Првите потези на техничката влада беа иницирање на два значајни законски предлози кои привлекоа значително внимание од страна на експертската и пошироката јавност. Првиот од овие предлози, познат како законот за игри на среќа, или популарно наречен „Казино закон“, беше успешно изгласан. Вториот предлог, кој сè уште е во фаза на очекување и предизвикува интерес кај експертите, се однесува на законот за инвестиции во гасни термоелектрани. Според овој предлог, грчкиот инвеститор би бил поддржан со сума од 50 милиони евра за изградба на две такви електрани во земјата.

Она што го издвојува овој процес е не само содржината на законските предлози, туку и временската рамка и методологијата преку која тие беа промовирани и изгласани, поставувајќи ги под прашање нивното влијание во националните интереси и потенцијалните долгорочни импликации на таквите инвестициони одлуки.

Овие иницијативи, иако можеби носат економски придобивки на краток рок, задолжително бараат длабока и свесна анализа на нивното влијание на економската стабилност, еколошката одржливост и социјалната кохезија на земјата. Во овој контекст, критичката рефлексија и академскиот пристап кон разбирањето на овие предлози се од суштинско значење за осигурување дека донесените одлуки навистина служат на добробит на општество и не ги компромитираат неговите национални интереси во долгорочен план.

Во контекстот на динамичните политички и економски развојни процеси во Македонија, владејачките партии СДСМ и ДУИ, заедно со нивните коалициски партнери, се соочуваат со предизвикот да обезбедат конкретни резултати кои би биле препознатливи и вреднувани од страна на граѓаните на претстојните парламентарни избори во 2024 година. Оваа стратегија може да се интерпретира како обид да се стекне алиби пред гласачкото тело, нудејќи видливи достигнувања кои би можеле да се сметаат за успех во рамките на нивното управување. Сепак, поставувањето на овие законски иницијативи во контекст на широките стратегиски цели и интеграциски амбиции на земјата бара длабоко премислување и критичка анализа.

Спорното е дали актуелниот временски момент и избраната методологија за спроведување на овие, според некои мислења, брзоплетни мерки, се најприкладни за остварување на долгорочните стратешки цели на Македонија. Овие одлуки не само што носат потенцијал за економски и социјални последици, туку исто така поставуваат прашања за нивната согласност со патеката кон европските интеграции и одржливиот развој на земјата.

Клучно е да се размислува за интегриран пристап кој ќе ги земе предвид сите аспекти на предложените закони, вклучувајќи и нивното влијание на економската стабилност, социјалната кохезија, и еколошката одржливост. Во овој контекст, важноста на транспарентноста, одговорноста и активното учество на сите заинтересирани страни во процесот на одлучување се истакнува како клучен елемент за постигнување на балансирани и одржливи политички решенија кои ќе ги служат најдобрите интереси на општество.

Анализирајќи ја улогата на казино индустријата и нејзиното влијание врз националната економија, особено во контекст на сегашната економска криза со која се соочува државата, станува очигледно дека овие активности можат да послужат како привремена мерка за ублажување на економските предизвици, но се далеку од тоа да бидат суштинска стратешка цел. Во време кога економската стабилност и одржливиот развој треба да бидат во преден план, фокусот на развојот на казино бизнисот поставува прашања за долгорочната визија на економските политики на државата. Стратегијата треба да биде насочена кон креирање и поддршка на компании кои ќе бидат конкурентни на глобалниот пазар и кои ќе можат да придонесат кон зголемување на економската активност и создавање на одржливи работни места.

Спротивно на ова, прашањето за инвестициите во гасни електрани отвора дебата за нивното влијание врз стратешките определби на државата, особено на ветувањата за промоција на зелена економија и истражување на алтернативни, обновливи извори на енергија. Во овој контекст, одлуката за инвестирање во гасни термоелектрани може да се сфати како неусогласена со долгорочните амбиции за одржлив развој и климатски промени, ставајќи ги под знак прашање обврските еколошки одговорни политики.
Од клучно значење е да се разбере дека стратешкиот потенцијал на енергетскиот капацитет на државата треба да биде интегрален дел од националните инвестициски приоритети, со цел да се гарантира дека идните генерации нема да се соочат со економски кризи слични на оние кои претходно беа искусени. Ова бара прецизна и длабока анализа на економските, еколошките и социјалните последици од таквите инвестициски одлуки, како и силно ангажирање во развојот на политики кои ќе ја зајакнат економската активност и ќе промовираат одржлив развој. Во овој процес, транспарентноста, одговорноста и инклузивноста треба да бидат водечки принципи кои ќе овозможат засновано и информирано одлучување, кое ќе ја рефлектира колективната волја и најдобрите интереси на македонското општество.

Ако ги анализираните политики и законски предлози, кои се темелат на казино индустријата и инвестициите во гасни електрани, есенцијално е да се осмисли стратегија која примарно ќе ги задоволува потребите на граѓаните и ќе ја усмерува Македонија кон одржлива иднина. Притоа, е неминовно да се препознае дека одговорноста на политичките субјекти не е само во креирањето на закони кои носат моментална економска корист, туку и во развивањето на политики кои се во согласност со долгорочните стратешки цели на земјата. Законите за игри на среќа и за гасни електрани треба да се разгледаат не само преку призмата на нивниот потенцијал за генерирање приходи или за краткорочно зголемување на енергетската капацитетност, туку и преку нивното влијание врз социјалната структура, животната средина и економската одржливост. Во контекст на глобалните климатски предизвици и потребата за транзиција кон зелена економија, Македонија стои пред важна одлука – да продолжи по патот на искористување на фосилни горива и краткорочни економски бенефиции или да инвестира во долгорочни, одржливи решенија кои ќе ги заштитат природните ресурси и ќе обезбедат здрава иднина за сите граѓани.

Авторот е економски аналитичар

ЈАЗИКОТ НА КОЈ СЕ НАПИШАНИ, КАКО И СТАВОВИТЕ ИЗНЕСЕНИ ВО КОЛУМНИТЕ, НЕ СЕ СЕКОГАШ ОДРАЗ НА УРЕДУВАЧКАТА ПОЛИТИКА НА „СЛОБОДЕН ПЕЧАТ“