Велика Британија, Франција, Португалија, Словенија, Малта и Луксембург им се придружија на Ирска, Норвешка и Шпанија во признавањето на палестинската држава, предизвикувајќи остра осуда од израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху и покренување прашања за неговиот одговор.

Бенјамин Нетанјаху брзо го осуди признавањето на палестинска држава од страна на многу сојузници на Израел, но премиерот се бори да одлучи како да ја преведе реториката во конкретен одговор. Неговите опции може да бидат поограничени отколку што неговите поддржувачи би сакале да веруваат. Тој наизменично се закануваше со анексија на окупираната палестинска земја и со билатерални мерки против земјите што се придружија на бранот признавања.

Но, формалното барање за дел или целиот Западен Брег би го загрозило Аврамовиот договор – историски договор што ги нормализираше односите со регионалните сили, вклучувајќи ги и Обединетите Арапски Емирати.

Договорот беше можеби најзначајното достигнување во надворешната политика на Доналд Трамп за време на неговиот прв мандат, цитирано во неговите номинации за Нобелова награда за мир, и кое Нетанјаху го смета и за едно од неговите клучни достигнувања. ОАЕ, еден од најважните партнери, веќе изјави дека анексијата е „црвена линија“, а пропаѓањето на договорот би содржело висок ризик од отуѓување на најважниот сојузник на Нетанјаху, пишува Нова.рс.

Изолирана „супер-Спарта“?

Израел се одлучи за билатерален одговор кон Ирска, Норвешка и Шпанија кога тие ја признаа палестинската држава минатата година, вклучително и повлекување на амбасадорите. Да се ​​направи истото сега, кога толку многу клучни сојузници го следеа примерот, би било многу покомплицирано – и би можело да му наштети на Израел повеќе отколку на неговите „цели“, рекоа поранешни израелски дипломати.

Тоа би го забрзало патот на Израел кон изолиран статус на „супер-Спарта“, кој Нетанјаху го прослави минатата недела, а потоа се повлече по јавното негодување и економските предупредувања.

„Мислам дека е толку тешка дилема што Нетанјаху одлучи да го одложи. Нема шанси Израел да не одговори и нема шанси Израел да одговори на паметен начин. Владата е на работ да дебатира какви грешки се прават“, рече Алон Лиел, поранешен дипломат кој беше амбасадор на Израел во Јужна Африка.

Еврејската Нова Година, која се одбележува во понеделник и вторник, и претстојното Генерално собрание на ОН му дадоа можност на Нетанјаху да тврди дека му треба време да ги разгледа своите опции. Тој патува во САД на состанок и рече дека неговиот одговор до Велика Британија, Франција и другите ќе следи по неговата средба со Трамп. Таа средба ќе се одржи откако американскиот претседател ќе се сретне со арапските лидери во Њујорк.

Трамп како фактор

Пред да замине, Нетанјаху свика состанок на израелскиот кабинет за безбедност за да се разгледаат можните одговори на признавањето, објавија израелските медиуми. Двајца од најсилните заговорници на анексијата на Палестина и Газа- министрите од крајната десница Итамар Бен Гвир и Безалел Смотрич – не беа поканети.

Покрај иднината на Аврамските договори, кои Трамп и Џо Бајден сакаа да ги прошират на Саудиска Арабија, многу од членовите на семејството и сојузниците на Трамп имаат длабоки финансиски врски со регионот. Но, домашните политички притисоци од судењето за корупција и претстојните избори може да ја надминат загриженоста на Нетанјаху за антагонизирање на Трамп, рече Алон Пинкас, друг поранешен израелски дипломат.

„Нетанјаху од пред две или три години не би се осмелил да анектира ништо“, рече Пинкас, чии поранешни функции вклучуваат конзулат во Њујорк.

„Нетанјаху од септември 2025 година е исфрлен од реалноста, преплавен од илузијата за величење дека ја прецртува регионалната карта, исплашен од изборите, исплашен од неговото судење за корупција. Ако сето ова укажува на делумна анексија, можеби е подобро да се обиде со нешто“, додаде тој.

Во Израел, дебатата осцилира помеѓу тврдењето дека признавањето е неважен гест кон празен симбол и гневот кон земјите што тргнале по тој пат. Низ поголемиот дел од политичкиот спектар на Израел, од крајната десница до лидерот на централно-левичарската партија Јаир Голан, потегот за признавање на палестинска држава е осуден како „награда за тероризмот“.

Но, дури и ако суверена Палестина е сè уште повеќе идеја отколку реалност, признавањето има длабоки правни и дипломатски импликации. Британското признавање има посебна тежина поради улогата што Велика Британија ја одигра во создавањето на темелите на државата Израел со Балфуровата декларација во 1917 година.