Европската комисија испрати второ писмо до Унгарија во кое бара дополнителни појаснувања за нејзината шема за национални картички.

Брисел забележа размена на спротивставени наративи во врска со неодамнешната одлука на Унгарија да ја прошири шемата за национална карта на руските и белоруските граѓани, потег што ги поттикна стравувањата од задна врата за заобиколување на шпионажата и санкциите.

Шемата им нуди на избраните националности поедноставена процедура за добивање работни дозволи, со можност за обединување на семејството. Трае две години и може да се обнови за дополнителни три години, што го отвора патот за долгорочен престој, пишува „Euronews“.

Националната картичка првично беше достапна само за украинските и српските граѓани. Но, во јули, планот беше изменет за да ги опфати Босна и Херцеговина, Молдавија, Северна Македонија и Црна Гора, како и Русија и Белорусија. Веста се совпадна со дипломатските последици од контроверзната посета на премиерот Виктор Орбан на Москва.

За Илва Јохансон, европскиот комесар за внатрешни работи, вклучувањето на Русија и Белорусија предизвикува „сериозна“ загриженост и претставува потенцијална закана за безбедноста на „целата“ Шенген зона, рече таа во средата за време на едночасовното сослушување во Европскиот парламент се фокусираше на жешкото прашање.

Јохансон отворено ја доведе во прашање логиката на третирање на две „непријателски“ нации на ист начин како и шест кандидати за влез во ЕУ и рече дека економските придобивки од доведувањето гастарбајтери од Русија и Белорусија изгледаат „ограничени“ и „несразмерни“ во споредба со внатрешните ризици, наведувајќи ги неодамнешните случаи на саботажа, шпионажа и сајбер-напади.

Во летото 2022 година, ЕУ го суспендираше договорот за олеснување на визниот режим со Русија и се согласи да ја интензивира контролата врз идните апликации поднесени од руски посетители. Мерките доведоа до пад од 88 отсто на визите издадени за руските државјани, рече Јохансон, а можеби ќе бидат потребни дополнителни иницијативи во следните месеци.

„Ова е време за будност, не помалку. Не е време да се биде мек кон безбедноста. Во Шенген мора да се чуваме едни со други безбедни“, рече Јохансон.

Јохансон, сепак, подвлече дека нејзините служби не идентификувале прекршување на правото на ЕУ и затоа нема да покрене правна постапка против владата на Орбан – барем не додека не се финализира внатрешната проценка.

Комисијата сè уште ги разгледува одговорите дадени од Будимпешта како одговор на писмото испратено на 1 август. Одговорите на Унгарија оставија некои аспекти „нејасни“, им рече Јохансон на европратениците, а второто писмо е испратено за да се разјаснат два аспекта на шемата за национални картички:

-Зошто Унгарија смета дека проширувањето на руските и белоруските граѓани е неопходно и соодветно во сегашниот геополитички контекст?

-Зошто Унгарија не применува диференцирани безбедносни проверки на руски и белоруски апликанти и покрај зголемените безбедносни ризици?

Крајниот рок за одговор е 11 септември.

Запрашана дали промените во шемата за национални картички го заслужуваат протерувањето на Унгарија од Шенген зоната, Јохансон реагираше внимателно.

„Суспензијата на членка на Шенген зоната е многу, многу голема одлука и навистина не можам да видам дека тоа доаѓа“, рече таа.

Будимпешта со декрети за „политичка хистерија“

Неколку часа пред комесарот да се појави пред пратениците, Јанош Бока, унгарскиот министер за европски прашања, даде превентивна прес-конференција и даде дијаметрално поинаква слика за ситуацијата.

Бока рече дека проширувањето на Националната картичка на руските и белоруските граѓани е потребно за да се ублажи недостигот на работна сила на унгарскиот пазар и да им се даде на работодавците „полесна процедура“ за привлекување странски работници. Министерот инсистираше на тоа дека измените се компатибилни со правото на ЕУ и не ги намалуваат барањата за влез и виза.

Во врска со времето на објавувањето, веднаш по средбата меѓу Виктор Орбан и Владимир Путин, Бока рече дека тоа е „строго случајност“.

„Системот на национални картички не претставува никакви ризици за националната безбедност, јавната безбедност или јавниот ред за Унгарија или за Европската унија“, рече Бока на новинарите.

„Системот на национални картички содржи одредени олеснувања поврзани со вработувањето. Тој во секој поглед е во согласност со правилата поврзани со издавање виза и влез.

Во текот на целата прес-конференција, министерот го осуди случајот на „политичка хистерија“ создадена од Европскиот парламент и „одредени“ земји-членки, кои тој не ги именуваше. Минатиот месец балтичките и нордиските земји напишаа заедничко писмо во кое предупредуваат дека неодамнешните акции на Унгарија „може да претставуваат сериозен безбедносен ризик“.

Комисијата, рече Бока, треба да биде „доволно силна да се спротивстави на политичкиот притисок“ и да ги остави прашањата за националната безбедност во рацете на експертите за разузнавање.

Говорејќи од страната на министерот, европратениците на Фидес, Андраш Ласло и Кинга Гал, ги осудија критиките упатени кон владата како „неосновани тврдења“, „злонамерна дезинформација“ и „уште еден лицемерен напад“ против Унгарија.

Новиот судир меѓу Брисел и Будимпешта се случува паралелно со уште еден спор поврзан со казната од 200 милиони евра изречена од Европскиот суд на правдата, која Унгарија досега одбиваше да ја плати.

Тензии меѓу Унгарија и остатокот од ЕУ – Сијарто обвини за лицемерие