Националната агенција за европски образовни програми и мобилност деновиве се наоѓа во центарот на контроверзите, откако ОЛАФ (Европската канцеларија за борба против измами) по спроведена истрага побара да бидат вратени фрапантни 2,2 милиони евра, пари кои што Европската комисија ѝ ги дала на Агенцијата за таа да ги доделува во форма на грантови за организации, училишта и универзитети, а за кои била констатирана злоупотреба.

Станува збор за пари доделени преку програмата „Еразмус Плус“ чија цел е да се научат образовните институции да управуваат со европски фондови, а учениците да стекнат вештини и искуства надвор од државата, со работни патувања. Наводните констатирани злоупотреби од страна на ОЛАФ кои не се потврдени од домашниот суд, се однесуваат на тоа што училишта, еден државен универзитет и невладини организации, наместо да управуваат со овие пари самите, на тендер склучиле договори со фирми кои раководеле со целосните суми.

За ова првпат информирала поранешната директорка на Агенцијата, Лидија Димова, а спровела и сопствена истрага поддржана од Брисел. Таа за „Слободен печат“ тврди дека откако алармирала за наводна шема на злоупотреба, се нашла обвинета за „тренирање магариња и фризерница“ – нешто за кое што ОЛАФ по спроведена истрага констатирал дека нема никакви неправилности.

Инаку, и во 2013 година Националната агенција за европски образовни програми и мобилност вратила пари назад во буџетот на Европската комисија за што лицето кое било од интерес во таа истрага добило известување дека повеќе не е лице од интерес поради тоа што парите биле вратени. Според документот до кој дојде „Слободен печат“, станувало збор за два проекта кои заеднички биле тешки 152 илјади евра.

Документот кој го поседува „Слободен печат“ покажува дека имало барем едно лице што тогаш било од интерес за таа истрага. Базирано на тоа што во ОЛАФ виделе дека 152 илјади евра се префрлени назад од македонската Агенција во буџетот на Европската комисија – не презеле дополнителни мерки.

За најновиот скандал кој ја тресе Агенцијата, а кој бил разоткриен од страна на ОЛАФ благодарение на пријава од вработени во Агенцијата кои повеќе не работат таму, враќањето на 2,2 милиони евра ќе биде од буџетот на сите граѓани на Република Северна Македонија. Во меѓувреме, во домашниот правосуден систем, нема ниту еден осомничен за злоупотребата.

Јавното обвинителство за гонење организиран криминал и корупција примило кривична пријава против 23 физички лица, универзитети, училишта и невладини организации ама четири ипол години се наоѓа во предистрага, што ги прави сите документи кои се предмет на таа предистрага – тајна. Но, од Јавното обвинителство за гонење организиран криминал и корупција добивме информација дека во истрагата се вклучила Управата за финансиска полиција и сега надлежен јавен обвинител активно спроведува предистражна постапка.

„Со оглед на тајноста на постапката не можат да се споделат повеќе детали“, велат од Обвинителството за „Слободен печат“.

Вицепремиерката задолжена за добро владеење Славица Грковска, запрашана за коментар во врска со 2,2 милиони евра констатирана злоупотреба од ОЛАФ, за која до Владата бил упатен допис дека треба да се вратат,  очекува надлежните домашни институции целосно да го расчистат овој случај.

– Со оглед на информациите дека врз основа на извештај од Канцеларијата за борба против измами на Европската комисија – ОЛАФ, во тек е предистражна постапка што ја спроведува Јавното обвинителство за гонење организиран криминал, очекуваме дека надлежните институции целосно ќе го расчистат овој случај и дека ќе понесат одговорност сите инволвирани во евентуални злоупотреби преку програмата Еразмус Плус, вели Грковска за „Слободен печат“. 

Таа додава дека средствата од европските фондови се исклучително важни за развој на нашата држава и за севкупните реформски процеси, вклучително и во образованието, спортот и културата.

– Од тие причини, мора во најкус можен рок да се истражат сите наоди и сомнежи за коруптивно однесување при користењето на овие средства, а Националната агенција за европски образовни програми и мобилност да продолжи со своите активности со јакнење на транспарентноста во своето работење, отстранување на сите евидентирани слабости и справување со сите ризици од корупција, истакна таа.

Инаку, како што веќе објави „Слободен печат“, во декември 2019 година Лидија Димова, тогашна директорка на Агенцијата за европски програми и мобилност, лично кај јавниот обвинител Љубомир Јовески поднела кривична пријава и докази за сомненија дека се злоупотребени 2,2 милиони евра европски пари од програмата за развој на образованието „Еразмус Плус“. Четири ипол години подоцна, ОЛАФ побара од македонскиот државен буџет да се вратат истите тие 2,2 милиони евра.

„Слободен печат“ со увид во кривичната пријава констатираше дека се работи за пријава против 23 лица и фирми (има туристичка агенција, физички лица, училишта итн.), за наводно добро разработена мрежа која според наведеното во пријавата, го правела и возможното и невозможното за само една мала група да ги добие парите од „Еразмус плус“. Според пријавата, за 21 проект финансиран од Европската комисија 2,2 милиони евра завршиле кај истите луѓе и тендерите ги добиле истите две фирми поврзани со овие луѓе, а за тоа имало одлична логистика.

Интервју | Лидија Димова: Сите што пријавивме 2,2 милиони евра злоупотребени европски пари што ОЛАФ бара да ги вратиме – трпевме реперкусии!