Германската влада денеска усвои реформа за процедурата за враќање на уметничките дела украдени од нацистите, проект кој беше критикуван од адвокатите и потомците на жртвите, но одобрен од Централниот совет на Евреите.

„Германија подобро ќе ја преземе својата историска одговорност благодарение на оваа реформа“, рече министерката за култура Клаудија Рот.

Од доаѓањето на Адолф Хитлер на власт на 30 јануари 1933 година и капитулацијата на Германија на 8 мај 1945 година, стотици илјади уметнички дела се украдени од нивните сопственици, од кои повеќето биле Евреи.

Во декември 1998 година, по децении на инерција, Германија и 43 други земји ветија дека ќе ги најдат и, ако е можно, ќе ги вратат делата украдени од нацистите. И речиси 80 години по падот на Третиот Рајх, не им е вратен целиот ограбен имот на потомците на жртвите.

Според сегашниот систем, и барателот и сопственикот на наводното украденото уметничко дело мора да се согласат на арбитража, чекор што многу сегашни сопственици одбија да го преземат во пракса.

Со предложената реформа се планира да се замени сегашната советодавна комисија, чии одлуки не се обврзувачки, со арбитражен суд за барања за враќање на стоки.

Новиот механизам ќе им овозможи на жртвите или нивните потомци самите да поднесат барање за враќање на делата, рече министерот, но тоа подразбира дека тоа ќе биде без согласност на музеите што ги чуваат тие дела.

Во отвореното писмо до германскиот канцелар Олаф Шолц објавено во вторникот, група адвокати и потомци на жртвите ја осудуваат реформата.

Таа група смета дека реформата, наместо да го подобри пристапот до правдата, ќе исклучи „цели групи жртви“ и ќе ги ограничи правата за враќање.

Централниот совет на Евреите во Германија, кој учествуваше во разговорите за реформи, и Конференцијата за еврејски барања, организација која бара компензација за преживеаните од Холокаустот, рече дека реформата претставува прв чекор.

Целта на овие две институции, сепак, останува да се воведат закони за реституција и за приватните институции, како што веќе имаат и другите европски земји.

Последниве години, потрагата по ограбените дела им е олеснета на потомците на жртвите, благодарение на декласификацијата на многу документи, интернетот и дигитализацијата, со полесен пристап до сите музеи, трговци со уметнички дела и аукции.