Македонскиот пазар претежно е монополизиран или олигополизиран, односно воден и контролиран од неколку субјекти, а без конкуренција, бизнис секторот комотно ги продава производите со високи цени, вели Универзитетскиот професор Никола Поповски на дебатата „Ефектот на мерките за ублажување на последиците од економската криза“ која се одржа во Тетово.

Со категоријата нереално зголеми цени не се согласувам оти пазарната економија не признава такво нешто, додава тој, но проблемот со високите цени лежи на друго место, смета Поповски.

„Тука во Македонија имаме една друга ситуација, кај нас пазарот не функционира. Кога пазарот се нарушува во однос на цените, пазарните сили би требалo ова да го решат со конкуренција на пониски основи, односно цени , но кај нас се покажа дека кај многу сектори и кај многу гранки пазарната економија ако не е монополизирана, тогаш таа е олигополизирана и во мало нарушување на пазарот можат цените да ги зголемат оти немаат конкурентност од другите субјекти за да ги намалат. Сваќаме дека пазарната логика е тоа, да имаме конкуренција на пазарот оти секој пазар кој е монопилизиран или олигополизиран не дава резултати. Тука тука треба да се размислува и поработи, но тоа се структурни политики не се фискални или монетарни, изјави Никола Поповски Универзитетски професор.

Инфлацијата, вели Поповски е глобален проблем, но највеќе ги погоди земјите со среден рок како Македонија оти нашите граѓани највеќе трошат за храна и енергија, а не за услуги или луксуз, а првите добра од кризата се најпогодени.

Според него, владините мерки дале резултати, но на среден рок. Тие мерки во пазарната економија даваат ограничени резултати, после тоа стануваат проблематични.

„Можеше и подобро, но најголем економски проблем изминатиов период кој нанесе последици беше и недоволната координација на Владата и монетарните власти. Монетарната власт постапи како што се очекуваше да ги затегнува монетарните услови, да ги зголемува каматните стапки и порестриктивна монетарна политика да води, за да ја намали побарувачката, а со тоа и цените. Но, Владата од свои причини покрај замрзнувањето на цените креираше и експанзивни фискални политики, го зголеми надворешното задолжување, дефицитите ги зголеми заради потребата од заштита на разни категории население и претпријатија кои ги штитеше, неуспешните сектори ги штитеше со субвенции, како текстилот и земјоделието на пример и така натака.И така влезе во тој канал на од една страна антиинфлаторни, а од друга страна проинфлаторни мерки, заради политика на заштита на одредени субјекти. Од друга страна, монетарната политика настапи како што треба рестриктивно, но не со нагли потези, каматните стапки кои беа 2 до 3 отсто почна постепено да ги зголемува за да не нанесе економски удар врз субјектите, па еве помина една година сега стигнаа некаде 6 проценти , изјави универзитетскиот професор Поповски.

Тој смета дека крајниот удар во однос на инфлацијата веќе поминал. Неговите очекувања се до крајот на годинава инфлацијата ќе се сведе на едноцифрена бројка ако не настане некој друг економски шок.

„Едноцифрена инфлација во 2023 година ќе биде поднослива за сите, не е одличен резултат дека ќе биде меѓу 7 и 9 %, но веќе во 2024 би требало да се сведе под 5%. Жртви имаше, потрошувачката падна, посиромашните беа најпогодени. Да се надеваме дека ќе извлечеме поука, оваа прорестриктивна фискална монетарна комбинација на властите не на владата оти народната банка не е влада, би требало сега претпазливо да продолжи и во 2023, 2024 и 2024 година со претпазлив фискално –монетарем микс во наредните неколку години.Што значи тоа комотен живот со големи дефицити со големи задолжувања со ниски каматни стапки во нареднтие неколку години треба да го заборавиме, за да постигнеме цел, а тоа е макроекономска стабилност, рече Поповски.

На дебатата беше презентирата и анкета од перцепцијата на граѓаните во однос на инфлацијата.

„Целта на оваа дебата е да потикнеме дебата за кризата во земјата која не засега и да ги разгледаме ефектите на политиките. Сакаме да потикнеме дебата со експерти. Македонија со инфлацијата е најзагорзена, додека мерките на Владата беа ад хок, повеќе не интересира која е состојбата на семејствата, како тие се справуваат со оваа ситуација.Граѓаните се највеќе засегнати со потрошувачката кошничка, на крајот на годината потрошувачката кошничка беше 50.000 денари речиси три пати поголема од минималната плата на граѓаните, реќе Лулзим Хазири од невладината организација АДИ.