаме целосната одговорност за сите штетни последици што произлегле од овие измени и ќе бидеме упорни во барањето на брзо и ефикасно решавање на ситуацијата. Собранието, како законодавен орган, ќе мора да реагира соодветно на ова и да ги донесе измените што ќе го обноват правниот поредок и ќе го осигурат функционирањето на правосудството во согласност со Уставот. Во меѓувреме, Министерството за правда ќе продолжи со сите правни и институционални напори за да ги коригира проблематичните одредби, без да дозволи какви било компромиси со правдата. Ние ќе ја водиме оваа битка со сите средства што ги имаме на располагање, бидејќи за нас правосудството мора да остане на вистинскиот пат – велат од Министерството за „Слободен печат“.

Претседателот на Уставниот суд, Дарко Костадиновски, откако беше поведена постапката на прес-конференцијата, рече дека Собранието морало да води грижа кога ја формирало казнената политика, бидејќи тоа е несомнено уставно овластување и надлежност на законодавецот и дека Собранието направило непоправлива штета на државата.

Сепак, Судот не донесе класична одлука за поведување постапка што во втората фаза би резултирала или со укинување или со поништување на законот, со образложение да не настане правен вакуум во казнената политика.

Уставните судии со мнозинство гласови му дадоа уште една шанса на Собранието да се коригира.

– Но, за да не настанат штетни последици во судскиот систем при примената на КЗ и овие измени, се одлучивме да му дадеме уште една шанса од шест месеци на Собранието за да се усогласи со нашите стојалишта. Во случај тоа да не го стори, ќе следува или укинувачка или поништувачка одлука на Уставниот суд. Не можам уште отсега да го предвидам тоа, тоа е сепак одлука на Судот – рече Костадиновски.

Левица: Се спасија повеќе од 80 функционери од актуелната власт на ДПМНЕ

Политичката партија Левица апелира Владата и владејачкото мнозинство веднаш да постапи по забелешките на Уставниот суд и да достави до Собранието предлог-измени на Кривичниот законик.

– Доколку ова не го направи Владата, во тој случај, пратениците од Левица ќе предложат законски измени на Кривичниот законик со кои ќе се воведат многу построги казни за злоупотреба на службената положба, за несовесно работење во службата и за проневера на државни пари и средства, а ќе предложиме и воведување на незастарливост на делата од висока корупција. Со донесувањето на скандалозните измени на Кривичниот законик, со кои значително се намалија казните за делата од висока корупција, повеќе од 80 функционери од актуелната власт на ДПМНЕ се спасија од кривичен прогон. Помеѓу другите, директно за своите криминали беа амнестирани актуелниот генерален секретар на Владата, Игор Јанушев, и пратеникот од ДПМНЕ, Антонио Милошоски – велат од „Левица“.

Иницијативата што ја разгледуваше Уставниот суд беше поднесена од претседателот на Демократски сојуз, Павле Трајанов. Во неа се наведува дека оспорените законски измени се спротивни на владеењето на правото, на заштитата на правото на сопственост и на еднаквоста што ја промовира Уставот.

Според последните информации што ги кажа министерот Филков, новиот закон ќе се фокусира на унапредување на санкциите за тежок криминал и корупција, а треба да бидат донесени оваа година.