Мартинката е амајлија направена од црвен и бел конец, која се носи во текот на месец март. Овој обичај има длабоко вкоренето значење и широка популарност во Македонија, Бугарија, Романија и другите соседни земји.

Мартинките како вековна традиција се едно од ретките културно-етнолошки обележја на овие балкански држави. Кај некои тие се многу покористени, кај некои помалку, но сепак месец март е во знакот на оваа културна традиција која сѐ уште живее.

Мартинките обично се носат во текот на март, односно до првото пролетно цветање на овоштарниците или овошните дрвја. Изработени се од црвен и бел конец или памучна вата. Црвената боја симболизира здравје, љубов и страст, додека белата боја означува чистота и светлина. Мартинките често се прават во форма на тенки плетенки или плетенки со мали украси, како што се камени фигури, мониста или метални делови.

Традиционално, мартинките им се даваат на пријателите, семејството и колегите за да им донесат среќа и заштита од злото. Кога ќе добиете мартинка, вообичаено е да ја носите на видно место, најчесто на раката или облеката. А, кога некој ќе ги види првите знаци на пролетта, како што е првиот цвет или пеперутка, тогаш мартинките се отстрануваат и обично се закачуваат на овошно дрво или се фрлаат во река, што симболизира испраќање на зимата и дочекување на потоплите денови. Ова е прекрасен обичај што ги поврзува луѓето со природата и го означува преминот од студените зимски месеци во свежите пролетни денови.

Во минатото со мартинки обично се кителе децата, девојките и младите жени, а поретко мажите и возрасните жени. Мартинките се врзувале и на оградите од дворовите, на вретената, на рачките од вратите, како и на роговите или нозете на животните.

Први март е празник на Баба Марта, која ја симболизира пролетта што доаѓа. Баба Марта е митски лик и откако ѝ било одземено првото место во римскиот календар, кој некојпат почнувал во март, таа се налутила и станала многу непредвидлива. Во суштина, таа е олицетворение на мајката Земја и ја претставува променливата природа на месецот кој го носи нејзиното име.

Овој ден се поврзува со изработката на мартинки. Овие мали симпатични амајлии во секоја држава се нарекуваат со специфични имиња како, мартинка во Македонија, мартеница во Бугарија, мартисор во Романија и во Молдавија или верорја во Албанија.

Во нашата земја овој обичај е прогласен за културно наследство од особено значење, а во 2017 година беше донесена одлука за впишување на обичајот Мартинки во списокот на УНЕСКО за нематеријални културни наследства на човештвото.