По поплавите што тешко ја погодија Словенија на почетокот на август, реални се стравувањата дека ќе се појави голема бројка огласувачи за продажба на автомобили што настрадаа од пороите, а за дел од нив се претпоставува дека ќе завршат на некои од македонските плацови за користени возила. Според разговорите што „Слободен печат“ ги направи деновиве, засега нема јавно искажана потврда ниту од продавачите, ниту од мајсторите, но неофицијално сите потсетуваат на слична ваква ситуација од пред неколку години. Од нив и советите за сите што имаат сериозна намера во блиска иднина да купат половен автомобил: да отворат „четири очи“ и задолжително со себе да понесат автомеханичар од доверба. Искусните мајстори брифираат дека постои голема можност да дојде до дефекти на возилото во наредната недела, па дури и по еден месец, бидејќи во повеќето случаи возилото нема да се оштети при тој прв допир со вода, но кога ќе започне сушењето, настанува таканаречена оксидација и потоа повторно трпи електрониката.

– По поплавите голем број автомобили трајно се оштетени, а многу од нив се камуфлирани и се продаваат на пазарот на половни автомобили, па кога купувате користено возило, побарајте го потеклото, историјата на поправките и задолжително донесете стручно лице за да ја процени неговата состојба. Најтешките оштетувања кај поплавените автомобили се во делот на електрониката и механичките системи. Некои оштетувања може да се појават неколку месеци или години по потопувањето, при што почетната корозија го наоѓа патот до виталната автомобилска електроника, како што се регулаторите на воздушните перничиња. За потрошувачите проблемот е што штетата предизвикана од водата тешко се забележува – предупредува еден скопски автомеханичар.

И некои од мајсторите во соседна Србија предупредуваат дека секој што сака да продаде автомобил што бил потопен, нема да ги штеди парите за успешно да ги скрие трагите од вода и од кал во возилото.

– Обидете се да одредите каде било возилото во моментот на поплавите. Ако сообраќајната дозвола е сменета во последниот месец, побарајте детално објаснување зошто е тоа направено. Откако автомобилот е неколку денови во вода, многу делови се зрели за замена, односно веќе не се употребливи. Земајќи автомобил со компромитирана електроника, многу брзо ќе бидете принудени да издвоите многу пари за да ја поправите електрониката. Седиштата и тапацирот неизбежно страдаат во поплави, а сопствениците најверојатно ги замениле. Бидејќи калта останува во автомобилот по поплавите, продавачите ја мијат и ја чистат со правосмукалка кога ќе се исуши, но секогаш останува малку од неа каде што не се гледа, во вратите, на некои места во багажникот или во тешко достапни делови од моторот, особено од страната на моторот – се само дел од советите на српските механичари.

Тие имаат уште еден совет за идните купувачи, а тоа е податокот дека поплавените автомобили ќе бидат за околу 40 отсто поевтини од другите во понудата.
Автомеханичарите советуваат како да се препознае автомобил оштетен од поплава.

– Проверете ги теписите во автомобилот за да видите дали покажуваат знаци на поплавување, како што е мирис на мувла или траги од тиња или кал. Проверете ги држачите за монтирање на автомобилското седиште за какви било докази за поместување. За да се исуши тепихот, седиштата мора да се отстранат, што главно не е дел од нормалното одржување. Проверете ги светлата.

Предните светла и стоп-светлата се скапи за замена и видлива вода може да се појави на стаклото или рефлекторот. Проверете ги местата кои тешко се чистат како на пример празнините во багажникот или под хаубата. Кал и остатоци од водата сè уште може да се појават на места како овие. Погледнете ја главата на која било необоена завртка што се наоѓа под браникот. Необоениот метал ќе покажува знаци на корозија кај поплавените автомобили – велат експертите за автомобили.

 И од ЕК сметаат дека возило потопено во вода е неисправно

По климатските промени, но и зачестените порои што носат сè пред себе, вклучително и автомобили, Европската комисија го вклучува алармот и во најновата директива ќе биде вметната одредбата дека автомобилите чии поправки бараат замена на моторот, менувачот, каросеријата или шасијата, што резултира со губење на оригиналниот идентитет на возилото, да не може да се извезуваат.

– Автомобилите се економски непоправливи ако нивната пазарна вредност е поголема од трошоците за поправки потребни за да се вратат во техничка состојба доволна за да се добие сертификат за вештачење во земјата членка во која возилото е регистрирано. Возилото технички може да се смета за неисправно кога е потопено во вода до ниво под контролната табла, што го оштетило моторот или електричниот систем; неговите врати не се прикачени на него; неговите работни течности (гориво, течност за сопирачките, течност против замрзнување, киселина од батерии, течност за ладење) се ослободени, што претставува ризик од контаминација на водата; или неговите сопирачки и управувачки компоненти се прекумерно истрошени – стои во Нацрт директивата што чека на одобрување од земјите членки.

Голем дел од оштетените автомобили не се рециклираат, туку се извезуваат и едноставно исчезнуваат и нивната бројка изнесува околу 6 милиони. За да се запре исчезнувањето на возилата, се предлага воведување дигитално следење на автомобилите до крајот на животот.