Популарноста на протеините не стивнува. Социјалните мрежи се преполни со совети да јадеме повеќе протеини, најчесто преку додатоци како протеински шејкови. И прехранбената индустрија почна да го истакнува количеството протеини на пакувањата за да ја зголеми продажбата, пишува „Саенс алерт“.

Но, дали навистина имаме корист од дополнителните протеини – и може ли да се претера?

Протеините се важни – но повеќето јадат повеќе од потребното

Протеините се клучни за мускулите, ензимите, хормоните и имунитетот, а обезбедуваат и енергија. Австралиските насоки за здрава исхрана, поддржани од државата, препорачуваат 15–25 отсто од дневната енергија да потекнува од протеини.

Препорачан дневен внес:

• 0,84 грама по килограм телесна тежина за мажи
• 0,75 грама по килограм за жени

Тоа значи околу 76 грама дневно за маж од 90 килограми и 53 грама за жена од 70 килограми (повеќе за лица над 70 години и за деца).

Иако повеќето возрасни Австралијци веќе внесуваат доволно протеини, многумина сепак дополнително ги зголемуваат.

Кај оние што тренираат за мускулна маса, внес до 1,6 грама по килограм телесна тежина може да помогне. Но над таа граница – нема дополнителна корист.

Што се случува кога има премногу протеини?

Вишокот протеини не се исфрла едноставно – останува во телото. Бидејќи протеините се извор на енергија, тие се претвораат во масно ткиво ако не се потрошат.

Постојат здравствени состојби каде мора да се внимава, како хронична бубрежна болест, каде вишокот протеини може дополнително да ги оштети бубрезите.

Постојат и ретки случаи на „труење со протеини“, кога се јадат премногу протеини без доволно масти и јаглехидрати. Ова е познато и како „зајачки глад“ – поради случаите кога луѓе што јаделе само зајаци (многу посно месо) брзо се разболувале.

Изворот на протеините е клучен

Протеини има и во растителни извори (грав, леќа, цели житарици) и во животински (јајца, млечни производи, месо, риба).

Висок внес на животински протеини е поврзан со зголемен ризик од предвремена смрт (особено од рак) и со дијабетес тип 2. Растителните протеини се поврзани со понизок ризик од рак, понизок ризик од дијабетес тип 2 и подобар холестерол. Животинските извори често содржат и многу заситени масти, кои го зголемуваат ризикот од срцеви заболувања – нешто што и онака е проблем во исхраната. Растителните извори, пак, носат и влакна, кои го намалуваат ризикот од хронични болести и ја подобруваат работата на дигестивниот систем.

Поважно од количината е изворот на протеините и рамнотежата помеѓу растителни и животински извори. Протеини, масти и јаглехидрати мора да се внесуваат заедно, во правилен сооднос, за телото да функционира здраво.