Хрватската влада на седницата во четврток, покрај Стратегијата за одбрана на Република Хрватска и Долгорочниот план за развој на вооружените сили од 2025 до 2036 година, наложи усвојување и измени на Законот за одбрана и служба во вооружените сили, со кој, меѓу другото, повторно се воведува задолжителна основна воена обука, пренесува Н1 телевизија.

„Веруваме дека овие документи се многу неопходни со оглед на значително променетите глобални безбедносни околности. Од 2008 година, Хрватска ја суспендираше одлуката за воена служба, на овој начин, со добро калибрирана, адаптирана основна воена обука, создаваме предуслови младата генерација да стекне вештини што 17 или 18 генерации не ги стекнале, а на овој начин ја зајакнуваме силата на Хрватската армија“, рече премиерот Андреј Пленковиќ.

Основната воена обука, таканаречената воена служба, која трае два месеци, треба да започне од јануари 2026 година.

Граѓанин на Република Хрватска се евидентира во воената евиденција кога ќе наполни 18 години, а се испраќа на воена обука во календарската година кога ќе наполни 19 години. По исклучок, може да се упатат и почетници постари од 19 години и до 30 години. Откако регрутот ќе добие повик за воена служба, тој се упатува на лекарски преглед за да се утврди дали е способен или не за воена служба, а во случај на неодговор, се издава наредба до полицијата да го доведе, за што е предвидена казна од 250 до 1320 евра.

Жените не подлежат на регрутација, но можат доброволно да посетуваат основна воена обука, што е еден од условите за прием во активна воена служба, и да служат во резерва.

Двомесечната обука ќе се спроведува на три локации – во касарните Книн, Слуњ и Пожега. Планот е да се опфатат до пет генерации годишно, односно до 800 регрути по генерација, што би било околу 4.000 годишно. Доколку интересот е уште поголем, капацитетите ќе се прошират.

Хрватска воведува воен рок – алтернатива за оние кои ќе одбијат

За време на воената обука, регрутите ќе бидат платени нето по 1.100 евра месечно, со платени трошоци за храна, превоз и отсуство. Службата е вклучена во стажот, а на вработениот регрут правата од работен однос се суспендирани и не може да биде отпуштен поради служење воена обука. Невработените регрути кои ќе поминат обука, под еднакви услови со сите други, ќе имаат приоритет при вработување во органите на државната управа и единиците на локалната и регионалната самоуправа.

Оние кои се повикани на повикот на совеста ќе мора да ја отслужат обуката како цивил преку два модели – во Цивилната заштита на МВР или во локалните единици во местото на живеење. Обуката преку Цивилна заштита трае три месеци – континуирано, секој ден, а службата во локалните единици во противпожарна и цивилна заштита, уредување на пејзажи, комунално управување и одржување на јавни патишта ќе трае четири месеци во текот на пет работни дена од по осум часа.

Цивилните регрути исто така ќе добиваат надомест, само малку – во Цивилната заштита, можеби околу 250 евра месечно, за што ќе одлучи Владата, заедно со платен смештај, храна, работа и заштитна облека, додека во локалните единици ќе добиваат само одреден надомест во форма на платен превоз. За време на државната служба, регрутот има право на здравствена заштита, задолжително здравствено осигурување и права во случај на повреда, болест или влошување на болеста за време на државната служба.

Обучените, и воени и цивилни, можат да бидат одложени до 29 години во случај на студирање, а за спортисти, за една година, со целосно учество на светски и европски првенства, истото, најдоцна до 29 години. Законот пропишува можност за одложување во одредени случаи и ги дефинира условите за ослободување од служба, но и за неповикување на служба. На ист начин, мора да ги исполнувате условите за одбивање да аплицирате за државна служба.

Измените на Законот за служба во вооружените сили на Република Хрватска пропишуваат дека лицата со завршено само основно образование ќе бидат примени во активна воена служба, под услов да завршат средно образование до крајот на првиот договор за воена служба, а старосната граница за останување во службата се зголемува за две години.

Клучната вест е дека Министерството за одбрана ќе кофинансира дел од каматата на станбен кредит за купување, изградба или адаптација на стан или куќа на активно воено лице под 45 години, кое нема решено станбено прашање на местото на служба, а препознаена е и потребата од понатамошно подобрување на условите за живот, работа и стандардите на активниот воен персонал.