Во изминативе три години 150 судии заминаа во пензија, а во следните две години уште 100 судии ќе заминат во пензија, со што проблемот со недостиг на судии, особено во градовите во источниот дел од земјата, ќе биде уште повеќе изразен, па затоа е потребно празните места да се пополнат со млади судии, завршени академци од Академијата за судии и обвинители, порача денеска претседателот на Судскиот совет Сашко Георгиев, при отворањето на фотоволтаичната централа во Апелацискиот суд во Штип. Тој рече дека следната недела на седницата на Судски совет повторно ќе дискутираат за времено упатување на дел од младите новоизбрани судии во судовите во помалите градови, откако дел од нив ја оспорија пред Врховниот суд и ја турнаа ваквата одлука за нивно делегирање.

– Имаме реален проблем во делот на кадровска екипираност со судии, имаме судови каде недостасуваат судии, а надлежност на Судскиот совет е да го решава тој пробем. Моментно имаме оглас за избор на четири судии за Апелацискиот суд Штип. Точно е дека се укинати решенијата за делегирање на завршените академци, но ние следната недела како Судски совет повторно ќе одлучуваме за ова прашање. Делегирањето е неблагодарно, особено за оние колеги кои мораат да патуваат, да престојуваат во други градови. Но, состојбата е таква што во минатите три години 150 судии заминаа во пензија, а во следните две години, во 2024 и во 2025 година ќе се пензионираат уште 100 судии. Во судството влегоа нови генерации судии, завршени академци, кои ќе бидат новата енергија и кои ќе оридонесат за враќањето на довербата во судството – рече Георгиев.

Врховниот суд деновиве информираше дека на 18 септември уважил приговори на шест судии, кои се времено упатени за вршење на судиската функција во други основни судови.

– Општата седница на Врховниот суд одлучуваше по приговорите поднесени од двајца судии на Основниот граѓански суд Скопје, тројца судии на Основниот кривичен суд Скопје и еден судија на Основниот суд Струмица кои од страна на Судскиот совет, непосредно по нивниот избор за судии, беа времено упатени за вршење на судиската функција во основните судови во други градови низ државата. Врховниот суд донесе решенија со кои ги уважи приговорите на шестмината судии и ги укина донесените решенија од Судскиот совет – соопшти деновиве Врховниот суд.

Во образложението на решенијата за уважените приговори, изготвено и предложено од страна на Претседателот на Врховниот суд, Беса Адеми се наведува дека укинатите решенијата на Судскиот совет не содржеле доволно образложени и прифатливи причини за едно такво одлучување.

– Според член 39 став 9 од Законот за судовите по исклучок, судија на апелационен суд и на основен суд може да биде времено упатен, но најдолго за време од една година да суди во друг суд од ист степен или во понизок суд или од еден во друг специјализиран оддел, кога поради спреченост и изземање на судија или поради значително зголемен обем на работа, намалена ажурност или поради сложеност на предметите е доведено во прашање тековното работење на судот, но не повеќе од еднаш во текот на пет години. Во случај на временото упатување, платата на судијата не смее да биде намалена. По истекот на времето за кое судијата е упатен да работи во друг суд или специјализиран оддел задолжително се враќа на работа во судот, односно специјализираниот оддел од кој бил упатен – информира Врховниот суд.

Оттаму додаваат дека од содржината на наведените законски одредби неспорно произлегува дека за да биде времено упатен судијата мора да постојат основите и да се исполнат условите – спреченост или изземање на судија, зголемен обем на работа, намалена ажурност или сложеноста на предметите, заради што е доведено во прашање тековното работење на судот.

Судскиот совет при одлучувањето, додаваат од Врховен суд, не постапил и неправилно го применил наведениот член од Законот за судовите.

– За времено упатување на судијата да суди во друг суд, основ не може да претставува само некоја ранг-листа, а без да бидат утврдени и исполнети условите во член 39 став 9 и член 11 од Законот за судовите. Упатувањето на судија на апелационен суд и на основен суд да суди во друг суд е од сериозна природа, поврзано со други семејни, станбени и финансиски импликации, поради кои причини во Законот се определени основите и условите за едно такво упатување.

При тоа, Судскиот совет при одлучувањето мора да постапи во рамките на наведената законска одредба, да утврди факти и околности кои се релевантни за одлучувањето при упатување на судија да суди во друг суд, за состојбата не само на судот каде се упатува судијата, туку и за судот од каде се упатува судијата, а со цел да не се доведе во статус на неажурен суд поради пропусти на Судскиот совет околу пополнувањето на судиските места.

– Воедно, Судскиот совет треба да ги има предвид и укажувањата во приговорот и да утврдат факти и околности дали судијата кој времено се упатува ќе може да постапува по сложени предмети, како граѓански, така и по кривични предмети – се наведува во образложението на решенијата.

Судскиот совет на 453-та итна седница на почетокот на септември донесе одлука за делегирање на дел од новоизбраните судии од Скопје и Струмица во основните судови Берово, Делчево, Кичево, Куманово, Прилеп и Струга на период од една година. Со одлуката судијата Билјана Иванова од судот во Струмица е делегирана во судот во Берово, судијата Костадин Ѓорѓиев од Струмица е делегиран во Делчево, а Иван Колевски од судот во Битола е испратен од судот во Прилеп. Од граѓанскиот суд во Скопје Андреја Апостолска Малиновска е делегирана во Кичево, Маја Катериниќ во Куманово, а Пајтин Машкули и Јордан Јованов во Струга. Од Кривичниот суд судијата Ахмети Идризи е испратен во Кичево, а Кирил Георгиев и Фросина Стојановска во Прилеп. Шестмина од овие млади судии не се согласиле и ја оспориле одлуката на Судскиот совет.

Дека младите судии не сакаат да работат во судовите во помалите градови покажаа и последните некоклку огласи за избор на судии, на кои не се јавија заинтересирани кандидати.