Нов извештај на британската организација Оксфам открива драматично зголемување на богатството на најбогатиот еден процент од населението во текот на изминатите десет години. Комбинираната вредност на нивните средства е доволна за да се стави крај на глобалната сиромаштија 22 пати – но и покрај ова, проектите за борба против нееднаквоста остануваат хронично недоволно финансирани. Од една страна, речиси половина од светската популација, повеќе од 3,7 милијарди луѓе, живее во сиромаштија.

Од друга страна, 3.000 милијардери ширум светот го зголемиле своето богатство за 6,5 трилиони долари (5,5 трилиони евра) во последната деценија, што е дури 14,6 проценти од глобалниот БДП. Според податоците од Оксфам, од 2015 година најбогатиот еден процент од луѓето во светот го зголемиле своето богатство за повеќе од 33,9 трилиони долари (29 трилиони евра), во реални услови. Таа сума, врз основа на податоците на Светската банка од 2021 година, би била доволна за да им се обезбедат на сиромашните дополнителни 8,30 долари дневно за основни потреби- пишува Каматица.

Не само за искоренување на сиромаштијата, туку и за постигнување на сите Цели за одржлив развој на ОН, вклучително и заштитата на планетата, би биле потребни околу четири трилиони долари годишно.

„Илјадници милијарди долари што би можеле да ги финансираат глобалните цели се заклучени на приватните сметки на ултрабогатите“, предупреди Амитаб Бехар, извршен директор на Оксфам Интернешнл.

Во извештајот се вели дека најбогатите влади, вклучувајќи ги и членовите на Г7, ја намалиле помошта за развој повеќе од кога било од 1960 година. Само земјите од Г7 планираат да ја намалат помошта за дури 28 проценти до 2026 година во споредба со 2024 година.

Во исто време, дури 60 проценти од земјите со ниски приходи – кои се најзависни од меѓународната помош – се на работ на должничка криза. Поради високите каматни стапки, тие плаќаат повеќе за позајмување, што ги остава со помалку пари за здравство и образование. Оксфам предупредува дека развојот не смее да зависи од приватните инвестиции, туку мора да се потпира на јавниот сектор.

„Богатите земји го оставија глобалниот развој на Волстрит. Сведоци сме на преземање на развојот од страна на приватниот капитал, додека докажаните јавни мерки за борба против сиромаштијата се потиснати во втор план“, вели Бехар.

Оксфам препорачува владите да инвестираат во проекти за јавен развој за да обезбедат универзално и висококвалитетно здравство, образование и јавни услуги – вклучувајќи енергетика и транспорт. Сепак, западните земји се соочуваат со рекордни долгови кои често го надминуваат годишниот БДП, додека јавното богатство расте многу побавно од приватното богатство.

Од 1995 до 2023 година, приватното богатство растеше осум пати побрзо од јавното богатство. Додека јавното богатство порасна за 44 трилиони долари, приватното богатство се зголеми за 342 трилиони долари – повеќе од три пати повеќе од глобалниот годишен БДП од околу 100 трилиони долари.

Затоа Оксфам повикува на повторно воведување на фер даноци за најбогатите, истакнувајќи дека милијардерите денес ефикасно плаќаат даноци само на 0,3 проценти од своето богатство. Во заедничка анкета со Гринпис, спроведена во 13 земји (вклучувајќи ги Велика Британија, Франција, Германија и Италија), Оксфам откри дека девет од 10 испитаници го поддржуваат финансирањето на јавните услуги и климатските акции преку оданочување на ултрабогатите.

Заклучокот од извештајот е алармантен – само 16 проценти од Глобалните цели за одржлив развој на ОН се на добар пат да бидат исполнети до 2030 година.