Производството на опиумски афион во Авганистан и во регионот има повеќедецениска традиција. Засечените чашки од ова растение даваат опиумско млеко со чие сушење се добива суров опиум и тоа е ефикасно средство против силни болки.

Но опиумот денеска служи главно како опојна дрога или за производствот на посилни наркотици како што е хероин.

Според проценките на канцеларијата на Обединетите нации за субивање на трговијата со опијати и криминал во Авганистан до крајот на сезоната во јуни се произведени 6.800 тони опиум, што е за 8 отсто повеќе од минатата година.

Според нивните податоци годинава во бизнисот со опиум во Авганистан ќе се свртат меѓу 1,8 и 2,7 милијарди американски долари, што је десетина од вкупниот економски учинок на оваа земја.

Сигурен бизнис и вносен приход

Во извештајот на Обединетите нации се вели дека со доаѓањето на талибанците владее несигурност во земјата, а со тоа доаѓа до пораст на производството на опиум. А од Авганистан потекнува дури до 90 отсто од светското производство на опиум.

„И натаму ќе расте производството на опиум во Авганистан. Тоа е сигурен извор на приходи за селаните и за многу невработени луѓе, кои сега од градовите се враќаат назад во своите села“, вели поранешен офицер на авганистанската армија во телефонски разговор за Дојче веле.

Тој до доаѓањето на талибанците на власт бил во специјалната единица на авганистанската војска, чија задача била борбата против криминалот поврзан со опијатите. Имајќи ги во предвид најновите случаи на убивање и киднапирање на поранешните припадници на авганистанските сили, разбирливо, тој не сака да му се споменува името.

„Тогаш не ја имавме целосно контролата“, признава офицерот.

„Пред се во зафрлените краишта талибанците имаа поголемо влијание и ги штитеа селаните кои произведуваат опиумски афион. Ако талибанците го сакаат тоа, тие можат да го намалат производството, еднаш веќе го покажаа тоа“, вели тој.

Инаку, за време на првата талибанска власт од 1996 до 2001 година тие наметнаа забрана за производство на наркотици, па таа во 2001 година падна на само 185 тони. По падот на талибанците, кон крајот на 2001 година, повторно нагло порасна производството на опиум.

Талибанските власти најавија дека ќе се борат против производството и продажбата на дрога. По августовското преземање на власта дури изјавија дека производството на опиум ќе го сведат на нула.

Меѓутоа, во 90-тите, за време на првото нивно владеење, со таква политика изгубија симпатии и поддршка во селските подрачја. Како терористичка милиција повторно се вклучија во работата со наркотици, па според американските владини извори 60 отсто од своите приходи го обезбедуваа од производството и продажбата на опиумот.

Западот замижуваше за производството и трговијата со опиум

Томас Рутинг од “Авганистанската аналитичка мрежа” не ги гледа само талибанците како као исклучителни заштитници на авганистанскиот бизнис со наркотици во последните години:

„Претходната влада со талибанците се бореше за влијание во селските предели, а многу нејзини луѓе беа вклучени во бизнисот со дрога“.

Овај експерт за Авганистан вели дека тие не се единствени. „Западните сили беа поврзани со разни господари на војната, команданти, владини службеници, за кои дури знаеја дека се поврзани со криумчарењето на наркотици, а против тоа преземаа само многу малку во ретки одделни случаи“.

Рутинг смета дека не може да се сфати сериозни најавата на талибанците дека целосно ќе го искорени производството на опиум.

„Тие не можат и не сакаат тоа да го спроведат, зошто со тоа ќе изгубат важна поддршка во селските подрачја“.