Во прошталното обраќање од својата работна канцеларија, Џо Бајден како најголема закана за демократијата во Америка не ги издвои ниту рускиот претседател Владимир Путин ниту кинескиот Сји Ѓинпинг, па дури ни својот наследник во Белата куќа, туку домашните „олигарси“ што опортунистички го поддржаа проектот „Да ја направиме Америка повторно велика“ и не жалеа пари за кампањата на Доналд Трамп.

Поимот „олигарси“, во јавноста се толкува како „Илон Маск и сличните на него“. Најбогатиот човек на планетата беше најгласен и најдарежлив во поддршката за Трамп, со што спечали важна функција во администрацијата и уште поважна позиција близу до Овалната соба. Маск ќе биде шеф на новоформираното биро за кратење на јавни трошоци, со мандат да заштеди стотици милијарди долари, но се стравува дека сѐ што ќе работи ќе биде во полза на неговите компании, пред сѐ на „Спејсикс“ и на „Тесла“.

За силната поддршка за Трамп од Маск, која не беше решавачка, но сепак беше битна за исходот од изборите, можеби е виновен самиот Бајден.

Милијардерот Маск порано беше јавен симпатизер и скромен донатор за демократите, а во првиот претседателски мандат на Трамп често пати го критикуваше неговиот отпор против „зелените“ технологии, особено против електричните возила. Тоа беше период кога глобалната експанзија на „Тесла“ ѝ овозможи да гради гигафабрики во Шангај и во Берлин и да стане една од највредните автомобилски компании воопшто.

Промената на власта и мандатот на претседател што поддржува зелена технологија се сметаше за поволен ветер за „Тесла“, но клучната грешка на Бајден беше што не го покани на церемонија во Белата куќа посветена токму на наградување автомобилски компании. Меѓу наградените, па ни меѓу поканетите, не беше „Тесла“, најголемиот производител на електрични возила во светот. Претседателот Бајден ја пофали работата на „Џенерал моторс“, на „Форд“ и на „Стелантис“, иако тие сѐ уште главно продаваа автомобили на бензин и дизел. Според луѓе од организацијата на манифестацијата, Маск бил игнориран зашто „Тесла“ немала синдикат.

Маск не ја заборавил „навредата“ и го спомна инцидентот кога говореше на кампања на Трамп во Пенсилванија. Неговата мајка Маје Маск изјави дека токму изјавата на Бајден дека „Џенерал моторс“ е „пионер во индустријата на електрични автомобили“ длабоко го навредила нејзиниот син.

Единствениот допир со администрацијата на Бајден бил во 2022 година, кога секретарот за труд Марти Волш го посетил Маск во фабриката во Тексас, каде што разговарале за индустријата, но и за политиката и разните бизниси на милијардерот. Волш бил поканет да го посети Маск и во Калифорнија, но немало друга средба. На критиките од Маск, Белата куќа одговорила агресивно.

Без одговор ќе остане прашањето дали Маск, ако не биле овие инциденти, ќе го поддржел Бајден и неговите политики во претседателската кампања лани. Милијардерот застана цврсто зад Трамп дури кога републиканскиот кандидат беше цел на атентат во јули. За само два месеца тој изврши огромно влијание, поради што некои конгресмени провокативно забележаа дека Маск е всушност идниот претседател на САД.

Во таа насока е и завршното предупредување од Бајден за олигарсите и за одбрана на демократијата.

– Сакам да ја предупредам земјата на некои работи што многу ме загрижуваат. А тоа е опасно загрижување. Тоа е опасната концентрација на моќ во рацете на неколкумина ултрабогати луѓе – порача Бајден.

Во кампањата на Трамп и во организирањето на инаугурацијата свои пари вложија и други лица што се вклопуваат во изразот „олигарси“ – пред сѐ Марк Закерберг од „Мета“ и Џеф Безос од „Амазон“, но се смета дека тие се колебале до последен миг и само го следеле примерот на Маск.

Бајден направи паралела со ситуацијата во Америка пред повеќе од еден век, кога моќта биле концентрирана кај неколкумина „барони“. Тие биле скршени со мерки против трустови, за кои Бајден немаше доволно енергија, а Трамп нема никаква желба.

– Тие (мерките) не ги казнија богатите. Тие само ги натераа богатите да играат според правилата, како и сите други. Работниците бараа право да го добијат својот фер дел. Тие беа принудени да прифатат и помогнаа да тргнеме по патот на изградба на најголемата средна класа и на најпросперитетниот век што го видела која било нација. Мораме тоа да го сториме повторно – порача Бајден.

Ако тој самиот беше немоќен да го спроведе тоа што го кажува, никој воопшто не ни очекува таква акција од Бајден.