Ако поседувате стан што не го користите, природно е да разгледате две опции: да го продадете или да го изнајмите. На прв поглед, изборот може да изгледа едноставен и да зависи исклучиво од финансиската корист. Сепак, донесувањето на оваа одлука вклучува многу повеќе фактори, не само пресметката, туку и временската посветеност, толеранцијата на ризик, пазарните услови и вашите долгорочни планови- пишува Каматица.
Кога продажбата е порационално решение?

Ако ви е потребна поголема сума пари на краток рок за да купите друг имот, да инвестирате или да се справите со семејните и финансиските обврски, продажбата може да биде практично решение. Стан кој не се користи и бара дополнителни инвестиции во одржување ја губи својата вредност со текот на времето, особено ако се наоѓа во зграда без активно управување или во застојан дел од градот.

Исто така, ако станот има неповолна локација, високи трошоци за одржување или бара големи инвестиции, неговото задржување може да стане финансиски товар. Со продажба, ослободувате средства и ги избегнувате обврските за изнајмување, како што се комуникација со станарите, решавање на дефекти и плаќање за замена на покривот на зградата.

Кога издавањето е покорисно на долг рок?

Изнајмувањето стан може да донесе стабилен месечен приход, особено во градови со голем број студенти, сезонски работници и дигитални номади. Ако немате непосредна потреба од капитал и сте подготвени повремено да се занимавате со одржување и администрација, изнајмувањето може да биде начин станот да се исплати сам.

Ова има смисла, особено ако станот е веќе реновиран, добро лоциран и регистриран. Во тој случај, не мора да правите дополнителни инвестиции, а приходот може да послужи како додаток на буџетот, инструмент за штедење или средство за отплата на постоечки станбен кредит.

Сепак, важно е однапред да процените дали пазарот е стабилен и дали има реална побарувачка за станови како вашиот. Многу сопственици на станови се обидуваат да пресметаат дали е попрофитабилно за нив да го задржат имотот и да го изнајмат, или веднаш да го продадат. Оваа пресметка зависи од:

Колку вреди станот моментално на пазарот?
Колку би можел да заработи месечно преку издавање под кирија?
Кои се месечните трошоци (одржување, даноци, време додека станот е празен)?
Колку ви е важна ликвидноста во моментов?
На пример, ако станот вреди 100.000 евра и се издава под кирија за 400 евра месечно, годишниот приход би бил 4.800 евра. Само по повеќе од 20 години, без прекин, станот би ја „заработил“ својата вредност. Меѓутоа, ако пазарот стагнира и трошоците за одржување се зголемат, очекуваната добивка се намалува.

Од друга страна, ако се предвидува дека цените на недвижностите ќе растат во наредните години, можеби има смисла да почекате и да го изнајмите станот додека цената не го достигне посакуваниот праг.

Колку навистина носи долгорочниот изнајмување?

Важни ставки што треба да се вклучат во пресметката:

Месечен приход од кирија: обично помеѓу 300 и 500 евра, во зависност од локацијата, површината и опремата на станот.
Трошоци за одржување: вклучуваат ситни поправки, режиски трошоци и трошоци за заедничко управување со зградата.
Периоди без закупец: во просек, сметајте на еден до два месеци годишно кога станот нема да се издава под кирија.
Даночни и административни обврски: данок на имот, можни рати за станбен кредит, како и осигурување на стан.

Кога ќе ги одземете сите трошоци и ќе го земете предвид ризикот од празни месеци, ќе добиете реален годишен нето приход. Само тогаш можете да донесете информирана одлука дали долгорочното изнајмување е профитабилно во споредба со моменталната продажна вредност на имотот. Заклучок: донесувајте одлуки врз основа на податоци, а не претпоставки. Не постои универзална опција. Најдобрата одлука е онаа заснована на реални бројки, вашето време, планови и толеранција на ризик.