Невладина организација со седиште во Мадрид проценува дека најмалку 60.000 затвореници се предмет на принудна работа со мала или никаква плата во кубанските затвори, пишува Гардијан.

Затворениците во Куба се принудени да работат произведувајќи ги светски познатите пури и јаглен од марабу во земјата, кои им се продаваат на европските потрошувачи, според нов извештај.

Невладината организација „ Заштитници на затвореници“ со седиште во Мадрид проценува дека најмалку 60.000 луѓе се принудени да работат со мала или никаква плата, под закани, во исцрпувачки услови и без соодветна опрема, со извештаи за насилство, вклучително и сексуална злоупотреба на жени притворенички.

Извештајот објавен во понеделник ја припишува одговорноста директно на кубанската влада, опишувајќи „национален и институционализиран систем на принудна работа“ низ целиот остров, со економски цели поврзани со извозот.

Кубанската влада не одговори на барањата на „Гардијан“ за коментар.

Производите стигнуваат до потрошувачите главно на европските пазари, вклучувајќи ја и Велика Британија во случај на пури. Јамурот се испорачува главно во Шпанија, Португалија, Италија, Грција и Турција и е етикетиран како „еколошки“, но е „произведен во состојба на апсолутно модерно ропство“, се вели во извештајот.

Истрагата започна откако специјалниот известувач на ОН за ропство, Томоја Обоката, поднесе извештај за принудната работа на затворениците до Советот за човекови права на ОН во 2024 година, а „Застапниците на затворениците“ се пријавија доброволно да го истражат проблемот во Куба.

Помеѓу април и август 2025 година, беа спроведени интервјуа со 53 лица од 40 затвори, избрани преку случаен примерок извлечен од вкупна популација од околу 90.000 затвореници и 37.000 лица во притвор со отворен режим.

Разговарајќи со затворениците или нивните семејства, невладината организација спроведе анкета од 61 прашање; за да се избегнат одмазди, сите остануваат анонимни во извештајот.

Невладината организација соопшти дека спровела дополнителни 60 интервјуа и ги споредила со документарни извори, што резултирало со проценка дека најмалку 60.000 луѓе се подложени на принудна работа во кубанските затвори.

Сите испитаници рекле дека биле принудени да работат „под принуда, закани, насилство или одмазда“, 98% без потребните алатки, образование или обука, а 45% рекле дека „претрпеле физичко насилство за време на работата“.

Поранешен затвореник интервјуиран од „Гардијан“ под услов на анонимност рече дека ако затвореникот одбие да работи, „тие ставаат белешка во вашето досие. Кога е време за условна слобода или кога можеби ќе добиете посета со вашето семејство, тие го користат ова како оправдување за да ве одземат од вашите права“.

Пурите се произведуваат во затворите без бренд, се вели во извештајот, но се наменети за извоз под „сите најпознати и најпочитувани брендови“, вклучувајќи ја и Кохиба.

Во затворот со максимално обезбедување Кивикан, познат и како Агуакате, најмалку 40 затвореници наводно имаат дневно производство од 60 рачно виткани пури Хабанос – но квотата наводно се смета само ако ги исполнува „стандардите за квалитет на извозот“.

Во извештајот се наведува дека е потврдено производство на пури во најмалку седум затвори, во кое биле вклучени 505 затвореници со принудна работа и се произведувале 11.671.560 пури годишно, што е еквивалентно на околу 7,5% од вкупното годишно национално производство на Куба .

Сепак, не беше можно да се утврди колкав процент од пурите или јагленот од марабу што ги извезува Куба доаѓа од принудна работа.

Претседателот на „Заштитници на затвореници“, Хавиер Ларондо, рече дека е тешко да се знае под кои брендови стоката стигнува до потрошувачите бидејќи затворениците ја произведуваат без бренд.

Но, невладината организација во извештајот наведува дека производството било „наменето за извоз на глобалниот пазар“, вклучувајќи ја и Велика Британија, и ги опфаќа „сите најпознати и најпочитувани брендови [пури], како што е водечкиот бренд [на Хабанос] Кохиба, кој го пушел Фидел Кастро“.

„Гардијан“ контактираше со „Корпорасион Хабанос СА“ – заедничко вложување 50% контролирано од кубанската влада и 50% од странски инвеститори, кое го надгледува целиот извоз на кубански пури – но не доби одговор.

Од 53 лица интервјуирани за извештајот, осум беа жени: две рекоа дека претрпеле сексуално вознемирување од службеници, а едно пријави дека било силувано од друг затвореник без да му биде понудена медицинска или психолошка грижа од затворот.

Во извештајот, исто така, се наведува дека афрокубанците – кои сочинуваат околу 34% од општата популација, но 58% од оние што се затворени во земјата – биле „несразмерно погодени“, поента што ја спомена поранешен црн затвореник интервјуиран од Гардијан.

„Повеќето од оние што се испратени на принудна работа се црнци; белите затвореници се вработени во чистење на воени канцеларии и автомобили – со други зборови, полесни задачи – во кантини, продавници за храна, кујни и така натаму. Расизмот и расната дискриминација се распространети во затворите“, рече тој.

Невладината организација соопшти дека го доставила извештајот до владите и парламентите на сите земји каде што се консумираат овие производи, како и до ОН и Меѓуамериканската комисија за човекови права.

„Кубанските затвори не се центри за рехабилитација, туку простори за казнување, контрола и експлоатација. А нивната структурна трансформација е долг кон човечкото достоинство“, се наведува во извештајот.

„Заштитници на затвореници“ велат дека кубанската влада „мора да биде меѓународно одговорна за овие злосторства“, повикувајќи затворскиот систем да биде отворен за независни меѓународни мисии и да се забрани трговијата со производи добиени од принудна работа.