На Србија се гледа како на најголем пријател на Македонија – таа, САД и ЕУ најмногу придонеле за демократскиот и за економскиот развој, културата, религијата и традицијата се најважни вредности, а односите со соседите се оценети ниту како добри ниту како лоши, покажале првичните резултати од истражувањето на Институтот „Преспа“, што го спроведе „Брима“ телефонски, во април и во мај на репрезентативен примерок од 1.500 испитаници.

Високи 45,3 проценти од анкетираните македонските граѓани ја сметаат Србија за најголем пријател, што е раст од над 30 проценти во однос на 2020 година, по која следуваат Косово (9 отсто), Албанија (5,6 ), Црна Гора и Грција (по 0,5 отсто), само 0,2 отсто изјавиле дека најголем пријател на земјава е Бугарија (во 2020 година процентот бил 1,3). Истовремено, 10,3 проценти од анкетираните мислат дека ниту една земја не ни е пријател.

На прашањето кој држава или меѓународен сојуз има најголем придонес за демократскиот развој на Македонија 24,22 отсто одговориле САД, ЕУ – 22,8 отсто, а 14,7 отсто рекле дека тоа е Србија. Следат Косово – 3,3 отсто, Германија – 2,7 отсто, Турција – 3,7 отсто, Албанија – 1,4 проценти, НАТО – 2,1 отсто, Русија – 0,9 проценти, за Хрватска и Грција се определиле 0,3 отсто, а за Бугарија 0,2 отсто од анкетираните.

Македонија споделува со Србија и најмногу вредности и интереси, пакет во кој се вклучени културата, религијата, традицијата, историјата, економскиот развој, геополитичкиот интерес, јазикот, сигурноста, идентитетот и членството во ЕУ.

Што се однесува до членството во ЕУ, за 61 отсто од граѓаните тоа е најдобрата опција, додека 34 проценти сметаат дека ни треба друга алтернатива. Од оние кои рекле дека членството во ЕУ е најдобра опција, високи 90 отсто ставот го оправдуваат со економски развој, владеење на правото, почитување на човековите права и борбата против корупцијата.

Кога сега би имало референдум за влез во ЕУ, 61 процент би биле „за“, 30 проценти би биле „против“, 5 отсто сè уште не одлучиле, 1,9 отсто нема да излезат на референдум, а 1,5 проценти одбиле да одговорат. На прашањето зошто не сме во ЕУ, 48 отсто одговориле поради блокада од соседите, а 27 поради недостиг на реформи. Приврзани на ВМРО-ДПМНЕ рекле дека причина е блокадата од соседите, а поддржувачи на СДСМ се определиле за недостиг на реформи. За уставните амандмани со кои сите малцинства би влегле во Уставот би гласале 32 отсто, а 45 отсто биле против. Посебно, против внесувањето на Бугарите во Уставот се 12,9 отсто, а 0,1 отсто се против внесувањето на Хрватите.

Кога станува збор за информирањето, 48 проценти од анкетираните се информираат од телевизиите, 23,3 отсто од социјалните мрежи, 18,5 отсто од интернет-порталите, а 1,6 отсто од печатените медиуми, но изедначен е бројот на оние што сметаат дека вестите се вистинити и оние што велат дека вестите не се вистинити – 30,3 проценти. Најмногу од анкетираните се информираат од ТВ Сител – 19,8 отсто 12,9 отсто од Канал 5, 12,4 отсто од Алсат, 6,9 отсто од Телма, а 6,7 отсто од МТВ. Но, кога станува збор за вести за Македонија, дури една третина од граѓаните (31 процент) им веруваат на медиумите од Србија, 3,4 отсто на медиумите од Албанија, а 3,6 отсто на Си-ен-ен.

На презентацијата на резултатите од истражувањето беше речено дека, иако не се целосни податоците, веќе се знае дека граѓаните би „кликнале“ на позитивна вест за Русија, за ЕУ и за позитивна и за негативна, на „застрашувачка“ вест за вакцини, а би поверувале на негативна вест за ЕУ.