Неодамнешните американски царини и глобалните економски тензии веројатно дополнително ќе го намалат економскиот раст во неколку клучни европски економии и региони, се вели во новата проекција на Европската банка за обнова и развој (ЕБОР). Банката ја намали прогнозата за економски раст на земјите од нејзиниот домен за 2025 година за 0,2 процентни поени во однос на февруарската прогноза истата година, се вели во најновиот извештај за регионални економски прогнози објавен неделава.

Банката сега очекува растот во регионите на ЕБОР да биде околу 3 отсто во 2025 година, додека во 2026 година би можел благо да се зголеми на 3,4 отсто. Песимистичката прогноза се должи пред сè на зголемувањето на царините и постојаната геополитичка неизвесност, која влијае на синџирите на снабдување и трговијата. Намалената надворешна побарувачка, исто така, има негативно влијание врз оваа прогноза.

Силната домашна побарувачка, лабавата фискална политика и растот на номиналните плати дополнително ја поттикнуваат инфлацијата во регионите на ЕБОР. Откако инфлацијата падна на 5,3 отсто во септември 2024 година, таа повторно се зголеми на 6,1 отсто во февруари оваа година.

Американските тарифи би можеле значително да ги нарушат глобалните синџири на снабдување, особено во клучните европски економии, како што е Германија. Сепак, пренасочувањето на трговијата во земји со пониски царини може делумно да ги ублажи негативните ефекти, велат аналитичарите на ЕБОР.

Според податоците на Банката, „просечната ефективна американска тарифа за увоз од регионите опфатени со работењето на Банката би можела да скокне од 1,8 отсто во 2024 година на дури 10,5 отсто, под претпоставка дека составот на извозот не се менува“.

„Иако ќе биде потребно време за целосно разбирање на макроекономските ефекти од новонајавените царини, веќе е јасно дека нашите региони влегоа во период на зголемена несигурност и побавен раст. Намалувањето на трговските тензии преку конструктивен дијалог и постигнувањето консензус за трговската политика меѓу клучните актери е од клучно значење, бидејќи долгорочната несигурност е висока економската цена“, сметаат економистите на ЕБОР.

Според ЕБОР, најголем пад на економскиот раст ќе претрпат земјите од Западен Балкан, Балтичките држави и Централна Европа.

Според прогнозите, БДП на Западен Балкан ќе биде 3,2 отсто во 2025 година, а благо ќе се зголеми на 3,4 отсто во 2026 година. Главните причини за забавувањето се политичката нестабилност во Србија, како и прелевачките ефекти од послабиот раст во поразвиените западноевропски економии.

Србија, Македонија, Босна и Херцеговина и Црна Гора ќе бидат меѓу најпогодените земји во регионот оваа година, велат од ЕБОР.